عارف هم در پاسخ به اين مطالبه، كانديداي انتخابات رياست مجلس شد و١٠٣ راي كسب كرد تا رقابت رفاقتي را به علي لاريجاني واگذار كرده باشد. اما اين رقابت، بي حساب و كتاب نبود. اين همان چيزي است كه مرتضي الويري از آن در گفت وگو با «اعتماد» سخن گفته است. به گفته الويري، عارف كانديداي رياست مجلس شد تا نه مرد انصراف ها لقب بگيرد و هم آنكه به درخواست عمومي اصلاح طلبان بي توجهي كرده باشد. الويري اما مي گويد از دو هفته قبل از روز ماجراي رياست مجلس فهميديم كه عارف راي نمي آورد.

از جمله مهم ترين دلايلي كه باعث شده بود تا مديران ميداني اصلاح طلب مطمئن باشند عارف برنده اين بازي نيست، بدعهدي برخي وزراي دولت و چرخش برخي از نمايندگاني بود كه به اسم اميد وارد مجلس شده بودند. هرچند الويري در نهايت مي گويد رقابت عارف- لاريجاني رقابت يك اصلاح طلب با يك اصولگراي تندرو نبوده و به همين دليل مي گويد با تركيب هيات رييسه مجلس، اصلاح طلبان بازنده نبودند. مرتضي الويري در اين گفت وگو جداي از بازگويي چگونه بسته شدن ليست انتخاباتي اصلاح طلبان و ماجراي رياست مجلس از انتخابات رياست جمهوري سال ٩٦ هم سخن گفته. او معتقد است كه بهترين راه حل براي اصولگرايان آن است تا از حسن روحاني حمايت كنند.

* با توجه به آراي بالاي اصلاح طلبان در انتخابات مجلس انتظار داشتيم رياست مجلس هم از اعتداليون يا اصلاح طلبان باشد ولي نتيجه اي كه در هيات رييسه موقت به دست آورديم، خيلي كمتر از آن چيزي بود كه تصور مي كرديم و آقاي عارف رييس مجلس نشد، ارزيابي شما از اين موضوع چيست و آيا اصلاح طلبان مجددا دچار استراتژي اشتباهي شدند كه نتوانستند رياست مجلس را به دست بياورند؟

دو سه نكته را ما بايد در اين فرآيند مورد توجه قرار بدهيم: نخستين مطلب عبارت از اين است كه آقاي عارف با يك فرد تندرو يا پايداري رقابت نمي كرد، بلكه با كسي رقابت مي كرد كه در ميان اعتداليون و حتي اقشاري از اصلاح طلبان كارنامه مثبتي از خودش در چند سال اخير به منصه ظهور گذاشته بود. بالاخره مواضع آقاي لاريجاني را در مورد وقايع انتخابات سال ٨٨ ببينيد. در جريان برجام هم موضع گيري بسيار مثبت و اصلاح طلبانه اي از خودش برجا گذاشت، بنابراين آقاي عارف بايد با چنين فردي رقابت مي كرد نه با يك فرد پايداري يا اصولگراي تند.

نكته دومي كه قابل توجه است اين است كه بين خود اصلاح طلبان هم برخي بر اين باور بودند كه براي تعامل با حاكميت و عبور دادن برخي از مصوبات مجلس، آقاي لاريجاني مي تواند نقش مهم تر و بهتري داشته باشد. البته من خودم چنين باوري نداشتم و معتقدم اين تعامل را آقاي عارف به خوبي مي توانست انجام بدهد ولي نظر افراد را هم نمي شود تغيير داد و برخي افراد چنين باوري داشتند.

بنابراين در چنين شرايطي ما بايد اين طور ترسيم بكنيم كه رقابت بين دو نفري بود كه هر دو در سبد حاميان دولت و هر دو در سبد اعتداليون قرار داشتند. لذا نتيجه اي كه به وجود آمد به هيچ وجه بازندگي جريان اصلاحات يا بازندگي جريان اعتدال را نشان نمي داد بلكه نشان مي داد يك سليقه و مشرب خاصي در جبهه اعتداليون بر يك مشرب و سليقه ديگري پيروز شد.

