موزه های استان زنجان به عنوان گنجینه های بی بدیلی از فرهنگ و هنر مردم زنجان محسوب می شود.این خانه توسط سردار اسعدالدوله (پدر محمود خان) در اواخر حکومت قاجار بنا شده و پس از وی محمودخان در آن اقامت داشته است. با انتقال مجموعه آثار به‌دست آمده از معدن نمک چهرآباد، در سال1386موزه موقت مومیایی ها در این مکان شکل گرفت و در سال 1387نخستین موزه باستان‌شناسی استان زنجان در عمارت ذوالفقاری افتتاح شد. این موزه که از دو بخش باستان‌شناسی و مردان نمکی، تشکیل شده در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.در بخش پیش از تاریخ موزه ذوالفقاری، در دنیای ابزارهای مسی، مهر و اثر مهر مکشوفه از سُها چای تپه از توابع شهرستان ایجرود(مربوط به هزاره چهارم ق.م)، ظرف‌های سفالین نقش دار مربوط به هزاره پنجم ق.م (از کشفیات تپه نور سلطانیه)، انواع ظرف‌های سفالی، ابزارهای استخوانی، مهره‌های سنگی و پیکرک‌های سفالی مکشوفه از تپه خالصه خرمدره (مربوط به هزاره ششم قبل از میلاد) در گردوغبار روزگاران کهن غوطه خواهید خورد!

تاریخچه دقیقی ندارد. برخی می‌گویند به دوره آق‌قویونلوها برمی‌گردد، بعضی‌ها معتقدند متعلق به دوره صفویه است و تعدادی هم شکل فعلی آن را به دوره قاجار نسبت می‌دهند. تاریخش به هر زمان که برگردد، به هر حال امروز جزئی از تشریفات عزاداری امام حسین (ع) است و کسانی 11 ماه با دست و دل به جان آهن سرد می‌افتند تا آن را برای «محرم» آماده کنند.