کد خبر: ۱۰۲۶۱

تاریخ انتشار : ۲۳ بهمن ۱۳۹۴ - ۰۸:۵۸

گیلان » شخصيت‌ها و بزرگان

نگاهی به تاریخچه انتخابات در استان گیلان- قسمت اول

در حالی انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در هفتم اسفند برگزار خواهد شد که در نه دوره گذشته شاهد حضور نمایندگان متعددی از استان گیلان در حوزه های یازده گانه این استان بودیم که از گروه ها و نحله های سیاسی مختلفی بودند.

شعارسال: جهت یادآوری و بازخوانی تاریخی ۹ دوره گذشته تصمیم گرفتیم که با بررسی تمام دوره ها و میزان آرا ، تحصیلات و گرایش سیاسی هر کدام از این کاندیداها نسبت به شناخت هرچه بیشتر جامعه از علایق و نوع نگاه مردم گیلان به انتخابات نگاهی داشته باشیم.

در قسمت اول سه دوره ابتدائی مجلس را بررسی کردیم.

*دوره اول

در انتخابات مجلس شورای اسلامی دوره اول شاهد حضور گروه های مختلف سیاسی بودیم که بعد از انقلاب اسلامی به طور فزاینده ای در عرصه سیاسی کشور حضور داشتند و از همین رو مجلسی با گرایشات مختلف سیاسی در آن تشکیل شد که اکثریت آن را حزب جمهوری اسلامی بدست آورده بود. در گیلان نیز وضعیت سیاسی کم و بیش نشات گرفته از حال و روز آن روزهای سیاست ایران بود.

در رشت آیت الله حسن لاهوتی اشکوری که از مبارزان قبل از انقلاب و یکی از همراهان امام در هواپیمای حامل ایشان از پاریس به تهران محسوب می شد بود به عنوان نفر اول رشت در دور اول انتخاب و به مجلس راه یافت. لاهوتی را هرچند به عنوان یکی از طرفداران بنی صدر در مجلس می شناسند اما وی به دلیل سابقه قبل از انقلاب خود همچنان مورد احترام بعضی شخصیت های شاخص انقلاب و نزدیکان امام خمینی نیز بود. سرانجام وی در مهر سال ۶۰ درگذشت و رئیس مجلس وقت که پدر همسران فرزندان لاهوتی محسوب می شد در سوگ او در مجلس گریست.

دیگر نماینده رشت محمد خزاعی دیپلمات برجسته حال حاضر جمهوری اسلامی است که هرچند زاده کاشمر خراسان است در آن زمان به واسطه همسر سنگری خود در گیلان سکونت داشت و به عنوان نماینده رشت انتخاب شد. وی قبل از آن مدیریت صداوسیمای گیلان بعد از انقلاب را برعهده داشت.

رضا رمضانی خورشید دوست نیز به جوانترین کاندیدای مجلس با ۲۵ سال سن شناخته می شد که دارای گرایشات مستقل در مجلس بود. وی در مجلس اول زمان ریاست سنی دکتر سحابی به عنوان جوان ترین عضو مجلس به عنوان منشی حضور داشت . بعضی معتقدند وی و نمایندگان آستانه و لاهیجان و نماینده تنکابن و چند نفر دیگر فراکسیونی نانوشته از افراد مستقلی را تشکیل می دادند که هرچند در تصمیم گیری های بزرگ همچون عزل بنی صدر به عنوان موافق حضور داشتند اما گاهی با انتقادات خود از مجموعه اکثریت حاکم بر مجلس خارج بودند.

جنجالی ترین انتخابات مجلس گیلان نیز متعلق به انزلی بود که ابوالقاسم حسینجانی اولین فرماندار انزلی بعد از انقلاب در انتخاباتی نزدیک با ۳۰۰ رای بیشتر به عنوان نماینده انتخاب شد که اعتبار نامه وی توسط نمایندگان مجلس رد شد. از جمله کسانی که اعتبارنامه وی را در مجلس رد نمودند شهید سیف الله عبدالکریمی نماینده لنگرود بود. از جمله استنادات نمایندگان مخالف حسینجانی این بود که در شهری با جمعیت ۱۳۰ هزار نفر تنها ۱۵ هزار نفر در انتخابات شرکت کردند. با این حال در انتخابات میان دوره ای سال ۶۰ محمد مهدی پور گل با ۴۸۰۰ هزار رای از ۵ هزار رای ماخوذه جواز ورود به مجلس را پیدا کرد که ضعیف ترین میزان شرکت در انتخابات مجلس در استان گیلان محسوب می شود. اعتبارنامه وی نیز مورد اشکال قرار گرفته بود که در نهایت تایید شد.