من اين را يك باخت و نكته منفي در كارنامه آقاي عارف هم نمي دانم، علتش هم اين است كساني بودند در جمع اصلاح طلبان و مخصوصا جوانان پرشور و هيجان كه سبد راي عارف را در سطح كشور رقم مي زدند و در جريان اصلاح طلبي بدون هيچ چشمداشتي شب و روز وقت گذاشته بودند، آنها متقاضي اين بودند كه آقاي عارف خودش را عرضه بكند. بنابراين آقاي عارف اگر هر كاري مي كرد به عنوان مردي كه هميشه انصراف مي دهد و در سر بزنگاه ها روي موضع خودش نمي ايستد و كنار مي كشد شكل مي داد براي اينكه در دو مرحله انصراف را در كارنامه آقاي عارف ديده بودند، يكي در مرحله اي كه آقاي ميرحسين كانديدا شد و آقاي عارف اصلابه عنوان كانديدا در سال ٨٨ ثبت نام نكرد و مرحله ديگر انتخابات سال ٩٢. خيلي از افراد تمايل نداشتند آقاي عارف را به عنوان يك چهره انصراف دهنده در رقابت هاي انتخاباتي ببينند.

بنابراين فكر مي كنم آنچه اتفاق افتاد، اتفاق خوبي بود و راي ١٠٣ نفري كه به آقاي عارف راي دادند، در فضاي موجود و عواملي را كه اشاره كردم راي خوبي بود و مخصوصا رفاقت جد ي اي كه بعد از اين رقابت آقاي عارف از خودشان به نمايش گذاشتند، در تبريك گفتن به آقاي لاريجاني و همچنين تعاملاتي كه صورت گرفت به نظر من مجموعا اين مسائل را حل كرد.

* پس اصلاح طلبان استراتژي اشتباهي پيش نگرفتند؟

من اگر بخواهم اشتباهي را بگويم اين است كه اشتباه را آن كساني كردند كه آن وحدت رويه و صداي هماهنگي را كه بين اصلاح طلبان در حمايت از آقاي عارف مطرح شد، برخي خدشه دار كردند. من بر اين باور هستم كه وقتي اصلاح طلبان به يك جمع بندي مي رسند ولو اينكه اين جمع بندي اشتباه باشد، منطقي اين است بقيه حمايت بكنند يا حداقل سكوت كنند. در اين صورت ما هرگز ضرر نمي كنيم. اگر اين اتفاق صورت مي گرفت و برخي اصلاح طلبان در سخنان و موضع گيري هاي خودشان در جهت تضعيف آقاي عارف قدم برنمي داشتند اگر آقاي عارف راي هم نمي آورد با اختلاف كمتري راي نمي آورد. اضافه كنيد اين موضوع را به بدعهدي برخي وزرا كه با وجود موضع رسمي دولت كه بيطرفي بود، از لاريجاني حمايت كردند.

بنابراين اگر بخواهيم رصد بكنيم، تصور مي كنم آن افرادي كه در مقابل موضع گيري هاي صريح شوراي عالي جبهه اصلاحات يا افراد كاريزماتيك جبهه اصلاحات كه همه از آقاي عارف حمايت كردند، اگر آن افراد ديگر كه ديدگاه ديگري داشتند مي آمدند از اين جمع تبعيت مي كردند، مشابه كاري كه مصطفي تاجزاده كرد، (قبلاموضع آقاي تاجزاده اين بود كه رياست آقاي لاريجاني بهتر است ولي وقتي ديد جريان اصلاح طلب از آقاي عارف حمايت مي كند، موضع خودش را تغيير داد.) من تصور مي كنم اگر ديگران هم مانند آقاي تاجزاده عمل مي كردند ما نتايج بهتري به دست مي آورديم.

