جنگ ایران و اسرائیل را نباید صرفا با رویکرد نظامی مورد توجه قرار داد. این جنگ، میدانی برای بررسی و تحلیل قدرت نظامی و راهبردهای جنگی، صحنه ای برای آزمون های دیپلماتیک و روابط بین الملل ، آوردگاهی برای آزمون حمایت ها و مشارکت های مردمی، حوزه ای برای سنجش توانمندی ها و غفلت های امنیتی و غیره بوده است. جنگ ۱۲روزه ایران و اسرائیل، یکی از مهم‌ترین رخدادهای امنیتی و راهبردی تاریخ معاصر کشور است که با وجود هزینه‌‌ها و آسیب‌‌های فراوان، حاوی درس‌‌هایی عمیق و راهبردی است. این جنگ، به‌‌عنوان تجربه‌‌ای بزرگ، ظرفیت آن را دارد که با تحلیل درست و توجه به آموزه‌‌هایش، مسیر تکرار جنگ را مسدود و هم‌زمان بستر تقویت موفقیت‌‌ها و کاهش آسیب‌‌ها را فراهم کند.مناسبات راهبردی با قدرت‌‌هایی مانند روسیه و چین نیز در عمل منجر به تقویت موقعیت ایران در جنگ نشد. نهادهایی مانند شانگهای و بریکس نیز صرفا به صدور بیانیه‌‌های کلی بسنده کردند. در مقابل، نقش مثبت کشورهای عرب منطقه قابل‌توجه بود. کشورهایی چون عربستان، عمان، قطر، امارات، عراق و حتی مصر، در روند مذاکرات بین ایران و آمریکا و همچنین در تلاش برای آتش‌‌بس نقش فعال داشتند.این تجربه نشان می‌دهد که راهبرد سیاست خارجی ایران باید از تقابل‌‌گرایی و اتکا به قدرت‌‌های فرامنطقه‌‌ای فاصله بگیرد و بر توسعه روابط پایدار، موثر و اعتمادساز با کشورهای منطقه تمرکز کند.

از جمله سوالات بنیادینی که مردم در شرایط حاضر می‌پرسند این است که تا چه اندازه اتوپیایی که پس از انقلاب سال ۵۷ برای ایرانیان ترسیم شده بود، تحقق پیدا کرده است؟ با گذشت بیش از ۴۴ سال از عمر انقلاب آیا وعده‌هایی، چون حاکمیت قانون، تحقق اراده مردم، مردمسالاری، توسعه و... محقق شده اند؟ از دوران انقلاب و جنگ در دهه ۵۰ و ۶۰ خورشیدی گرفته تا برهه تحریم‌ها و کمبود‌ها و محرومیت‌های دهه‌های بعد، ایرانیان به امید تحقق دورنمایی بودند که در بحبوحه انقلاب برایشان ساخته شده بود. مردمی که دوم خرداد ۷۶ را رقم زدند، انتخابات ۹۲، ۹۶ و... را با مشارکت‌های بالا شکل دادند و در انتظار تحقق وعده‌ها نشستند و .... سه برخورد کاملا مشخص می‌توان با این نوع پرسشگری نمود. اول واپس زنی و انکار و زدن برجسب انحراف. دوم پیگیری اسیب شناسانه و بیان واقعیات و کناره گیری از توجیه گری و آماده سازی و اقدام برای اصلاح در گام دوم انقلاب. سوم، گفتن عبارت کلیشه‌ای به من چه و سیاست پدر مادر ندارد و کناره گیری از رسالت انسانی، شرعی، سیاسی خود. شما کدام راه را انتخاب می‌کنید و با کدام راهکار‌ها زاویه گرفته و می‌جنگید؟

دوستی دارم که سالیانی در آمریکا آمار هم تدریس کرده است و جمله‌ای را از قول آرون لِوِنشتاین استاد مشهود آمار نقل می‌کرد که ترجمه بهداشتی آن هست: «آمارها مثل لباس زیر هستند، بخش زیادی از بدن را نمی‌پوشاند، اما آن‌چه را مخفی می‌کنند، اساسی است.»نظام حکمرانی باید رفتار، کردار و دست‌آوردهای خودش را هم اندازه بگیرد و به صورت شفاف به مردم عرضه کند. مردم باید بدانند حکمران چقدر، کجا و با چه سازوکاری هزینه می‌کند، حکمران با هزینه‌ها به چه دست‌آوردهایی رسیده و کمیت و کیفیت آموزش، بهداشت، زیرساخت‌ها (جاده، دانشگاه، سد، شبکه، نیروگاه، بیمارستان، و ...)، امنیت، فساد، محیط‌زیست و ... چگونه است. حکمرانان به صورت دوره‌ای و به مناسبت‌های مختلف، آمارهایی درباره این امور ارائه می‌کنند. آن‌ها هم‌چنین آمارهایی از سنجش‌هایی که درباره مردم انجام می‌دهند نیز منتشر می‌کنند.