در تالش سید یونس عرفانی از روحانیون خوش نام تالش و متولد شیرآباد این شهر جواز ورود به مجلس را پیدا کرد که در ۳ مرداد ۶۱ به دنبال سفر به تالش درگذشت و در انتخابات میان دوره ای سیدمجتبی عرفانی پسر وی توانست جواز ورود به مجلس را پیدا کند. مصطفی فومنی حائری که در حال حاضر از روحانیون میانه رو محسوب می شود به همراه محمد حسینی نیا کجیدی نمایندگان روحانی فومن و رودسر بودند که سید داود مصطفوی سیاهمزگی از رشت و محمد جعفری نیز بعدها در انتخابات میان دوره ای به آن ها اضافه شدند. حجت الاسلام جعفری جایگزین شهید عبدالکریمی شد که در انفجار تروریستی حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیر ۱۳۶۰ به شهادت رسید. محمد تقی رنجبر پوبه از صومعه سرا و مسلم میرزاپور نیز از نمایندگان جناح اکثریت مجلس محسوب می شدند که این مساله در نطق ها و بیانیه هایشان مشهود بود.

دوره اول

آستارا

محمد فرض پور: متولد ماچیان رودسر- لیسانس حقوق

۴۹۰۰ رای از ۸۹۴۶ رای ماخوذه (۵۴ درصد) مرحله دوم

آستانه اشرفیه

محمدرضا امین ناصری: متولد آستانه- لیسانس مهندسی پتروشیمی

۸۷۴۸ رای از ۱۳۸۴۴ رای ماخوذه (۶۳ درصد) دور دوم

بندر انزلی

ابوالقاسم حسینجانی: متولد بندر انزلی لیسانس مهندسی برق( اعتبار نامه وی در مجلس مورد تایید قرار نگرفت)

محمد مهدی پورگل: متولد انزلی- دکترای علوم قرانی( انتخابات میان دوره ای سال ۶۰)

۴۸۲۸ رای از ۵۰۵۰ رای ماخوذه(۹۵ درصد)

تالش

سید یونس عرفانی: متولد شیر آباد تالش- اجتهاد ( درگذشت ۳ مرداد ۶۱)

۲۸۰۲۸ رای از ۳۹۱۴۵ رای ماخوذه( ۷۱ درصد) دور دوم

سید مجتبی عرفانی: متولد قم- لیسانس امور اداری

۲۸۶۷۶ رای از ۵۲۷۶۱ رای ماخوذه (۵۴ درصد) انتخابات میان دوره ای

رشت

حسن لاهوتی اشکوری : متولد رودسر- اجتهاد( درگذشت ۶ آبان ۶۰)

۶۱۹۶۲ رای از ۹۹۵۷۲ رای ماخوذه( ۶۲ درصد)

رضا رمضانی خورشید دوست- متولد رشت- لیسانس مهندسی مکانیک

۳۴۰۷۲ رای از ۶۰۴۱۶ رای ماخوذه (۵۶ درصد) مرحله دوم

محمد خزاعی: متولد کاشمر- لیسانس مدیریت

۳۲۵۷۷ رای از ۶۰۴۱۶ رای ماخوذه (۵۳ درصد) مرحله دوم

سید داود مصطفوی سیاهمزگی : فوق لیسانس الهیات و وپایان سطح حوزوی

۹۳۸۱۰ رای از ۱۸۷۰۴۵ رای ماخوذه(۵۰،۲ درصد) میان دوره ای سال ۶۱

رودبار

مسلم میرزاپور کلشتری : متولد کلشتر- فوق دیپلم علوم انسانی

۸۸۲۳ رای از ۱۷۷۹۳ رای ماخوذه (۴۹ درصد)

