تغییرات سیاسی همواره بخشی از جمعیت را با خطرات جانی مواجه می‌کرد و به این ترتیب مهاجرت‌های سیاسی، تبعیدها و کوچ اجباری همواره جریانی ثابت در طول تاریخ ایران داشته است. به علاوه فقدان امنیت که به‌صورت عمومی منجر به ناامنی اقتصادی می‌شد، موجب شده بود تا همواره بخش‌هایی از جمعیت ایران در جست‌وجوی بهبود سطح زندگی و معیشت خود راه خروج از کشور را در پیش گیرند. مهاجران کار اما در دوره معاصر شکل تازه‌ای به خود گرفتند. کارگرانی که در جریان صنعتی شدن مناطق قفقاز در جست‌وجوی کار از ایران خارج شدند، در نتیجه مجاورت و نیازهای جدیدی که در جامعه مقصد برای آنان شکل گرفت، نسبت به عموم جمعیت ایران تجربیات مدرن را جلوتر آغاز کردند. امری که بعدها و در نتیجه بازگشت بخشی از این جمعیت، منجر به تحولات اجتماعی در داخل ایران شد.

تاریخ اجتماعی در سال‌های اخیر عامليت تاريخي را منحصر به فرادستان و نهادهاي اجتماعي و سياسي نمی‌داند و بيشتر در پي يافتن نقش مردم، گروه‌ها و جریان‌های حذف‌شده در تحولات جامعه است. برخلاف تاریخ‌نگاری از بالا که سلطه‌ای طولانی در تاریخ‌نگاری جهان داشته، تاريخ‌نگاري از پایین معطوف است به تاریخ حاشیه‌ها، گروه‌ها و طبقات پایین جامعه، تاریخ جنبش‌های اجتماعی این گروه‌ها، اقشار و طبقات و نقش‌شان در فرآیند تکوین جامعه، تاریخ فعالیت‌های اجتماعی - سیاسی مردم. این شکل از تاریخ‌نگاری با تمرکز بر زندگی مردم عادی، حیات روزمره‌شان، اعتراضات و مبــارزات حـذف‌شدگــان و گروه‌های فرودست جامعه، سیاست و مردم را در فرآیند دگرگون‌سازی ساختارها نشان می‌دهد.