شعار سال: نتایج یک پژوهش در کشور نشان می‌دهد دیپلماسی رسانه‌ای در مراکز روابط عمومی سازمان‌های متولی گردشگری سلامت در واقـع مجـرای اعلام مواضع سازمان در عرصه بین‌المللی، ارسال اطلاعات و قانع کردن یک مخاطب خارجی برای حمایت از مواضع سازمان است. از این رو، با داشتن دیپلماسـی رسانه‌ای، سازمان‌های گردشگری می‌توانند سهمی از بازار جهانی داشته باشند. این درحالی است که طبق این پژوهش که از سوی امیر رستگار، باقر ساروخانی، شهناز هاشمی و اصحاب حبیب‌زاده انجام شده، متاسـفانه در کشورمان مراکز روابـط عمـومی سـازمان‌های متـولی گردشـگری سلامت دارای ارتباطات بین‌المللی و دیپلماسی رسـانه‌ای نیسـتند.

مسیر تحقق

دیپلماسـی رسانه‌ای در گردشگری سلامت را می‌توان ارتقای کارکردهای بـین‌‌المللی سازمان‌ها در مجامع جهانی و تعامـل دو سـویه بـا بازارهـای جهانی به منظور انعکاس توانمندی‌های داخلی در عرصه بین‌الملـل و به خدمت گرفتن توان‌های بین‌المللی برای اهداف داخلی دانست. پژوهش‌های گذشته و منابع موجود در زمینـه دیپلماسـی رسـانه‌ای نشان می‌‌دهد که اگرچه کارهای خوبی در زمینه دیپلماسـی رسـانه‌ای در سراسر جهان انجـام گرفتـه، امـا الگـوی رسـانه‌ای در مراکـز روابط عمومی سازمان‌های گردشگری سلامت صورت نپذیرفته اسـت. در عین حال، یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که اگر الگوی دیپلماسی رسـانه‌ای در مراکز روابط عمومی سازمان‌های متولی گردشگری سلامت طراحی شود، دستاورد این امر می‌تواند اعلام موجودیت سازمان در عرصه بین‌الملل باشد و باعث افزایش تعاملات بین‌المللی شود. سازمان‌های گردشگری سلامت از این طریق مـی‌تواننـد تصویر خود را در عرصه بین‌المللی بهبود بخشیده و زمینـه سـرمایه‌گــذاری ســازمان‌های خــارجی را در کشــور فــراهم کند و باعــث شکوفایی اقتصادی و فرهنگی در کشور شود.

در فرآیند شکل‌گیری دیپلماسی رسانه‌ای در مراکز روابط عمـومی سازمان‌های متولی گردشگری سلامت، یکسری عوامل تسـهیل‌گـر و عوامل بازدارنده وجود دارند که در فرآیند شکل‌گیری باید مـد نظـر قرار گیرند. زمانی در فرآیند اجرای دیپلماسی رسانه‌ای می‌توان از نیروهای انسانی استفاده کرد که آنها آشنا با ساختارهای فرهنگی و اجتماعی کشور مقصـد، دارای دانـش روابـط بـین‌الملـل و علـوم سیاسی، آشنا با مقررات کشـور بـرای تعاملات بـین‌المللـی، دارای مهارت مخاطب‌شناسی رسانه‌ای و سایر مهارت‌های مرتبط باشـند و نیز بودجه کافی و منابع فنی مانند ابزارهـای رسـانه‌ای نظیر خبرگزاری‌ها، مطبوعـات، سـایت‌ها و رادیـو و تلویزیـون وجود در اختیار باشد. این امر می‌تواند باعث موفقیـت در تحقق دیپلماسـی رسانه‌ای در مراکـز روابـط عمـومی سـازمان‌های متـولی گردشـگری سلامت شود.

سیستم‌های حمایتگر و پشـتیبان نظیـر ایجـاد رشـته دیپلماســی رســانه‌ای در مقاطع تحصیلات تکمیلــی، ایجــاد ساختارهای تحت عنوان دیپلماسـی رسـانه‌ای در چـارت سـازمانی برای مراکز روابط عمومی، تصویب قوانین ملی در زمینـه دیپلماسـی رسانه‌ای، فراهم آوردن تسهیلات برای شکل‌گیـری سـازمان‌های غیـردولتی در زمینه ارتباطات بین‌الملل و دیپلماسی رسـانه‌ای، فـراهم آوردن زمینه برای گسترش شبکه‌های رسانه‌ای خصوصـی و... باید در این مسیر مورد توجه قرار گیرد. با این همه، عوامل بازدارنده‌ای نیز در فرآیند شکل‌گیری این دیپلماسی وجود دارد که شامل سیاست‌زدگی و عدم کارآیی رسانه‌هـا می‌شود. پژوهشگران در این تحقیق تاکید می‌کنند که ایجاد فیلترینگ رسانه‌ها، نمی‌تواند کافی و اثربخش باشد ولی گسترش شبکه‌هـای رسانه‌ای خصوصی می‌تواند کمک قابـل تـوجهی در ایـن فرآینـد داشته باشد.

از سوی دیگر، سازمان‌هایی که می‌خواهند در عرصه بین‌الملل گردشگری سلامت فعال باشند، باید بدانند که حوزه فعالیت آنهـا بیش از سازمان‌های فعال در عرصه داخلی است و به‌طور معمـول بـرای داشـتن فعالیت‌هـای بـین‌المللـی در گردشـگری سلامت، سـاختار سازمان‌ها باید دچار تغییر شـود. همچنـین، کشـورهای در حـال توسعه که دیپلماسی رسانه‌ای آنها برگرفته از نظام ایدئولوژی است، ممکن است با مانع فرهنگی در تحقق اهداف خود روبه‌رو باشند و نداشـتن نیـروی انسانی ماهر هم می‌تواند مانع انسانی در نظر گرفته شود.

نتایج این پژوهش تاکید می‌کند که اگر بتوان عوامل تسهیل‌گر در فرآیند اجرای دیپلماسـی رسـانه‌ای در مراکز روابط عمومی سازمان‌های گردشگری سلامت را تقویت و عوامل بازدارنده را از بین برد، این اقدامات می‌تواند در فرآیند شکل‌گیری دیپلماسی رسانه‌ای کمک‌کننده باشد. بر این اساس است که شکل‌گیری دیپلماسی رسانه‌ای در مراکـز روابـط عمومی سازمان‌های متولی گردشـگری، مـی‌توانـد باعـث موفقیـت و شکوفایی سازمان‌ها در زمینه‌های اقتصـادی و فرهنگـی و اجتماعی نیز باشد.

بر این اساس، اگر الگوی مناسب و کارآی دیپلماسـی رسـانه‌ای درسـازمان‌های متـولی گردشـگری طراحی شود، ایـن امـر باعـث موفقیت اقتصادی برای سازمان‌هایی نظیر اعلام موجودیـت سـازمان در عرصه بین‌المللی، ایجاد تصویر مناسب، افزایش تعاملات بین‌المللی و باعث درآمدزایی، افزایش تولید و زندگی سالم‌تر بـا رفـاه بیشـتر می‌شود. همچنین اجرای دیپلماسـی رسـانه‌ای در سـازمان‌ها باعـث دستاوردهای فرهنگی و اجتماعی شامل ارائه تصویر واقعی سـازمان‌ها در برابر افکار عمومی جهان می‌شود و این امر به جلب اعتماد مردم و افزایش سرمایه اجتماعی در عرصه بین‌المللی منجر خواهد شد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار 16 مهر97، شماره: 3449395