آيا كسي از تاريخ‌نويسان معاصر روايت نكرد، آيا زماني كه ميرزا تقي‌خان اميركبير، مراحل اوليه خدمات اداري را نزد عباس ميرزاي وليعهد طي مي‌كرد، عباس ميرزا با او از نشستي سخن به ميان آورد كه با «ژوبر» فرستاده ناپلئون بناپارت داشت؟ همان ديداري كه طي آن، وليعهد شجاع قاجاري، از حركت رو به جلوي اقتصادي و فرهنگي غرب در شگفت مانده بود و از كم‌فروغي تابش آفتاب توسعه بر سپهر اجتماعي ايران شكوه كرده بود.

پس از مرگ امیرکبیر در هنگامه‌ای که دنیای غرب در قرن نوزدهم پیشرفت شتابنده‌ای در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی داشت، شاهد سکوتی سنگین در تمام عرصه‌ها و ساختار قدرت در ایران هستیم. در فاصله سال‌های قتل امیرکبیر تا آغاز صدارت سپهسالار (۱۲۸۸-۱۲۶۸ ه.ق) در دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار باوجود تماس‌های مستقیم ایرانیان و حتی دربار ایران و در رأس آن شاه با غرب، جریان یا حرکت اصلاح‌طلبی در خور توجه یا اقدامی در جهت بسط و تدوین دولت جدید منطبق با نیازهای روز پدید نیامد.