* دليلش چه بود، آيا به خاطر منافع خودشان يا اينكه واقعا جمع را ديدند و گفتند اگر نظرشان را هم تغيير دهند باز شانس با شخص ديگري است؟

من نمي دانم و هيچ كس را هم متهم به اين نمي كنم كه در اين زمينه منافعي داشته است و چنين اتهامي را به هيچ يك از افراد اصلاح طلب وارد نمي كنم و نيت ها را هم نمي دانم ولي به عنوان يك فرد پُزيتيو و به عنوان يك فردي كه خروجي يك فرآيند را رصد مي كند، تلقي من اين است اگر جريان گسترده اصلاح طلبان با وجود اختلاف نظرهايي كه درباره مقولات مختلف بين خودشان مي توانند داشته باشند و حتي مي توانند ابراز هم بكنند، اما در مقام اجرا و عمل براي اينكه بهره بهتري ببرند، از نظر اكثريت حمايت كنند يا حداقل سكوت كنند. حتي اگر آن اكثريت در اشتباه باشد، بيشتر به نفع جريان اصلاح طلب خواهد بود.

* خيلي بر اين اعتقاد بودند كه ليست اميدي كه بسته شد براساس رانت بازي بود، چه تضميني وجود دارد اين افرادي كه به حالت رانت آمده اند، بتوانند پرچم اصلاحات را بالاببرند، حتي بعد از انتخاب آقاي لاريجاني گفتند، آمدند با ما عكس يادگاري گرفتند ولي در صندوق نام شخص ديگري را انداختند.

اين موضوع را بايد در قفسه هاي جداگانه و متناسب با خودش بررسي كرد. من در كميته اي بودم كه كانديداها را ارزيابي مي كرديم. افراد را در زمينه تجربه، رشته تحصيلي، سوابق مبارزاتي، فن بيان و موارد ديگر كه به عنوان شاخصه هايي كه براي كار پارلماني موردنياز بود طبقه بندي كرديم و امتياز داديم. ليست ما در دو مرحله دچار تغييراتي شد كه با شاخص هاي ما همخواني نداشت و حدود ٩ نفر را جابه جا كرد. مرحله اول تصميماتي كه شوراي عالي اصلاح طلبان گرفت و ٤ نفر را جايگزين كرد. مرحله دوم تعامل با حاميان دولت و حزب اعتدال توسعه كه ٥ نفر را براي ارايه ليست واحد جابه جا كردند.

البته در مورد برخي خانم ها كه اشاره شد، من يادم است ما به شدت در حوزه انتخاب خانم ها در ليست دچار مضيقه زيادي بوديم، چون تعداد ثبت نام كنندگان زن بسيار محدود بود. يعني در ميان ١٣٠ نفر افرادي كه به عنوان اصلاح طلب در ميان تاييد صلاحيت شده ها رصد كرديم فقط ١٣ نفر خانم داشتيم، بنابراين در ميان اين ١٣ نفر بايد ٩ نفر را برگزينيم. دست ما باز نبود، بله افراد بسيار توانمند و لايق و پرتواني از خانم ها بودند كه ثبت نام كردند و همه آنها ردصلاحيت شده بودند.

چون تاكيد بر اين بود كه ٣٠ درصد ليست تهران يعني حدود ٩ نفر از خانم ها باشند. اگر ما براي خانم ها سهميه نمي گذاشتيم و سهميه را درنظرنمي گرفتيم شايد نتيجه طور ديگري به دست مي آمد ولي براساس آن سهميه ما بايد ٩ نفر از ميان ١٣ نفر را انتخاب مي كرديم. اين كار انجام شد اما در شوراي عالي يك يادو نفر را جابه جا كردند.

* اصلاليست اميد باب ميل اصلاح طلبان بود يا از روي ناچاري بسته شد؟

في الواقع مي شود گفت در شرايط موجود سعي كرديم بهترين را برگزينيم. يك زماني شما در فضاي كاملاباز عمل مي كنيد يك طور عمل مي كنيد، ولي يك زماني مي بينيد تمام نيروهاي كارآمد و پرتوان و با سوابق درخشان همه ردصلاحيت شده اند و مجبور هستيد دست به انتخاب بين افرادي كه وجود دارد بزنيد. من نمي خواهم بگويم اينها افراد ضعيفي هستند بلكه برعكس، بين آنها آدم هاي پرتواني وجود دارند كه توانستند از فيلتر شوراي نگهبان عبور بكنند و حتما شايستگي هاي خودشان را در مجلس نشان خواهند داد.

