شعار سال: کاهش بیسابقه تولید پسته بهدلیل گرمای بیش از حد دما و تغییرات اقلیمی مهمترین کالای صادراتی غیرنفتی کرمان را با چالش جدی مواجه کرده و در سال جاری پستهای برای صادرات وجود ندارد. بازار جهانی پسته بهصورت سنتی در اختیار کشاورزان کرمانی است و دشت رفسنجان نیز قطب تولید پسته جهان محسوب میشود؛ حدود ۷۰ درصد پسته ایران در کرمان تولید میشود و رقیب جدی ایران در زمینه تأمین این محصول آمریکا است. طی سالهای اخیر با افزایش خشکسالی و کمآبی شدید در ایران بهویژه استان کرمان شاهد کاهش کمیت تولید در محصول هستیم. هر سال در فصل مردادماه بنگاههای خرید و فروش پسته در کرمان مملو از پستههای کال بودند و رفتهرفته خرید پسته رسیده نیز شروع میشد؛ اگر این روزها به خیابانهای بورس پسته در کرمان و رفسنجان سر بزنید به ندرت میتوانید پسته کال را مشاهده کنید، در برخی از ترمینالهای ضبط پسته خصوصی هم بسیار محدود پسته کال از باغهای استانهای مجاور کرمان که صاحبان آنها کرمانی هستند، دیده میشود.
دلار نرخ پسته را هم تحتتأثیر قرارداد
میزان تولید پسته در استان کرمان بهشدت کاهش یافته است و نسبت به سال گذشته در بهترین شرایط ۳۰ درصد محصول وجود دارد که این آمار در رفسنجان به ۱۰ تا ۱۵ درصد میرسد. در کنار باغهای کرمان باغهای سایر استانها نیز شاهد خسارت بودهاند و به نظر میرسد در سال جاری پسته تولید سال برای صادرات وجود نخواهد داشت و بار اصلی تأمین نیاز برعهده استانهای دیگر خواهد بود. وضعیت کنونی عملاً فرصتهای شغلی فصلی در کرمان را نیز از بین برده است؛ این درحالی است که هر سال در فصل برداشت و ضبط پسته یکمیلیون شغل در این بخش ایجاد میشد. رئیس صنف پستهفروشان رفسنجان در اینخصوص میگوید: تغییرات دلار بر روی نرخ پسته محدودی که در سال جاری داریم تأثیر گذاشته است؛ چون پسته عملاً وابسته به نهادههایی است که بعضاً از خارج از کشور وارد میشود. احمد جوادی بیان کرد: در سال جاری بیشتر باغهای شهرستان بدون محصول هستند، چون گرمای هوا در اواخر سال گذشته و اوایل سال جاری و کاهش شدید بارندگی موجب شد عملاً محصولی باقی نماند. وی گفت: تغییرات قیمت دلار نیز موجب شده پستهای که از سال گذشته در بازار وجود دارد هر روز یک قیمت داشته باشد و نوسان قیمت زیاد شده است، عملاً برخی از کشاورزان در زمان برداشت پسته برای تأمین نیاز مالی و تأمین بدهیهایی که از قبل با خرید سم و کود برای خود ایجاد کردهاند پسته را میفروشند و میزان محدودی از پسته سالهای قبل در بازار است. وی به پوکی شدید پسته اشاره کرد و گفت: مجموع پسته موجود در استان حدود ۴۰ هزار تن از انواع ارقام پسته است که البته همگی از سال ۹۶ باقیمانده است و طبیعتاً قیمت پسته بهدلیل محدودیت موجودی این محصول افزایش یافته است. جوادی بیان کرد: بهدلیل افزایش شدید قیمت کمتر کسی پسته را خریداری میکند و حتی آجیل فروشیها هم کمتر به پسته فروشیها مراجعه میکنند و باید برای وضعیت فعلی بازار پسته چارهاندیشی کرد. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رفسنجان نیز اظهار داشت: پسته عموماً سال پر بار و سال کم بار دارد و این دو سال بهصورت پیاپی تکرار میشود؛ اما در سال جاری شدت کمبود پسته بسیار بالاست در واقع محصولی باقی نمانده است. باید کشاورزی را بهسمت تولید علمی و مکانیزه پیش ببریم؛ اما حقیقت این است که تولید سنتی است و با کوچکترین تنشی میزان تولید به چالش کشیده میشود. حسین رضایی بیان کرد: البته ما در سال ۹۶ نیز با توجه به شرایط اقلیمی و الگوهای موجود پیشبینی وضعیت کمبود بودجه را کرده بودیم، چنین