رودسر

محمد حسینی نیا کجیدی: متولد کجید رانکوه شهرستان املش- سطوح عالی حوزوی

۱۹ هزار رای از ۲۱ هزار رای (۹۰ درصد) مرحله دوم

صومعه سرا

محمد تقی رنجبر چوبه: متولد صومعه سرا- لیسانس زبان عربی

۱۲۹۶۱ رای از ۲۱۰۴۰ رای ماخوذه (۶۲ درصد) مرحله دوم

فومن

مصطفی فومنی حائری: متولد تهران- خارج فقه و اصول

۱۱۸۰۹ رای از ۱۶۱۱۶ رای ماخوذه( ۷۳ درصد) مرحله دوم

لاهیجان

ارسلان فلاح حجت انصاری: متولد کماچال آستانه- لیسانس روانشناسی

۲۰۸۷۹ رای از ۳۴۲۱۳ رای ماخوذه(۶۱ درصد) مرحله دوم

لنگرود

سیف الله عبدالکریمی: متولد لنگرود – فوق لیسانس فلسفه و حکمت اسلامی ( شهادت در هفت تیر ۶۰)

۸۵۷۳ ای از ۱۶۴۲۲ رای ماخوذه (۵۲ درصد) مرحله دوم

محمد جعفری: متولد رودسر- خارج فقه و اصول (انتخابات میان دوره ای سال ۶۰)

۲۹۹۵۰ رای از ۴۳۰۸۹ رای ماخوذه (۶۹ درصد) میان دوره ای سال ۶۰

*دور دوم

در زمان انتخابات مجلس دوم شاهد یکی از بی حاشیه ترین انتخابات مجلس بودیم که در آن گرایشات سیاسی مختلف چندان نقشی نداشتند . با این حال ۸ کاندیدای این دوره نسبت به دوره قبل جدید بودند. ترکیب سیاسی این مجلس در ابتدا چندان مشخص نبود که بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۶۴ و ماجرای رای اعتماد به نخست وزیر وقت تا حدودی خود را نشان داد. با این حال نمایندگان گیلان در دوره دوم اکثرا جزو اعضای میانه رو و کم حاشیه مجلس محسوب می شدند که در بین آن ها روحانیونی چون آیت الله قربانی ، آیت الله حجازی، مصطفوی، صفوی، خیرخواه و خاوری لنگرودی و همچنین اساتید قرآن و معارف اسلامی و تحصیل کردگان حوزه همچون محمد تقی رنجبر چوبه، محمد مهدی پورگل و سید مجتبی عرفانی به چشم می خوردند. در این بین نماینده لنگرود بعدها به عنوان یکی از مخالفان جمهوری اسلامی شناخته شد.

در این انتخابات محمد مهدی رهبری املشی که در آن زمان همچنان به عنوان یک دانشجوی رشته پزشکی محسوب می شد خود را به عنوان پدیده رودسر معرفی و از همان زمان توانست خود را وارد مجلس کند.

دوره دوم

آستارا

اسماعیل آهنی- متولد آستارا –فوق دیپلم انگلیسی و مقدمات حوزوی

۷۵۹۰ رای از ۱۴۷۷۸ رای ماخوذه(۵۱ درصد) مرحله دوم

آستانه اشرفیه

زین العابدین قربانی: پنجاه استانه اشرفیه- خارج فقه و اصول

۱۴۴۹۳ رای از ۲۳۱۱۸ رای ماخوذه( ۶۲ درصد) مرحله دوم

بندر انزلی

محمد مهدی پورگل: متولد انزلی- دکترای فرهنگ عربی

۲۳۴۱۲ رای از ۴۶۳۲۷ رای ماخوذه(۵۰ درصد)

تالش

سید مجتبی عرفانی: متولد قم – لیسانس علوم اداری

۳۵۳۵۴ رای از ۶۱۷۷۸ رای ماخوذه(۵۷ درصد) مرحله دوم

رشت

سید داود مصطفوی سیاهمزگی: متولد شفت فوق لیسانس الهیات و پایان سطح حوزوی

۳۶۳۷۵ رای از ۶۵۹۳۵ رای ماخوذه( ۵۵ درصد) مرحله دوم

ابوطالب حجازی- متولد رشت- دیپلم ادبی و خارج فقه و اصول

۳۰۲۶۲ رای از ۶۵۹۳۵ رای ماخوذه(۴۵ درصد) مرحله دوم

محمد خزاعی- متولد کاشمر لیسانس مدیریت

۲۹۰۳۰ رای از ۶۵۹۳۵ رای ماخوذه(۴۴ درصد) مرحله دوم

رودبار

سید ابوالحسن مخزن موسوی: متولد رودبار – فوق لیسانس

۲۴۲۴۱ رای از ۴۳۱۳۷ رای ماخوذه (۵۶ درصد) مرحله دوم

رودسر

محمد مهدی رهبری املشی:متولد نجف اشرف- دانشجوی پزشکی

۴۲۳۸۹ رای از ۶۹۸۸۷ رای ماخوذه(۶۰ درصد)