* پس اين ليست براساس رانت بازي بسته نشد؟

هرگز. نبايد به خاطر يكي، دو، سه نفر كل ليست را زير سوال برد. من اين ادعا را نفي مي كنم. همان طور كه گفتم دو جريان بايد به هم پيوند بخورند، يك جريان شوراي عالي اصلاحات كه يك ليستي را براي خودش داشت، يك جريان هم جريان حاميان دولت بود. چون قرار شد عنوان ليست «اصلاح طلبان و حاميان دولت» باشد طبيعي بود در ليست ٣٠ نفره، ٥، ٦ نفر از افراد غيراصلاح طلب هم در آنجا قرار بگيرند و در درون جريان اصلاح طلب هم ممكن است يك فردي به دليل شناخت بيشتري كه از او وجود داشته است، توانسته امتياز بيشتري را بگيرد. من تاثير اين ارتباطات را نفي نمي كنم ولي اگر كسي بگويد بر مبناي باندبازي يا فاميل بازي اين كار انجام شده است من به شدت آن را نفي مي كنم.

* يك ريسك بزرگي اصلاح طلبان كردند و چهره هاي جديد و كساني را كه تازه به عرصه سياست وارد شده اند وارد اين ليست كردند و به يك جايي مانند مجلس بردند كه بتوانند پرچم اصلاحات را بالاببرند.

بايد بگوييم اگر اين كار را نمي كردند چه بايد مي كردند؟ يعني نقطه مقابل آن عبارت از اين بود كه ما بايد صحنه را خالي بكنيم براي جريان رقيب، آن زمان است كه ما به جاي اينكه چهره ٣٠ نفر فعلي را در مجلس داشته باشيم بايد راه را باز مي كرديم براي چند نفر از ليست رقيب مان. ما افراد ناشناسي را كه هنوز امتحان خودشان را پس نداده اند ترجيح داديم به دليل اينكه نقاط مثبتي را در آنها مي ديديم.

اين نكته را اضافه بكنم كه خيلي از افراد وقتي وارد مجلس مي شوند بعدا خودشان را نشان مي دهند. علي مطهري وقتي نخستين دوره وارد مجلس شد به هيچ وجه با علي مطهري امروز قابل مقايسه نبود. شايد او هم در آن مقطع مي شود گفت فقط فرزند شهيد مطهري بود و ويژگي خاص تعريف شده اي در او متصور نبود.

* آيا پيش بيني مي كرديد آقاي عارف راي نياورد؟

بله، من احتمال مي دادم، دو هفته قبل از راي گيري تلقي من اين بود.

* چه چيزي باعث شد اين تلقي را داشته باشيد؟

به اين دليل كه من احساس مي كردم اولاكليه اصولگرايان به آقاي لاريجاني راي مي دهند و در ميان افراد ميانه يا كساني كه مستقل وارد شدند، اين احتمال وجود داشت كه نيمي از آنها به آقاي لاريجاني راي خواهند داد، تبليغاتي كه به وسيله برخي اصلاح طلبان مطرح شد در ترجيح دادن آقاي لاريجاني اين هم موضوعي بود كه جاي خودش را داشت و مجموعه اين عواملي بود كه من احتمال زيادي مي دادم آقاي لاريجاني راي مي آورد، ولي به هيچ وجه اين را نقطه منفي تلقي نمي كردم كه اگر آقاي عارف راي نياورد چه اتفاقي مي افتد. دو نفر در يك رقابت دوستانه شركت مي كنند، رقابت و بعد هم با هم رفاقت مي كنند.

