چهارشنبه ۰۱ مرداد ۱۴۰۴ - 
افسانۀ کلاسیک قرن بیستم؛
پدرخوانده مانیفست قدرت است، راهنمای زندگی در هرجایی است که آدم‌ها مسحور قدرت و ثروت باشند. همچنان پس از پنجاه سال، کتاب‌هایی چاپ می‌شوند که احزاب سیاسی را با آن داستان تحلیل می‌کنند: تام هاگن نمایندۀ کسانی است که معتقدند هیچکس حریف نظم سنتی نمی‌شود و راه چاره مذاکره است؛ سانی کرلئونه باور دارد تنها راه حفظِ برتری شاخ‌وشانه کشیدن است؛ و البته مایکل کرلئونه که آمیزه‌ای است از قدرت و صبر و دست‌آخر اوست که از امنیت خانواده محافظت می‌کند. ماریو پوزو چگونه حماسه و شرارت و اخلاق و سیاست را در این داستان کنار یکدیگر ترسیم کرد؟
کد خبر: ۳۱۵۹۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۷
سندرم حقه‌باز؛
شکسپیر یک‌بار نوشت: «تمام دنیا صحنۀ نمایش است و هرکس در عمر خود نقش‌های بسیاری بازی می‌کند». بله، اغلبمان بازیگرهایی حرفه‌ای هستیم. دیگران هم خیال می‌کنند خیلی می‌دانیم و از پسِ کارها به‌خوبی برمی‌آییم. این توقعات گرچه تاحدی اسم‌ورسمی برایمان درست کرده، اما نوعی اضطراب هم در دلمان انداخته: این دلشوره که مبادا یک‌روز لو برویم و این عذاب وجدان که نکند واقعاً شیّاد باشیم. کلنسی مارتین می‌گوید اسم این احساس «سندرم حقه‌باز» است، و شاید یک‌جاهایی مفید باشد.
کد خبر: ۲۷۴۵۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۷
همه‌چیز را دور بریز؛
وقتی به گوشی‌های تلفن همراهی که ده سال پیش رایج بودند نگاه می‌کنیم، از میزان تنوعی که بر طراحی آن‌ها حاکم بود تعجب می‌کنیم. اما حالا گوشی‌ها فرقی با تکه‌سنگ‌های صیقل‌خورده ندارند. مستطیل‌هایی صاف و باریک و ترجیحاً بدون پورت و دکمه. همین مسیر را خیلی جاهای دیگر هم می‌بینیم. از خانه و فروشگاه گرفته تا ذهن خودمان، همه‌جا را باید خلوت کنیم. انگار دیگر فقط سطل‌های آشغال حق دارند شلوغ باشند. چرا سبک زندگی مینیمالیستی این روزها این‌همه مقبولیت پیدا کرده است؟
کد خبر: ۲۶۹۴۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۱۸
موهای فروشی؛
موهای درخشانی که در فروشگاه می‌بینید، ممکن است از فاضلاب‌های ویتنام جمع شده باشد. صنعت زیبایی همیشه آماج نقد بوده است. از فمینیست‌هایی که مدهای ساخته شده در آن را زن‌ستیزانه و تحقیرآمیز می‌دانند، تا هشدارهای محیط‌زیستی و پزشکی دربارۀ آسیب‌های بیهوده‌ای که این لوازم به انسان‌ها و طبیعت می‌رسانند.
کد خبر: ۲۶۳۶۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۱۱
قوم‌نگاری اجاره‌نشینان کم‌درآمد؛
ظاهراً اجاره‌نشین‌ها اجاره‌نشینی می‌کنند چون پول ندارند خانه بخرند. اما در واقعیت، محدودیت‌هایشان بیشتر از این حرف‌هاست. آن‌ها مجبورند مرتباً زندگی خودشان را با معیارهای دلبخواهانه‌ای تنظیم کنند که صاحب‌خانه‌ها وضع کرده‌اند: اگر بچۀ کوچک دارید، یا مادری مجرد هستید، یا هر چیز دیگری که به مذاقشان خوش نیاید، به شما خانه نمی‌دهند. یک قوم‌نگاری جدید دربارۀ کسانی که صاحب‌خانه‌ها در به درشان کرده‌اند، نشان می‌دهد فشار اجاره‌بها، تخلیه، جابه‌جایی و بی‌درکجایی چطور زندگی آن‌ها را تلخ و رنج‌آور کرده است.
