اما اگر از واقعیت های هیجانی و جهانی بازار ارز عبور کنیم به یک علت اصلی یا همان علت العلل ناتوانی بانک مرکزی در کنترل بازار می رسیم و آن دلالی برای کسب سود بیشتر است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند یکی از عوامل تنش در بازار دلالان ارز هستند. اما منظورما دلال های که در چهارراه استانبول یا منوچهری چند صد دلاری جابه جا می کنند نیست. منظور از دلال های ارز قاچاقچی هایی هستند که به بازار ارز در عراق و ترکیه دسترسی دارند و با بودجه میلیاردی و داشتن اطلاعات کافی از بازار ایران نرخ را تعیین می کنند.