* رايي كه آقاي عارف در مجلس موقت آورد با رايي كه نواب در انتخاب دايم آوردند خيلي اختلاف داشت، اين را چگونه مي بينيد؟

آقاي پزشكيان علاوه بر اينكه راي فراكسيون اميد را به طور كامل داشت مانند آقاي عارف، راي استان هاي آذري زبان را هم داشت و بسياري از آذري زبان ها مستقل از جناح بندي هاي سياسي اصلاح طلب يا اصولگرا آمدند به آقاي پزشكيان راي دادند، حدود ٧ استان ما آذري زبان هستند اين يك مجموعه قابل توجهي بود. در مورد آقاي مطهري هم همين طور، آقاي مطهري به هيچ وجه خودش را يك چهره اصلاح طلب معرفي نكرده است و او علاوه بر اينكه فراكسيون اميد به طور كامل به او راي داد، بسياري از جريان هاي اصولگرا هم به دليل وابستگي آقاي مطهري به جريان اصولگرايي به او راي دادند. لذا بالاتر بودن راي نواب رييس مجلس نسبت به آقاي عارف چيز غير منتظره اي نيست.

* يعني مي خواهيد بگوييد ضعفي در بين اصلاح طلبان وجود ندارد كه چنين اتفاقي رخ داده است؟

نه، ضعفي وجود ندارد. اتفاقا اين نقطه قوت اصلاح طلبان است كه آمده از دو انگيزه مختلف براي راي آوري آقاي مطهري و آقاي پزشكيان استفاده كرده است، يعني آمده از كمك آذري زبانان و اصولگرايان براي راي آوردن دو نامزد مورد قبول خودش استفاده كرده است.

* مجلس را چگونه مي بينيد؟

مجلس دهم حداقل يك سال بايد كار كند تا بتوان در مورد آن يك ارزيابي اوليه كرد. اما از آنجايي كه هيچ چيزي بدتر از مجلس نهم براي من قابل تصور نيست، بدون ترديد مجلس دهم جايگاه بسيار بهتري نسبت به مجلس قبل دارد.

* آيا شما هم مانند برخي بر اين باور هستيد كه مجلس دهم مانند مجلس پنجم است؟

از نظر جبهه بندي هاي سياسي و آرايش فراكسيوني متفاوت، مي شود گفت شبيه مجلس پنجم است با اين تفاوت كه جاي اكثريت و اقليت تغيير كرده است، به اين ترتيب كه در مجلس پنجم ما يك اكثريت اصولگرا را داشتيم و يك اقليت اصلاح طلب ولي الان ما مي توانيم بگوييم ما با مجلسي روبه رو هستيم كه يك اكثريت مدافع دولت و اصلاح طلبان را داريم در مقابل يك اقليت اصولگرا. يا اگر بخواهيم با شاخص برجاميان و نابرجاميان نگاه بكنيم، باز به همين دسته بندي مي رسيم و اگر با همين نگاه به تركيب هيات رييسه نگاه بكنيم في الواقع تركيب هيات رييسه ١٠ بر ٢ به نفع جريان حاميان دولت است. لذا مي شود گفت ما تنوع و تكثر سليقه هاي سياسي را مشابه مجلس پنجم در مجلس دهم داريم منتها با اين شكل بندي جديد.

* الان دولت نسبت به چند وقت گذشته تحت فشار است و حقوق هاي نجومي را مطرح مي كنند و دولت را تحت فشار قرار مي دهند، دليل اين كاري كه منتقدين دولت انجام مي دهند چيست؟

جريان مخالف دولت قبل از انتخابات سال ٩٤ عزم را جزم كرده بود كه در انتخابات خبرگان آقاي هاشمي و آقاي روحاني را بيندازند و كاري بكند كه اينها راي نياورند و اگر چنين توفيقي را پيدا مي كرد براي كنار گذاشتن آقاي روحاني حتي قبل از اتمام دوره ٤ ساله اول مي توانست خودش را دلگرم بكند، اما آنچه اتفاق افتاد ١٨٠ درجه برعكس شد، يعني به جاي اينكه آقاي هاشمي و آقاي روحاني حذف شوند اينها بالاترين راي را آوردند و برعكس كساني كه مورد تاييد جريان مقابل بود از ليست حذف شدند. در انتخابات مجلس هم همين طور، حتي بسياري از دوستان ما تعبير مي كردند سربازان اصلاح طلب بر ژنرال ها و اميران اصولگرا پيروز شدند.

