درگذشت دکتر داود فیرحی از اساتید مطرح علوم سیاسی و چهره شاخص نواندیشی دینی در ایران بسیار سخت و ناگوار است. ممیزه‌ای که ایشان نسبت به دیگر چهره‌های این جریان داشت، در نوع تحصیلات علوم سیاسی و علوم حوزوی بود که در هر دو حوزه مطالعاتی کسب فیض کرد و صرفاً دغدغه علمی پژوهشی داشت. او مثل حزب روشنفکری دینی و روشنفکران مسلمان اهل سیاسی کاری و ایدئولوژی زدگی نبود.

«احمد علیرضابیگی»، نمایندۀ اصولگرای تبریز، آذرشهر و اسکو در یازدهمین دورۀ مجلس شورای اسلامی روز گذشته در حوالی ساعت ۲ و ۴۵ بامداد (!) در توئیتی نوشت: «اندیشۀ ایرانشهری نژادپرستی است». آنچه در ادامه می‌آید پاسخ به نمایندۀ کمتر از ۱۵ درصد مردم شریف تبریز نیست؛ [۱]بلکه پاسخ به آن‌هایی است که ممکن است این‌گونه مغالطه‌های ضدّ ملّی را جدی بگیرند و در آینده، مانند این نمایندۀ مجلس سرِ ستیز با هویت سرزمین آبا و اجدادی خود بردارند!

فیرحی می خواهد از منابع فکری موجود در اسلامیّت تمدن ایرانی برای یک «تجدد سیاسی فقهی» بهره ببرد و طباطبایی به دنبال آن است تا از لایۀ ایرانیّت تمدن ایرانی به یک «تجدد سیاسی ایرانی» برسد. اگر از منظر تاریخ فکر سیاسی معاصر به تحولات سدۀ اخیر – از پیشامشروطه تا اکنون و اینجا – نگاهی بیندازیم (سده‌ای که الزاماً و ضرورتاً نه صد سال است و نه باید باشد)، شاید بتوان گفت که این حوادث را می توان (از چنین منظری: تاریخِ فکرِ سیاسی) در چند پرده قرار داد: قانون خواهی عصر مشروطه؛ دولت خواهی عصر پهلوی؛ اسلام خواهی انقلاب و بعد از آن؛ و اکنون: جدال فقه سیاسی با اندیشۀ ایرانشهری. تمامی این صورت بندی‌های فکرِ سیاسی – که البته گه ‌گاه حامل رگه‌هایی از فلسفۀ سیاسی نیز بودند – کم و بیش خواهان برخورد با اصلی ترین پرسش این حوزۀ معرفتی بودند و می کوشیدند تا برای آن پاسخ/پاسخ‌هایی فراهم کنند: یعنی چگونه می توان در شهر (پولیس) زیست و سعادت (ادمونیا) مند بود؟