سایه تحریم‌ها بر خدمت‌رسانی به اتباع خارجی

دیروز روز جهانی «پناهنده» بود. تقریباً 19 سال از روزی که مجمع عمومی سازمان ملل، این روز را به‌نام پناهندگان گذاشته است، می‌گذرد. تعداد پناهندگان جهان حالا به بیش از ۷۰ میلیون نفر رسیده است. ایران، دهه هاست که میزبان پناهندگان از سرتاسر جهان است.آمارها می‌گوید درحال حاضر 3 میلیون اتباع مجاز و غیر مجاز در کشور ساکنند که 97 درصد آنها در شهرها و 3 درصد نیز در 20 میهمان‌شهر زندگی می‌کنند. 30 درصد از مهاجران البته جزو اقشار آسیب پذیر به حساب می‌آیند.

شعار سال: آمارها می‌گوید درحال حاضر 3 میلیون اتباع مجاز و غیر مجاز در کشور ساکنند که 97 درصد آنها در شهرها و 3 درصد نیز در 20 میهمان‌شهر زندگی می‌کنند. 30 درصد از مهاجران البته جزو اقشار آسیب پذیر به حساب می‌آیند. بیشتر پناهندگان در ایران از اتباع افغان هستند که به‌دلیل مشکلات اقتصادی و جنگ سیاسی دست به مهاجرت زده‌اند. مسئولان وزارت کشور از برنامه‌هایی خبر می‌دهند که بر مبنای آن با اتباع غیر مجاز برخورد شده و آنها دستگیر و از کشور طرد می‌شوند. البته مجازها هم باید به تاریخ اعتبار گذرنامه هایشان دقت کنند، چراکه در صورت منقضی شدن، حتماً غیر مجاز اعلام خواهند شد. به گفته مسئولان، برخی از افراد غیر مجاز، نیتشان حضور در کشور مقصد است و برخی به‌صورت ترانزیت یا از سوی شبکه قاچاق انسان می‌خواهند از ایران رد شده و به کشور ثالث بروند.

تحریم‌ها موانعی در اجرای اقدامات بشردوستانه

وزیر کشور با تأکید بر اینکه جامعه بین‌المللی به تعهدات خود در قبال کشورهای مهاجرپذیر عمل کند، می گوید : تحریم‌های ظالمانه و جنگ اقتصادی امریکا علیه مردم ایران، موانع عدیده‌ای در اجرای برنامه‌های بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده و موجب اخلال در خدمت‌رسانی به پناهندگان می‌شود.

به گزارش «ایران»، عبدالرضا رحمانی فضلی در مراسم روز جهانی پناهنده می افزاید: جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهه با امواج گسترده میلیون‌ها پناهنده و آواره از کشورهای همسایه مواجه بوده و در این مدت نه تنها از ورود تعداد زیاد پناهندگان جلوگیری نکرد، بلکه بر اساس آموزه‌های والای انسانی و اعتقادات دینی خود و فراتر از تعهدات بین‌المللی، این جمعیت عظیم انسانی را پذیرفت و با وجود کمک‌های محدود بین‌المللی و شرایط ناشی از جنگ تحمیلی و بازسازی کشور و متعاقب تحریم‌های ظالمانه با اتکا به منابع داخلی به‌عنوان بزرگترین حامی و کمک‌کننده پناهندگان در جهان به ارائه خدمات مختلف بویژه در حوزه‌های آموزش، بهداشت و درمان و معیشت همانند ایرانیان و بدون هیچ‌گونه تبعیضی به این جمعیت نیازمند پرداخت. به‌گفته وزیر کشور، بخش کوچکی از اقدامات و خدمات جمهوری اسلامی ایران در طول چهل سال میزبانی از پناهندگان عبارت است از ثبت‌نام رایگان ۴۸۰ هزار نفر از فرزندان لازم‌التعلیم پناهندگان و اتباع افغان فاقد مدرک حسب فرمان رهبر معظم انقلاب در سال ۹۸-۹۷ در مدارس دولتی، صدور مدارک شناسایی برای کلیه پناهندگان در قالب طرح‌های آمایش سالانه برای تعداد قریب به یک میلیون پناهنده، برگزاری دوره‌های سوادآموزی در طول این مدت برای بیش از یک میلیون پناهنده و ارتقای سطح سواد آنان از ۶ درصد در بدو ورود به بیش از ۶۰ درصد در حال حاضر، ارائه خدمات بهداشتی رایگان برای کلیه پناهندگان از بدو ورود تاکنون از قبیل واکسیناسیون، مراقبت از زنان باردار، کودکان، بهداشت محیط و فردی، تحت پوشش قرار دادن کلیه پناهندگان از سال ۲۰۱۵ میلادی در طرح بیمه خدمات درمانی همگانی (بیمه سلامت) همانند ایرانیان و صدور دفترچه بیمه رایگان برای اقشار آسیب‌پذیر از جمله بیماران خاص و صعب‌العلاج به تعداد ۹۲۰ هزار نفر با حمایت دفتر نمایندگی کمیساریا در جمهوری اسلامی ایران، ارائه خدمات رایگان به پناهندگان ساکن میهمان شهرها که ۳ درصد از کل پناهندگان را تشکیل می‌دهند، توزیع مواد غذایی و شارژ ماهانه کارت‌های اعتباری آنان جهت تأمین سایر مایحتاج غذایی خانواده، برگزاری کلاس‌های آموزش فنی و حرفه‌ای برای پناهندگان در راستای توانمندسازی و ارتقای معیشت آنان، راه‌اندازی و توسعه کارگاه‌های کسب و کار بویژه برای زنان سرپرست خانوار و صدور پروانه موقت کار برای واجدین شرایط و استفاده از مزایای سازمان اجتماعی.