* آن مرحله سپري شده است و حدود يك سال مانده به انتخابات، دور از انتظار نيست كه جريان رقيب به هر وسيله موجه و غير موجه براي بي اعتبار كردن دولت متوسل شود.

لذا من اين را هم پيش بيني مي كردم و هم منتظر روزهاي سخت تري هستيم كه اين موج گسترده تر شود اما من مي توانم نتيجه را حدس بزنم، برداشتم اين است كه با وجود اين جوسازي ها و كارشكني ها تجربه نشان داده است كه وجدان جامعه و خرد جمعي دچار اشتباه نخواهد شد و معمولادر برابر اين جوسازي ها عكس العمل معكوس نشان مي دهد.

مشابه همين مطلب را ما در زمان آقاي خاتمي داشتيم، در سال آخر دوره اول آقاي خاتمي اوج تبليغات عليه آقاي خاتمي شكل گرفت به نحوي كه بعضي ها بر اين باور بودند كه در دور دوم آقاي خاتمي كانديدا نخواهد شد و جريان رقيب حتي كاري كرد كه براي اينكه آقاي خاتمي راي نياورد، شوراي نگهبان ١٠ نفر را تاييد صلاحيت كرد و بنابراين تصور اين بود كه با تكثر رقباي آقاي خاتمي حتي در ميان آن رقبا برخي اصلاح طلبان هم كانديدا شده بودند فكر مي كردند حتما آقاي خاتمي يا راي نمي آورد يا به مرحله دوم كشيده مي شود، اما ناباورانه ديديم كه ٤ ميليون راي بيشتر از دور اول آورد. پيش بيني من در مورد آقاي روحاني همين طور است و فكر مي كنم اين تبليغات نتيجه عكس خواهد داد و آقاي روحاني با چند ميليون راي بالاتر پيروز خواهد شد.

* يعني واقعا هنوز درحير تند از شكستي كه خورده اند يا مي خواهند چهره دولت را به جامعه، چهره ناخوشايندي نشان بدهند: هدف شان چيست؟

هر دو يكي است، ناكارآمد جلوه دادن دولت براي اين است كه او را از گردونه خارج بكنند و كاري بكنند كه يا ديگر كانديدا نشود يا ديگر راي نياورد: لذا هر دو يك نتيجه را دارد.

* الان دارند عليه دولت اتاق فكر تشكيل مي دهند اين را چگونه ارزيابي مي كنيد؟ آيا موفق مي شوند و خروجي اي دارند؟

من نمي دانم سخنگوي دولت بود كه گفته بود اتاق فكري تشكيل شده، ممكن است به همان ترتيبي باشد كه سخنگوي دولت گفته است ولي تصور من اين است كه جريان مقابل به دليل اينكه يك طيف گسترده اي را تشكيل مي دهد با سليقه هاي مختلف اصولگرايي يا تندرو، آنها به صورت جداگانه كار خودشان را انجام مي دهند لازم نيست يك اتاق فكري باشد و آنها از آن تبعيت كنند، به صورت جبهه اي و گسترده عليه دولت از همان صبح روز بعد از انتخابات سال ٩٢ كارشان را شروع كردند و دارند ادامه مي دهند، يكسري جريانات خارجي هم كه تمايلي ندارند ثبات سياسي و ثبات اقتصادي در كشور حاكم شود هم مشتاقانه حمايت مي كنند از اين حركت.

* پس اين اتاق فكر به نتيجه اي نمي رسد؟

ببينيد در گذشته و بعد از انقلاب چون ما بارها اين اتفاقات را شاهد بوديم تصورم اين است كه اين كار به جايي نمي رسد، نمونه هاي مختلفي را ما در مقاطعي در زمان آقاي خاتمي داشتيم، زمان آقاي روحاني همين طور است. همين انتخاباتي كه سپري شد شما ببينيد جرياني كه مي آيد در شب انتخابات فيلم مجلس ششم را پخش مي كند و بعد بيان مي كند كه يك ليست انگليسي است و مردم به آن راي ندهند، وقتي مردم درست برعكس آن عمل مي كنند اين تكرار تجربياتي است كه جامعه ما از سر خودش گذرانده است.