صومعه سرا

محمد تقی رنجبر چوبه : متولد صومعه سرا –لیسانس ادبیات عرب

۴۰۷۳۸ رای از ۶۰۹۵۰ رای ماخوذه(۶۶ درصد)

فومن

سید عباس صفوی کوهساره:متولد اردبیل- خارج فقه و اصول

۳۷۴۷۲ رای از ۶۹۸۹۱ رای ماخوذه( ۵۳ درصد)

لاهیجان

کامل خیرخواه – متولد لاهیجان- خارج فقه و حقوق

۱۲۸۶۳ رای از ۲۴۰۶۴ رای ماخوذه(۵۳ درصد) دور دوم

لنگرود

میرعلی نقی خاوری لنگرودی: کفایتین و مکاسب حوزوی

۲۴۷۷۷ رای از ۴۶۷۱۸ رای ماخوذه(۵۳ درصد)

*دوره سوم

در دوره سوم مجلس با اعلام لیست مستقل نیروهای چپ و مجمع روحانیون مبارز انتخابات وارد فاز دو قطبی شد و جناح چپ توانست اکثریت کرسی های مجلس را بدست آورد. در گیلان نیز حضور نیروهای چپ و تازه کار در مجلس به چشم می آمد. به طوری که از ۱۳ نماینده استان تنها ۵ نماینده سابقه حضور در مجالس قبلی را داشتند. البته در این انتخابات کم کم شاهد حضور نمایندگانی نیز بودیم که واسطه حمایت مردم شهر و دیار خویش به مجلس راه پیدا کردند.

پدیده انتخابات در رشت محمد باقر نوبخت حقیقی بود که قبل از این مدیریت دبیرستان شهید بهشتی را بر عهده داشت و با حمایت مردم زادگاه خویش در لشت نشاء توانست به عنوان یک فرد مستقل به عرصه سیاست گام بگذارد. وی توانست میزان آرای آیت الله لاهوتی اشکوری را نیز بشکند. علی رضا خاک نیز که متولد رودپشت خشکبیجار بود نیز توانست به عنوان کاندیدای جناح چپ به مجلس راه پیدا کند و از سوی دیگر الیاس حضرتی متولد ایده لوی هشترود آذربایجان شرقی نیز که از سرداران دوران دفاع مقدس محسوب می شد به واسطه حمایت آذری زبان های شهرستان رشت توانست خود را به عنوان نماینده این شهرستان معرفی کند. وی نیز از جمله نیروهای جریان چپ در این مجلس محسوب می شد.

با این حال کامل خیرخواه بار دیگر در لاهیجان انخاب شد تا نیروهای راست سنتی نیز در گیلان همچنان نماینده خود را داشته باشند، بعد از آن مرحوم محمد حسین افتخاری در تیر۶۹ در حین کمک به زلزله زدگان در حادثه چرخبال فوت کرد در انتخابات میان دوره ای محمدرضا شفیعی کاس احمدانی نیز از دیگر نیروهای راست سنتی بود که موفق به ورود به مجلس شد. با این حال حضور خلیل موشح در انزلی و پرویز صیقلی کومله در لنگرود همچنان وزنه سیاسی جریان مقابل را قوی تر می کرد.

در تالش انتخابات مجلس توسط شورای نگهبان باطل شد که در نهایت در انتخابات میان دوره ای سید ابراهیم میرغفاری موفق شد جواز ورود به مجلس را پیدا کند.

دوره سوم

آستارا

محمد فرض پورماچیانی: متولد ماچیان رودسر- دانشجوی علوم پزشکی

۱۳۳۱۷ رای از ۲۶۳۹۴ رای ماخوذه(۴۹ درصد)