براساس آموزه‌های دینی ما، افراد باید ریاضت رمضانی را پشت‌سر بگذارند و شب قدری را درک کنند تا به «وسع وجودی» یعنی به شکفتگی (فطر) برسند. اکنون برای آ‌ن‌که جامعه ای به نقطه شکفتگی خویش (توسعه) برسد از کجا باید آغاز کند؟ یعنی «عید فطر اجتماعی» یا همان «نقطه عزیمت توسعه» کجاست؟ در حکومت است یا در جامعه؟ از بالاست یا از پایین؟