کد خبر: ۲۳۱۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۱۵
ذهن پیرو واقعیت‌ها نیست؛
کدام واقعیت قادر است نظر ما را تغییر بدهد؟ اکثر ما تصور می‌کنیم ذهن بی‌طرفی داریم و اگر استدلال مخالفی بر مبنای «داده‌ها» و «واقعیت‌های عینی» باشد، نظرمان را بدون لجبازی تغییر می‌دهیم. اما شاید مهمترین واقعیت این باشد که «ذهن صرفاً پیرو واقعیت‌ها نیست» و لجبازتر از چیزی است که اغلب خیال می‌کنیم. با این حساب اگر واقعیت‌ها جواب نمی‌دهند پس چطور می‌شود نظری را تغییر داد؟ حال چه نظر خودمان باشد چه نظر دیگران.
کد خبر: ۲۱۷۴۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۱۰
شغل یا فرزندداری؟
برای زنان تحصیل‌کرده و موفق، بچه‌دارشدن چالشی عظیم به بار می‌آورد: آیا باید بچه‌هایشان را به پرستارها و مهدکودک‌ها بسپارند و مسیر موفقیت شغلی‌شان را ادامه دهند یا خودشان را وقف فرزندشان کنند و بیخیال کارشان شوند؟ انتخاب خیلی‌ها گزینۀ دوم است. اما واقعاً چه چیزی باعث می‌شود زنان چنین تصمیمی بگیرند؟ شرایط نامناسب و تبعیض‌آمیز کار برای زنان؟ دلبستگی شدید به بچه؟ یا نابرابری محیط خانواده؟ دو پژوهشگر برای پیداکردن جواب این مسئله سراغ همکلاسی‌های سابق خودشان در دانشگاه نورث‌وسترن رفتند.
کد خبر: ۲۱۲۰۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۶
ضرورت جست‌وجوی خبرهای آهسته‌تر و بهتر؛
در دنیای مطبوعات، خبر فوری ارزشمندترین چیز است. خبرگزاری‌ها به هم فخر می‌فروشند که قبل از بقیه اخبار را انعکاس داده‌اند و هیچکس سرعتش به پای آن‌ها نمی‌رسد. اما این میل به گزارش سریع اخبار، این روزها وضعیت عجیبی به بار آورده است. به محض آنکه اتفاقی می‌افتد، صدها سایت خبری پر می‌شود از مطالبی مشابه. همگی نصفه‌نیمه، عجولانه و سرهم‌بندی‌شده. آیا واقعاً سرعت اینقدر ارزش دارد که به پای آن، همۀ استانداردها و اهداف دیگر خبررسانی را فدا کنیم؟ بعضی معتقدند که «نه».
کد خبر: ۲۱۲۰۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۶
کانت و هگل و هایدگر، همگی در نیم‌ساعت؛
این روزها، همه دوست دارند فلسفه را عامه‌پسند و ساده‌فهم کنند. یکسری به‌دنبال بازی فکری‌اند، و عده‌ای هم می‌خواهند زخم‌های روحی‌شان را با آن تسکین بدهند. اما هیچ‌چیز فیلسوفان کلاسیک را به این اندازه عصبانی نمی‌کند. آن‌ها می‌گویند فلسفه به شما احساس زیرکی و نشاط نمی‌دهد، بلکه کاری می‌کند فکر کنید احمق‌تر شده‌اید: با فلسفه‌ورزیدن کشف می‌کنید که حتی امور بسیار ابتدایی را نیز نمی‌دانید. اگر مواجهه‌تان با مسائل فلسفی طوری نباشد که خواب را از چشمتان بدزدد، پس آن‌ها را فقط به سخره گرفته‌اید و بس.
