هدف این نوشتار توضیح ملاک‌های فقهی و احیاناً نجومی ـ فقهی مربوط به تشخیص «شب اول ماه» نیست و همچنین در پی بررسی این ضابطه نیستیم که رؤیت باید با چشم غیرمسلح باشد یا آنکه رؤیت با چشم مسلح هم از مصادیق رؤیت است و می‌تواند معتبر باشد، یا اینکه اصولاً ملاک، «تولد ماه» است، اگرچه دیده نشود.

عید فطر روز اول ماه شوال و در پایان ماه رمضان است. عید فطر از مهم‌ترین جشن‌ها و اعیاد مسلمانان است. در کشورهای اسلامی، عید فطر از جمله اعیاد بسیار مهم محسوب می‌شود و معمولاً با تعطیلی رسمی همراه است. در این روز، روزه حرام است و نماز عید برگزار می‌ شود. پرداخت زکات فطره در این روز بر مسلمانان واجب است. از سال ۱۳۹۰ با تصویب مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان ایران، عید فطر دو روز (روز عید و فردایش) تعطیل است.