وقتی مدرک تحصیلی از یک ارزش به نیاز و سپس به ارزش افزوده تبدیل شد، تجارت غیرقانونی خرید و فروش مدرک از سیکل، دیپلم، فوق‌دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس تا دکتری در جریان است؛ قیمت این میانبر پیشرفت هم با ضریب سختی کار خلاف تعیین می‌شود.

دانشگاه های دولتی و مطرح کشور، با تاسیس پردیس های خودگردان راه را برای افرادی که پول دارند اما حوصله و یا توان زور آزمایی در کنکور را ندارند، هموار کرده است. در پردیس‌های خودگردان این مسئله دیگر تخلف نیست که پول پرداخت کنی تا بر سر کلاس بنشینی؛ چون قاعده اش همین است و از نام آن همه چیز مبرهن است: خودگردان. اکنون اما فردی در بخش دولتی آن نشسته است و شایعه پرداخت پول به دانشگاه بابت چنین مسئله ای، پیچیده است؛