کد خبر: ۲۱۲۰۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۶
قصه‌های کاپیتالیسم؛
نیکول اشاف، مدرس جامعه‌شناسی در دانشگاه بوستون، کتابی نوشته است با عنوان پیامبران جدید سرمایه. او در این کتابْ اسطوره‌سازی‌های مدرن سرمایه‌داری را بررسی می‌کند. اشاف می‌گوید سرمایه‌داری همواره به داستان‌هایی نیاز داشته است تا «ما را صبح‌ها از تخت بیرون بکشد»، قصه‌هایی دربارۀ کاپیتالیسم خلاق و تفکر مثبت که پیامبران جدیدی مثل بیل گیتس و اپرا وینفری تعریف می‌کنند. این قصه‌ها کمک می‌کنند مردم قانع شوند که کاپیتالیسمْ بهترین یا تنها راه ممکن برای سازمان‌دهی جامعه است.
کد خبر: ۲۰۴۸۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۲
تعویق پدرکشی؛
در ۱۹۲۳ یکی از جاسوس‌های شوروی به راه‌اندازی کتابخانۀ اندیشکده‌ای جدید در فرانکفورت آلمان کمک کرد. پیدایش این اندیشکده ماجرای عجیب‌وغریبی دارد: به پژوهش مارکسیستی اختصاص داشت، بودجه‌اش را فردی سرمایه‌دار می‌داد و ساختمانش را یکی از نازی‌ها تهیه کرده بود. استوارت جفریز، روزنامه‌نگار و نویسندۀ کتاب «گراند هتل پرتگاه»، در روایت تاریخی جدید خود از «مکتب فرانکفورت» آن را تجسم نوعی پارادوکس می‌داند.
کد خبر: ۲۰۳۹۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۸
روایت‌هایی از زندگی تا دم مرگ؛
روزهای واپسین عمرِ سالمندان و بیماران لاعلاج اغلب در آسایشگاه‌ها و بخش مراقبت‌های ویژهٔ بیمارستان‌ها می‌گذرد. پزشکان در این اوضاع درمان‌هایی را پیش می‌برند که مغزهایمان را گیج و منگ می‌کنند و شیرهٔ بدن‌هایمان را می‌کشند تا مگر شانس نصفه‌ونیمه‌ای برای زنده‌ماندن به ما بدهند؛ و در آخر افسوس می‌خوریم که همان اتفاقی افتاد که نباید. پزشکی مدرن به چیزی جز درمان فکر نمی‌کند، اما مرگ درمان ندارد. آتول گاواندی، جراح و نویسندهٔ آمریکایی، در پی این است تا ریشهٔ ناتوانی پزشکی مدرن در مواجهه با مرگ را بیابد و راه‌هایی را به بیماران و پزشکان پیشنهاد دهد که چگونه نگاهی تازه به وظیفهٔ پزشکی داشته باشند و روزهای واپسین را بگذرانند.
کد خبر: ۲۰۳۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۸
پشت یک شاخ؛
شوهر اینستاگرامی کسی است که از یک شاخ اینستاگرام عکس می‌گیرد. ماجرا را ساده نگیرید، چرا که حرف از چندین ساعت عکس‌گرفتن در روز است. زندگی با چهره‌های پرطرفدار اینستاگرامی می‌تواند به جهنمی دردناک تبدیل شود چون مداوماً باید در جستجوی زاویه یا موقعیتی برای عکس‌گرفتن باشید و این پروژه تمام نمی‌شود. توی خانه، وقت سفر، طی تعطیلات، همه‌جا و همه‌وقت. ولی نکتۀ دیگری هم هست که شاید شرایط را خوشایندتر کند: کنار همسرتان هستید و پول درمی‌آورید.در سال ۲۰۱۶، مردیت هگرتی، نویسنده و روزنامه‌نگار حوزۀ مُد، فراخوانی برای استخدام یک شوهر اینستاگرامی داد، که در واقع زنی بود که از طریق یک اپلیکیشن او را استخدام کرده بود تا در یک نمایشگاه مد به دنبال او برود و عکاسی کند. هگرتی نوشت: «در این عصر مترقی، عشق ربطی به جنسیت ندارد، به این مربوط است که بتوانی کسی را پیدا کنی که عکس‌هایی برازنده از تو بگیرد».