* آيا اصولگرايان تندرو و افراطي طوري رفتار مي كنند كه اين اصولگرايان سنتي را مصادره بكنند؟

طبيعتا اصولگرايان تندرو دنبال يارگيري هستند هم از ميان اصولگرايان سنتي و هم از ميان عامه مردم كه نه اصولگرا هستند و نه اصلاح طلب و كاري به موضع گيري هاي سياسي ندارند. اما نكته اي كه وجود دارد اين است كه بسياري از اصولگرايان سنتي حساب شان را از اصولگرايان تندرو جدا كرده اند، نمونه هاي زيادي را شما در همين انتخابات اخير مي توانيد ببينيد مخصوصا در شهرستان ها كه بسياري از اصولگرايان ميانه يا متعادل بودند كه آمدند به كانديداهاي اصلاح طلب راي دادند. در مجلس به طور شاخص مي توانيم آقاي لاريجاني را مثال بزنيم، آقاي لاريجاني امروز را نمي توانيد با آقاي لاريجاني ١٥ سال قبل مقايسه كنيد بالاخره عملكرد آقاي لاريحاني در صدا و سيما و در شوراي عالي امنيت ملي، زماني كه آقاي احمدي نژاد رييس جمهور شده بود به هيچ وجه با ديدگاه ها و مواضع امروز آقاي لاريجاني قابل مقايسه نيست يا آقاي علي مطهري و افراد ديگر.

تصور مي كنم جريان اصولگرايي در حال يك پوست اندازي جدي است و در اين پوست اندازي يك بخش دارد خودش را به بخش تندرو طيف منتقل مي كند كه مواضع تند و شديدي دارد، اين جريان اصولگرايي حتي قانون اساسي را قبول ندارد و آن را غير اسلامي مي داند و معتقد است تغييراتي در آن بايد صورت بگيرد و ما از جمهوري اسلامي بايد به سمت حكومت اسلامي پيش برويم و در اين سيستم طبيعتا انتخابات موضوعيتي ندارد. و يك جريان اصولگرايي هم درست برعكس دارد عمل مي كند و معتقد است به عقلانيت و اعتدال و ارتباط با جامعه جهاني و در عين حال حفظ چارچوب هاي قانون اساسي و ولايت فقيه.

* با توجه به شكست هاي پي در پي كه اصولگرايان خورده اند، بادامچيان گفته است اگر ما بخواهيم كانديدايي را معرفي كنيم به صورت مستقل عمل مي كنيم، مواضع افراطيون هم مشخص است و سعي مي كنند احمدي نژاد را بياورند و نامي از آقاي روحاني نياورند، اين باعث نشده است يك انشقاقي بين آنها ايجاد شود؟

من از آنچه در درون جبهه اصولگرايي مي گذرد بي اطلاع هستم. تصور من اين است كه آنجا اولاجريان اصولگرايي نمي توانند روي آقاي احمدي نژاد به تفاهم برسند به اين علت كه آقاي احمدي نژاد با عملكرد خودش بزرگ ترين ضربات را به اصولگرايان زد و شكست اصولگرايان را در انتخابات ٩٢ و ٩٤ بايد در عملكرد او جست وجو كرد. از نظر جنبه هاي ارزشي هم اگر بخواهيم درنظر بگيريم با شاخص هاي اصولگرايي من فكر نمي كنم كارهاي آقاي احمدي نژاد مانند موضع گيري هاي او در مورد فوت آقاي چاوز يا عدم تبعيت از رهبري در برخي مسائل يا عملكردي كه درقبال جريانات مجلس داشت، براي اصولگريان قابل دفاع باشد.