وضعیتی نیاز به مدیریت هزینه توسط کشاورزان داشت. حقیقت این است که ما در سال جاری با کاهش ۹۰ درصدی پسته مواجهیم و حداکثر میتوانیم ۳۰ هزار تن محصول برداشت کنیم. وی ادامه داد: چنین وضعیتی طبق آمار هر 10 سال یکبار روی میدهد و در سالهای ۵۸، ۷۶ و ۸۷ هم کاهش ۹۰ درصدی محصول را شاهد بودهایم. رضایی بیان کرد: تنها دلیل کاهش محصول هم افزایش دما بود؛ در حالیکه در فصل بهار پسته به دمای ۱۶ تا ۲۰ درجه نیاز داشته است؛ اما درجه هوا به بالای ۳۰ درجه رسید و بههمین دلیل پستهها روی درخت پوک شد. وی گفت: بیشترین خسارت نیز به ارقام احمدآقایی و اکبری که صادراتی و مورد اقبال مردم نیز هستند وارد شده است. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رفسنجان بیان کرد: باید از کشاورزان و فعالان بخش پسته حمایت شود. وی گفت: باید کشاورزی را بهسمت تولید علمی و مکانیزه پیش ببریم؛ اما حقیقت این است که تولید سنتی است و با کوچکترین تنشی میزان تولید به چالش کشیده میشود. وی گفت: نگهداری از هر هکتار باغ پسته ۱۵ میلیون تومان در سال هزینه دارد؛ این در حالی است که در سال جاری کشاورز درآمدی ندارد. رضایی میزان تولید پسته در هر هکتار را ۸۰۰ کیلو گرم در سالهای عادی دانست و بیان کرد: این میزان در سال جاری به ۵۰ کیلوگرم رسیده است و برخی از باغهای هم محصولی برای برداشت ندارند. وی میزان خسارت را بسته به میزان برداشت دانست و بیان کرد: اما طبق بررسیها گمان میشود که به ششهزار و ۹۰۰ میلیارد ریال برسد.
بازارهای جهانی پسته ایران در معرض خطر است
وضعیت پستهداران در استان کرمان و کشاورزان بحرانی شده است و باید چارهاندیشی لازم انجام شود. پسته در واقع مهمترین کالاهای صادرات غیرنفتی استان کرمان است و شغل بخش قابل توجهی از مردم بهویژه در شمال استان کرمان وابسته به این محصول است. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اظهار داشت: وضعیت پستهداران در استان کرمان و کشاورزان بحرانی شده است و باید چارهاندیشی لازم انجام شود. پسته در واقع مهمترین کالاهای صادرات غیرنفتی استان کرمان است و شغل بخش قابل توجهی از مردم بهویژه در شمال استان کرمان وابسته به این محصول است. محمدرضا پورابراهیمی گفت: باید این مشکل را مدیریت کنیم، حفظ بازارهای جهانی پسته ایران ضروری است؛ اگر نتوانیم نیاز بازار جهانی را تأمین کنیم این بازار به دست کشورهای رقیب خواهد افتاد. نماینده مردم کرمان و راور بیان کرد: باید از صادرکنندگان پسته حمایت شود، چون نباید زمینههای اقتصادی موجود از دست برود. پورابرهیمی بیان کرد: خشکسالی و کمبود آب در باغهای استان کرمان قابل توجه است؛ چون کرمان جزو سه استان بحرانی از نظر کاهش بارندگی است. وی بیان کرد: باید کشاورزی در استان کرمان علمی شود تا با یک تنش دمایی چنین خسارتی ایجاد نشود.
زمین لرزه خاموش در اقتصاد کشاورزی استان کرمان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان نیز بیان کرد: میتوان وضعیت پسته را به بروز یک زمین لرزه خاموش در اقتصاد کشاورزی استان کرمان تشبیه کرد. عباس سعیدی بیان کرد: این وضعیت در واقع ناشی از مشکلاتی بود که در فصل اسفند و فروردینماه روی داد و جوانههای پسته ریزش کرد یا پسته دچار پوکی شد. وی تصریح کرد: وضعیت کنونی در واقع در نیمقرن گذشته در استان کرمان بیسابقه بوده است؛ درحالیکه سال گذشته ۱۶۰ هزار تن تولید داشتیم و در سال جاری بین ۲۰ تا ۳۰ هزار تن محصول خواهیم داشت.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه ، تاریخ انتشار ------، کدمطلب: 51836، www.sabzineh.org