درحالی تنها ۳ روز به پایان مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز صادراتی باقی مانده که قیمت ارز در بازار رکوردهای عجیبی را به ثبت رسانده است اما بازاری‌ها معتقدند این نرخ‌ها ماندگار نیست و احتمالاً ورق بازار از مردادماه برمی‌گردد.

طبق نظر کارشناسان موضوع چگونگی بازگشت ارز حاصل از صادرات به اقتصاد کشور به چالشی مهم تبدیل شده و به نظر می‌رسد سازکارهایی مانند بازار نیما به تنهایی جوابگوی حل مشکلات به وجود آمده نیست. دولت خواهان بازگشت ارز حاصل از صادرات صادرکنندگان به اقتصاد کشور است. برای تحقق این امر سیاست‌گذاری‌هایی در زمینه ارز انجام داده و سازکاری نیز برای آن طراحی و اجرا کرده است. از جمله ایجاد سامانه نیما برای ساماندهی مبادلات ارزی بین صادرکنندگان و وارد‌کنندگان. اما به نظر می‌رسد بخشی از صادرکنندگان از این وضعیت و نسبت به راهکارهای دولت و از جمله بازار نیما رضایت ندارند. برای نمونه اسدالله عسکراولادی در بیستمین نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران گفت: خارجی‌ها شناختی از سامانه نیما ندارند. نمی‌توان انتظار داشت که در کوتاه‌ترین زمان صادرکنندگان پول خود را وارد سامانه نیما کنند، زیرا وقتی یک خریدار خارجی قصد بازگرداندن پول را دارد، از ما می‌خواهد که یک حساب بانکی به او بدهیم.

دیروز حسن روحانی رئیس جمهوری درجمع مدیران و معاونان وزارت امور اقتصادی و دارایی بار دیگر روی اصلاح نظام بانکی به‌عنوان یکی از ابرچالش‌های اقتصاد ایران که از سوی اقتصاددانان بارها به آن اشاره شده است، تأکید کرد.بر اساس تصویب شورای‌ عالی هماهنگی اقتصادی، چهار ابزار جدید برای مدیریت سیاست‌های ارزی و پولی پیش‌بینی شده است. بدین ترتیب بانک مرکزی از این پس، مجاز به انتشار اوراق مشارکت ارزی- ریالی در بازار سرمایه، اخذ موقعیت خرید و فروش در بازار دوم و عملیات بازار باز شده است. درعملیات بازار باز، بانک مرکزی می‌تواند بدهی دولت به بانک‌ها را به اوراق قابل معامله تبدیل کند.

بررسی‌گزارش بانک مرکزی درخصوص آمار پولی و بانکی مردادماه حاکی از دو نکته مهم است: اول اینکه رشد ماهانه نقدینگی در ماه مذکور از ریل بلندمدت خود خارج شده و رو به افزایش گذاشته است. رشد ماهانه نقدینگی در‌حالی‌که در ۴ ماه ابتدایی سال‌جاری به‌طور متوسط حدود ۱/ ۱ درصد بوده، در پنجمین ماه سال به حدود ۸/ ۲ درصد افزایش یافته است. رشد نقدینگی در حالی اتفاق افتاده که دارایی‌های بانک مرکزی که منعکس‌کننده پایه پولی بوده، کاهشی بوده است.

یک اقتصاددان یکی از نقاط قوت دوره کنونی بانک مرکزی را عدم ورود تک بعدی به بازار ارز با مداخله مستقیم دانست و افزود:‌ نرخ واقعی ارز حدود ۷ هزار تومان است و برای اصلاح بازار ارز ۲ اقدام اساسی ضرورت دارد.تیمور رحمانی که مقطع کارشناسی تا دکترای اقتصاد خود را در دانشگاه تهران خوانده، تالیفات و مقالات زیادی در باب سیاست‌های اقتصاد کلان، پولی و مالی دارد. وی که همراه با همتی رئیس کل بانک مرکزی، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران است چند راهکار را برای برون رفت از وضعیت کنونی ضروری دانسته و از طراحی ابزارهایی توسط بانک مرکزی برای تثبیت و آرامش بازار خبر می‌دهد.

اقتصاد ایران این روزها در شرایط حساسی به سر می‌برد؛ جنگ اقتصادی تمام عیار از سوی دشمن شکل گرفته، جنگی که بخش اعظم آن بحث رسانه‌ای و ایجاد فضای روانی است؛ اما از اردوگاه دولت صدای ناقوس جنگ به گوش نمی‌رسد، البته در این جنگ دیگر قوا نیز باید با دولت همراهی کنند، اما براساس تحرکات قوه مجریه (بخش اجرایی کشور) نه تنها آثاری از مقابله با این جنگ دیده نمی‌شود، بلکه بی‌تحرکی و نداشتن عزمی برای مقابله با جنگ اقتصادی خود عاملی برای افزایش این التهابات در اقتصاد ایران (بازار ارز، سکه، مسکن، خودرو، افزایش قیمت کالاهای مصرفی مردم و...) شده است.

کارشناسان باور دارند تعلل سیاست‌گذار در ایجاد پناهگاه‌های موازی برای تقاضاهای ایجادشده در بازار و درنگ بازارساز در مدیریت انتظارات، دو عامل مهمی بوده‌اند که زمینه‌ساز اثرگذاری تحرک سفته‌بازان شده است. در غیر این صورت، نوسان‌گیران قادر نبودند طی یک روز بیش از ۲۰ درصد نوسان ایجاد کنند.

در پی روند صعودی نرخ ارز و گذر آن از مرز ۱۸ هزار تومان، یکی از اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران معتقد است که این افزایش فقط به دلیل نبود ثبات در قوانین و تصمیمات است که موجب متشنج شدن افکار عمومی و کشاندن آنها به سمت بازار غیرمولد شده و بازار را ملتهب کرده است؛ لذا باید در شرایط بحرانی با همکاری هم از افزایش نرخ‌ها جلوگیری کنیم.