تعین تکلیف اتباع در ایران

مدیر کل اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور از سفارت و دولت افغانستان و کمیساریای بین‌الملل و سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهد تا در وهله اول نسبت به قانونمند شدن و تعیین تکلیف اتباعی که درایران هستند کمک کنند و همچنین شرایطی را مهیا کنند تا این افراد بتوانند به کشور مبدأ برگردند.

مهدی محمودی می‌گوید: میزان خدمات دهی و رسیدگی ما به پناهندگان با وجود تحریم‌ها تحت‌الشعاع قرار گرفته است. از طرفی به‌دلیل اینکه شرایط اقتصادی با توجه به تحریم‌ها دچار مشکل شده و تورم نیز وجود دارد پناهندگانی که در کشور ما زندگی می‌کنند متأثر از تحریم ها هستند. لذا ما در ابتدا می‌خواهیم این موضوع برداشته شود چرا که حقوق بشری و خیرخواهانه است و دولت ایران می‌تواند با شرایط و وضعیت مناسب‌تری به پناهندگان خدمات ارائه دهد البته سرانه‌ای که دولت در نظر می‌گیرد برای موضوعاتی چون سلامت، آموزش و حرفه آموزی افزایش یافته است. محمودی اضافه می‌کند: از سال‌های قبل با امضای تفاهمنامه مشترک میان وزارت کشور و چند وزارتخانه دیگر طرح بیمه سلامت همگانی برای پناهندگان ساکن ایران به اجرا درآمد امروزه همه پناهندگان ثبت‌نام شده همانند ایرانیان از مزایای بسته بیمه سلامت جامع همچون خدمات درمانی سرپایی، بستری و بستری موقت برخوردار هستند و طبق آخرین آمار تعداد کل بیمه شدگان ۹۲ هزار نفر است که در پوشش صد درصدی بیمه قرار دارند. همچنین ارائه خدمات توانبخشی به ۷۶۰ معلول و توان‌خواه پناهنده، واکسیناسیون بهداشت محیط، مراقبت‌های مادر و کودک و بهداشت فردی نیز از فعالیت‌های بهداشتی است که به همه پناهندگان اعم از قانونی و غیرقانونی ساکن در داخل یا خارج میهمان شهرها ارائه شده است.

وی می‌گوید: طبق فرمان رهبر معظم انقلاب مبنی بر دسترسی همه فرزندان لازم ‌التعلیم اتباع خارجی به آموزش صرفنظر از وضعیت مدرک اقامتی در سال تحصیلی ۲۰۱۸ -۲۰۱۹ تعداد ۳۶۳ هزار و ۹۲۰ دانش‌آموز پناهنده به‌صورت رایگان ثبت‌نام کرده‌اند، در سال تحصیلی ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ تعداد ۱۳۰ هزار دانش‌آموز بدون مدرک ثبت‌نام کرده‌اند به این آمار نیز می‌توان این موارد را اضافه کرد که حدود ۱۶ هزار و ۵۰۰ پناهنده در دانشگاه‌های ایران مشغول به تحصیل هستند. در آموزش سواد به پناهندگان نیز در سال ۲۰۱۸ میلادی بالغ بر ۲۶ هزار نفر در دوره‌های سواد آموزی و انتقال شرکت کردند. محمودی به سرانه هزینه تحصیلی دانش‌آموزان اشاره و تأکید می‌کند: سرانه هزینه تحصیلی دانش‌آموزان در تمام مقاطع ابتدایی تا متوسطه مبلغ ۳۰ میلیون ریال، سرانه هزینه تحصیلی دانشجویان در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ۴۵ میلیون ریال، سرانه هزینه سواد آموزی مبلغ ۱۲ میلیون ریال، سرانه هزینه بهداشت و درمان ۱۰ میلیون ریال، سرانه هزینه آموزش مهارت‌های فنی و حرفه‌ای مبلغ ۲۲ میلیون ریال است.