* يك سبد رايي در بين عوام الناس باقي مي ماند كه آقاي احمدي نژاد دارد و آن هم بعيد است در تقابل با ارزش هايي كه اصولگرايان بايد به آن پايبند باشند با اين قضيه كنار بيايند. اگر آقاي احمدي نژاد را كنار بگذاريم چهره شاخص ديگري را در بين اصولگرايان نمي بينيم.

من تصورم مي كنم كه بهترين كاري كه اصولگرايان مي توانند انجام بدهند حمايت از آقاي روحاني است كه از درون اصولگرايان برخاسته و خودش منتسب به جامعه روحانيت بوده و اعلام كرده است كه اصلاح طلب نيست، لذا شايد بهترين كاري كه اصولگرايان مي توانند انجام بدهند حمايت از آقاي روحاني باشد.

* اين امكان وجود دارد اصولگرايان به كانديداهاي سال ٩٢ مجددا رجوع كنند و سرمايه گذاري بكنند؟

جامعه شناسي نشان داده است مردم به چهره هاي جديد كه چون هندوانه دربسته هستند بيشتر رغبت نشان مي دهند تا افرادي كه در مقاطعي خودشان را عرضه كرده اند و با عدم راي مردم مواجه شده اند يا به عبارت ديگري وقتي من الان به فايل ذهني خودم مراجعه مي كنم، به ياد نمي آورم فردي در يك دوره اي براي رياست جمهوري مشابه آن كانديدا شده بود و مردم به او راي نداده باشند و در دوره ديگري به او اقبال نشان بدهند. * اين امكان وجود دارد رقيب نهايي با توجه به تاييد شوراي نگهبان، آقاي احمدي نژاد باشد؟

من اين احتمال را ضعيف مي دانم به دليل اينكه هم از نظر تاييدصلاحيت به وسيله شوراي نگهبان با توجه به شاخص هايي كه دارد اين احتمال را ضعيف مي دانم كه تاييدصلاحيت شود، بالاخره آقاي احمدي نژاد هم فردي است كه در مقابل نظرات رهبري ايستاد و هم كارهايي انجام داد كه با شاخص هاي شوراي نگهبان سازگار نيست. لذا احتمال تاييد صلاحيتش وجود ندارد و دوم احتمال اجماع اصولگرايان در مورد ايشان تقريبا منتفي است، بنابراين من چنين احتمالي را نمي دهم.

* بنابراين رييس جمهور دولت دوازدهم و سال ٩٦ آقاي روحاني است؟

بدون ترديد در دور دوم آقاي روحاني با راي بالايي رييس جمهور مي شود اگر ما زمان را كوتاه كنيم. آن چيزي كه بسيار براي مردم اهميت دارد اين است كه آيا دولت صادقانه و خالصانه به دور از جوسازي و تنش و موج آفريني هم و غم خودش را گذاشته است براي رفع مشكلات مردم يا نه؟ الان بسياري از مردم با وجود اينكه اين مشكلات را مي بينند ولي در عين حال مي بينند كه دولت توانسته است يك فضاي امن و باثباتي را به وجود بياورد و قيمت ارز و سكه هر روز بالاو پايين نمي شود و فهميده اند دولت دنبال تنش آفريني در جامعه بين المللي نيست.

در عين حال مردم فهميده اند كه بسياري از نابساماني هايي كه از نظر اقتصادي ما با آن روبه رو هستيم زاييده عملكرد ٨ ساله منفي و مديريت ناكارآمد و به هم ريخته است. تصور مي كنم همين باور مي تواند به آقاي روحاني كمك كند و در عين حال بدون ترديد اگر شاخص هاي اقتصادي ما بهتر شود و اگر نرخ تورم باز كاهش پيدا بكند و اگر نرخ بيكاري كاهش پيدا بكند، اگر نرخ رشد اقتصادي افزايش پيدا بكند، طبيعتا فضاي بهتري را براي آقاي روحاني مي تواند به وجود بياورد.

با اندکی اضافات و تلخیص بر گرفته از روزنامه اعتماد، صفحه 8، 9، تاریخ انتشار: شنبه 2 مرداد 1395، شماره 3581.