سال 98 با همه فراز و نشیب در فضای اقتصادی به پایان رسید. به نظر می‌رسد همچنان نحوه تامین مالى کسر بودجه دولت، مهم‌ترین و تعیین کننده ترین متغیر اقتصادى سال ٩٩ است. از سه راه حل مالیات ستانى، گسترش بازار اوراق و مولد سازى دارایى با همه نقاط قوت و ضعف هیچ کدام یا هیچ ترکیبى بصورت قاطع انتخاب نشده است. در هر کدام از این سه روش زیرساختهاى قانونى کمابیش تکمیل تر از ابتداى سال ٩٨ است ولى با کار جدى متناسب با شرایط فاصله عمیق است. اضافه شدن مسئله کرونا البته شاید در کوتاه مدت وزن راه حل دوم را بیشتر کرده باشد.

مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به اینکه نرخ تورم سال 1399 بین 20 تا 25 درصد پیش بینی می‌شود، اعلام کرد: باید توجه داشت در صورتی که دولت تدبیر لازم را برای تأمین کسری بودجه از طریق کاهش مخارج و افزایش پایه مالیاتی نیندیشد، پولی شدن کسری بودجه سال 1399 می‌تواند منجر به افزایش مجدد نرخ تورم در سال 1399 شود.

کشوری که برای دهه‌ها نفت بازیگر اصلی و تعیین‌کننده بودجه‌اش بوده و تا همین سال‌های اخیر هم تا ۴۰ درصد بودجه دولت بر گردن بخش نفت بوده، طبیعی است که در طول دهه‌ها به داشتن چنین درآمدی عادت کرده و ترک آن برایش مشکل باشد. کاهش شدید سهم نفت از ۳۲ درصد در بودجه سال ۹۸ به ۸ درصد در سال ۹۹ هم نشان از تحول جدی در بودجه سال آینده دارد.

آیا گفتن این آرزو ازسوی محمد باقرنوبخت به عنوان رییس خرج ایران که دیگر پولی از نفت دربودجه جاری هزینه نمی شود و هرچه قرار است هزینه شود را باید از محل مالیات بگیریم آرزوی واقعی اواست؟ به نظر نمی رسد این آرزوی رییس سازمان برنامه و بودجه امروز ایران و اصولا هیچ دولتی باشد . نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه اما چشمش به بازار نفت نیز هست و می داند متاسفانه نفت ایران از این بازار درعمل حذف شده است. بنابر این ناگزیر است از بودجه بدون درآمد نفت درسال آینده خبر دهد. اما اقتصاددانان و فعالان اقتصادی و حتی شهروندان عادی نیز می دانند این حرف نوبخت اگر صادرات نفت خام از سر گرفته شود حتی یک روز نیز دوام نمی آورد.

اکنون ۵ ماه از روی کار آمدن دومین وزیر اقتصاد دولت دوازدهم یعنی فرهاد دژپسند می‌گذرد، وزیری که به زعم بسیاری با توجه به بهم ریختن وضعیت بازارها و مبهم شدن افق شاخص‌های اقتصادی، در پذیرفتن مسوولیت در وزارت‌خانه عریض و طویل اقتصاد ریسک بزرگی را متحمل شد. همانطور که پیش‌تر نیز رییس‌جمهوری اظهار کرده بود اغلب افرادی که از آنها می‌خواهند سکان وزارت اقتصاد را به عهده بگیرند با استخاره پاسخ «خیر»، می‌دهند.