«اگر صحت داشته باشد که تجربیات سرنوشت‌ساز و تکان‌دهنده دوران ما عبارتند از جنگ مدرن با تمام پیامدهای ویرانگرانه‌اش، تصرف کشورها توسط ارتش‌های اشغالگر، زندگی در شهرهای بمباران‌شده و اردوگاه‌های کار اجباری - که خود شامل تمام آن دوزخ دانته‌وار اردوگاه‌های کار اجباری، اتاق‌های گاز، نسل‌کشی‌ها، گتوها و ویرانگری‌های سازمان‌یافته است- و علاوه بر این‌ها اگر درست باشد که مبارزه با حکومت استبدادی در تمام شکل‌های آن، چه فاشیستی و چه استالینی، از مهم‌ترین و حساس‌ترین امور سیاسی و ایدئولوژیکی دوران ماست، آن‌گاه به‌ درستی می‌توان لهستان را به‌‌عنوان نقطه کانونی نیمه قرن بیستم تلقی نمود. لهستان تمامی این تجربیات را از سر گذرانده است...