یک فعال حقوق معلولان از قطع مستمری ۱۳ هزار معلول و مددجوی بهزیستی خبر داد. این بحران که در پی واگذاری مسئولیت پرداخت مستمری‌ها از ابتدای سال به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها بر اساس بند ۲ تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۳ ایجاد شده، زندگی هزاران خانواده را با چالش جدی روبرو کرده است. وی بیان داشت که با وجود برگزاری جلسه مسئولان ارشد سازمان برنامه و بودجه، دیوان محاسبات، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و بهزیستی برای حل این مشکل، همچنان ۱۳ هزار نفر از مددجویان بدون اطلاع از قطع مستمری خود، با بحران معیشتی مواجه شده‌اند. این موضوع نه تنها معیشت این خانوار‌ها را به خطر انداخته، بلکه موجب ایجاد اضطراب و نگرانی عمیقی در میان تمامی مددجویان و خانواده‌هایشان شده است.

بهزیستی یا سازمان اصل‌های فراموش شده؛ این همۀ تعریفی است که در مورد این سازمان بزرگ حمایتی می‌توان گفت. بسیاری از افراد معلول، کم‌توان ذهنی، جسمی، حرکتی و … نگاه‌شان به حمایت‌های بهزیستی است، اما آن‌گونه که باید حمایت نمی‌شوند و بسیاری از قوانین مصوب شده که جزو وظایف این نهاد است، بر زمین مانده و اجرا نمی‌شود. کارشناسان می‌گویند تا در این نهاد اصلاح ساختاری صورت نگیرد، نمی‌توان امید به خدمات‌رسانی بیشتر به معلولان کرد. در بین شعار‌های متعددی که برای این طیف سر داده می‌شود، از همه پررنگ‌تر شعار «معلولیت محدودیت نیست» است. اما چقدر جامعه برای تحرک و فعالیت این قشر فراهم است؟ درحالی‌که هنوز مسائلی، چون اشتغال، درآمد، مسکن و تجهیزات پزشکی جزو مشکلات جدی جامعۀ معلولان است. از سوی دیگر، به‌جز سازمان بهزیستی کشور، وزارتخانه‌های کشور، راه و شهرسازی، صمت، آموزش‌وپرورش، سازمان برنامه‌وبودجه، سازمان صداوسیما، بنیاد شهید و امور ایثارگران، نمایندۀ تشکل‌های غیردولتی جانبازان، نمایندۀ شبکه‌های ملی تشکل‌های مردم‌نهاد معلولان، رئیس شورای‌عالی استان‌ها و نمایندۀ سایر دستگاه‌های دولتی، عضو ستاد هماهنگی و پیگیری قانون حمایت از حقوق معلولان هستند. اما این تنوع ارگانی منجر به بهبود بودجه و سیاست‌گذاری نشده است. درحالی‎که در صورت تخصیص بودجۀ مناسب و تسهیل موانع قانونی و فرهنگی، بسیاری از معلولان می‌توانند ضمن رفع نیاز‌های خود، در اموری همچون اشتغال خانگی و کارگاه‌های خرد فعالیت پررنگی داشته باشند. هفته‌ای که سپری شد، به نام هفته بهزیستی بود که براساس آمار‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد هر جامعه را معلولان تشکیل می‌دهند، اما هنوز تبعیض و نبود عدالت برای درمان این بیماران احساس می‌شود. بسیاری از خانواده‌ها از پس هزینه‌های سرسام‌آور توانبخشی و یا خرید اقلام مد نظر برنمی‌آیند و خواهان بهبود کیفیت زندگی برای بیمار معلول خود از طریق یک مستمری دائم و مناسب هستند. از سوی دیگر هنوز برخی از آن دسته از معلولان که توان فعالیت فکری و فیزیکی را برای داشتن شغل دارند، توانسته‌اند آن‌گونه که باید موفق به دستیابی به شغل شوند. دولت دوازدهم یکی از اقداماتی که برای حمایت از معلولان انجام داده بود، تصویب لایحۀ حمایت از آنان بود که متأسفانه در دولت گذشته اقدامات حمایتی به‌صورت جزیره‌ای و کم‌رنگ برای معلولان اجرا شد.

سومین جلسه کمیته هماهنگی و نظارت بر اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان در دولت سیزدهم به ریاست معاون اول رئیس‌جمهوری برگزار و مقرر شد خانواده‌های دارای سه معلول به بالا ظرف دو سال صاحب‌خانه شوند.

کامران عاروان، مدیرعامل جامعه معلولان مدعی است که مستمری کمک‌هزینه یک معلول ۵۴۰ هزار تومان است، همین ۵۴۰ هزار تومان مستمری را هم با تعویق به معلولان می‌دهند! دولت ۶۱ درصد بودجه سازمان بهزیستی را داده، ۳۹ درصد پرداخت نشده است.

مشکل اصلی برای یک جامعه ۲ میلیون و ۴۰۰ نفری از معلولان عدم تحقق بودجه است. در سال ۹۷ حتی یک ریال از بودجه اجرای قانون معلولان پرداخت نشد و در سال ۹۸ تاکنون تنها یک ششم بودجه پرداخت شده است. این درحالی‌ست که بسیاری از حمایت‌های معلولان با گرانی و تورم و کاهش ارزش پول ملی کمتر هم شده است. دولت بودجه تخصیص می‌دهد، اما عملاً آن را پرداخت نمی‌کند.

