ابوریحان بیرونی را می‌توان از شمار دانشمندان مسلمان دوره تاسیس تفکر اجتماعی حساب کرد؛ زیرا چنان که آزاد ارمکی گفته است، ویژگی‌های این دوره، نگاه مقایسه‌ای به حوادث، مطالعات تاریخی و سخن در مورد جامعه، خانواده و ... است که بیرونی نیز چنین کرده است. می‌توان بیرونی را از شمار نخستین نظریه‌پردازان علوم اجتماعی حساب کرد. چنان که از نوشته‌هایش معلوم می‌شود، بیرونی در فلسفه، ریاضی، ستاره‌شناسی، تاریخ، جواهرشناسی، ادبیات، عقاید، آداب و رسوم مردم و...کتاب‌ها نوشته است. او از نگاه شخصیتی یک فرد شک‌گرا بود؛ چون هیچ مطلب علمی و ادبی را به سادگی و تقلید قبول نمی‌کرد. این بدان معناست که نامبرده تا وقتی که به یک مطلب احاطه پیدا نمی‌کرد یا به درستی آن قناعت حاصل نمی‌کرد، نه آن را قبول می‌کرد و نه در مورد آن می‌نوشت و نه صحبت می‌کرد.