کد خبر: ۱۸۶۶۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۱۴
لذت و رنج یادآوری؛
تقریباً هیچکس از دو سال ابتداییِ تولدش هیچ خاطره‌ای ندارد و خیلی‌ها نیز، اواخر عمرشان، حتی فرزندانشان را فراموش می‌کنند. بین نوزادی و پیری هم، همۀ انسان‌ها مشغول کشتی‌گرفتن با این ویژگی عجیب‌اند و اغلب هم پشتشان به خاک می‌خورد. البته این ویژگی هم نجات‌بخش است و هم کشنده. شاید یکی رنج‌های گذشته‌اش را فراموش کند و دیگری مهمترین قرار ملاقات زندگی‌اش را. پس همیشه قدری از فراموشی لازم است، اما دنیای جدید گویا کمی بیشتر از حد نیاز فراموشی را تجویز می‌کند.
کد خبر: ۱۷۸۹۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۰۸
نبرد نابرابر حقیقت و دروغ در توییتر؛
در خیابان‌های توییتر حقیقت مثل یک ماشین قراضه است و اخبار جعلی شبیه ماشینی آخرین مدل. طبیعی است که ماشین‌های آخرین مدل سریع‌تر از «ماشین قراضه» خیابان‌های توییتر را بالا و پایین می‌کنند و توجه بیشتری جلب می‌کنند. طبق یافته‌های علمی دروغ شش برابر سریع‌تر از حقیقت در توییتر بازنشر می‌شود. این شرایط تقصیر کیست و برایش چه می‌توان کرد؟اخیراً ژورنال ساینس پژوهشی منتشر کرده که این الگو را (حداقل در رابطه با شیوع اطلاعات غلط در توییتر) اعتبارسنجی می‌کند. این پژوهش با تحلیل میلیون‌ها توییت مربوط به سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۷، به نتیجه‌ای شوکه‌کننده می‌رسد: «در تمام شاخه‌های اطلاعات، اکاذیب بسیار دامنه‌دارتر، سریع‌تر، عمیق‌تر و گسترده‌تر از حقایق نشر می‌یابد». این پژوهش همچنین دریافت که «تأثیر اخبار سیاسی جعلی به مراتب پررنگ‌تر از اخبار جعلی مربوط به تروریسم، بلایای طبیعی، علم، افسانه‌های محلی یا اطلاعات مالی است».
کد خبر: ۱۷۴۲۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۷
آسیب های اجتماعی؛
پسر بیست‌ساله‌ای را تصور کنید که، در یک درگیری خیابانی، جوان دیگری را به ضرب چاقو کشته است. احتمالاً اولین واکنشتان تأسف‌خوردن به حال جوان کشته‌شده و سرزنش و تقبیح قاتل است. اما اگر داستان زندگی آن قاتل را بدانید چه؟ اگر بفهمید در آن درگیری حق با او بوده است، چطور؟ فرض اصلی ما هنگام سرزنش دیگران این است که می‌توانسته‌اند طور دیگری عمل کنند. اما این فرض با چالش‌های بزرگی روبه‌روست. چالش‌هایی نه‌تنها عملی، که فلسفی.بسیاری با او موافق‌اند. اما این مسئله، با توجه به چیزهایی که تحقیقاتِ علمی در چهار دهۀ گذشته دربارۀ متعین‌بودنِ رفتار انسانی به ما گفته‌اند، به نظر عجیب می‌رسد. همان‌طور که ویلسن می‌گوید، اغلب این تحقیقات به نتیجۀ واحدی اشاره می‌کنند: جهان‌بینی‌های ما، آرمان‌هایمان، خلق‌وخو، رفتار و دستاوردهای ما –هرچیزی که معمولاً به عنوان «ما» در نظر می‌گیریم– تا حد زیادی در اثر تصادف‌های زیست‌شناختی و شرایط به وجود آمده‌اند. مطالعۀ مغز در ابتدای راه خود است؛ مطمئناً همان‌طور که پیش می‌رود، بیّنۀ متعین‌بودنش هم بیشتر می‌شود.
کد خبر: ۱۷۰۰۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۸