حجت الاسلام والسملین حسن روحانی رییس جمهور با بیان اینکه با ادامه روند افزایش مصرف بنزین، در سال 1400 دوباره به وارد کننده بنزین تبدیل می شدیم، افزود: برای اینکه بتوانیم خودکفا باشیم و مصرف بنزین را کنترل کنیم، طرح سهمیه بندی و اصلاح قیمت بنزین اجرا شد

عبدالرضا عزیزی رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: مدتی است مجلس شورای اسلامی به دولت اجازه داده است یارانه دهک‌های بالا و پردرآمد کشور را قطع کرده و مبلغ آن را به دهک‌های پایین و کم درآمد جامعه و همچنین معلولان اختصاص دهد.

با اعلام این خبر که قرار است درآمد حاصل از یارانه‌های حذفی به معلولان اختصاص یابد، گمانه‌زنی‌ها درباره چگونگی هزینه‌کرد این منابع آغاز شده است. احتمال می‌رود با اختصاص درآمد‌های ناشی از قطع یارانه پردرآمد‌ها به معلولان میزان مستمری ماهانه این گروه افزایش یابد.

در همه جای دنیا دولت‌ها مسئول تأمین شرایط زندگی برای شهروندان خود هستند. این قاعده شهروندان دارای معلولیت را نیز در برمی‌گیرد و حتی در مورد این طیف دولت‌ها عمدتاً توجه ویژه‌تری به افراد دارای معلولیت مبذول می‌کنند.

سازمان بهزیستی به‌عنوان تنها متولی معلولان در ایران و نماینده دولت در رسیدگی به جمعیت معلول موظف به ساماندهی امور معلولان است. این سازمان وظیفه دارد کیفیت زندگی معلولان را ارتقا ببخشید و شرایط حضور آنها در اجتماع را به نحوی شایسته و مطلوب بهبود دهد. اما سوال اینجاست آیا این سازمان به خوبی از عهده وظایف خود برمی‌آید؟

قبادی‌دانا رییس سازمان بهزیستی علاوه بر اینکه به معضل کودکان کار -که خداراشکر فقط 30درصدشان ایرانی هستند- اشاره کرده،از عدم تأمین اعتبار برای عیدی ۵۰۰ هزار مددجوی بهزیستی خبر داده است.

رئیس انجمن ندای معلولان با اشاره به اینکه مستمری معلولان بین ۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است، گفت: دولت باید در این زمینه تجدیدنظر و شرایطی را فراهم کند تا حداقل ۵۰ درصد معشیت زندگی افراد معلول تامین شود.

با بررسی بیشتر بخش‌های مختلف لایحه بودجه و مصاحبه‌هایی که در پی آن از سوی مسئولان صورت گرفته است خبرهایی ازعدم افزایش مستمری مددجویان نهادهای حمایتی به گوش می‌رسد.در صورت صحت این اخبار سال آینده مددجویان نهادهای حمایتی شرایط سختی را در پیش رو خواهند داشت. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر و صحت و سقم این اخبار با سیامک رسایی کارشناس امور رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور به گفت‌و‌گو پرداختیم.

مدیر کمپین معلولان با اشاره به تجمعی که در روز جهانی معلولین مقابل سازمان برنامه و بودجه برگزار شد، گفت: به دنبال این تجمع، امروز اعلام شد که هزار و 100 میلیارد تومان به بودجه کل بهزیستی درراستای اجرای قانون حمایت از حقوق معلولین اختصاص داده شده است.

مدیر کمپین معلولان با اشاره به تجمعی که در روز جهانی معلولین مقابل سازمان برنامه و بودجه برگزار شد، گفت: به دنبال این تجمع، امروز اعلام شد که هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان به بودجه کل بهزیستی درراستای اجرای قانون حمایت از حقوق معلولین اختصاص داده شده است.

معاون امور توانبخشی بهزیستی استان تهران گفت: هم‌اکنون ۱۳۵هزار و ۷۰۰ معلول در پایتخت تحت پوشش بهزیستی هستند و هیچ معلول پشت نوبتی برای تشکیل پرونده نداریم.

به دنبال آرزوهایشان می‌دوند اما در مقابل مشکلات و کمبودهایشان سرخم نمی‌کنند، می‌خواهند گام به گام با صبر و حوصله با تحقق آرزوهایشان مرز بین معلولیت و عادی بودن را از بین ببرند؛ با وجود برچسب‌هایی از جنس ناتوانی، انگ و تبعیض‌هایی که از سوی جامعه علیه آنها وارد می‌شود، تلاش می‌کنند تا در جامعه همواره مطرح باشند.

در اینکه باید معلولان ایرانی نیز شناسایی شوند و از نظر درجه معلولیت طبقه بندی؛ جای هیچ حرفی نیست اما آیا نظام اداری سازمان عریض و طویلی مانند بهزیستی توان انجام این کار را دارد و بوروکراسی دست و پا گیر آن، امکانی برای این طبقه بندی فراهم می‌سازد.