شعارسال: در سینما و تلویزیون فیلم ها و سریال های مختلفی بوده اند که در برخی موارد تابوشکنی صورت گرفته. هر کدام از این آثار، زمان اکران یا زمانی که روی آنتن رفته اند با اما و اگرهای زیادی روبرو شدند. موضع گیری های زیادی درباره شان شد و دهان خیلی ها به خاطر این که آنها توانسته اند مجوز اکران پیدا کنند یا روی آنتن تلویزیون بروند، از تعجب باز ماند. درمورد تاثیری که وجود خط قرمز و ممیزی بر جذابیت یک اثر می گذارد با جامعه شناسان گفت و گو کردیم که در ادامه می خوانید.

مهدی اسماعیل‌تبار، کارشناس روان درمانی و روانشناس بالینی،  با اشاره به دوگانگی رسانه تصویری در ایران گفت: در ایران یک رسانه رسمی و یک رسانه غیررسمی وجود دارد. شاید در کشورهای دیگر نیز همین گونه باشد اما من فکر می‌کنم ما در دنیا منحصر به فرد هستیم و هیچ کشوری از نظر رسانه ملی شبیه ما نیست.

وی ادامه داد: در کشور ما بین فرهنگ درون خانواده و فرهنگ رسمی جامعه تفاوت بسیار زیادی وجود دارد. آن چیزی که تلویزیون نشان می‌دهد زندگی واقعی مردم نیست، در نتیجه آن، زیست دوگانه فرهنگی به وجود آمده است.

اسماعیل‌تبار با اشاره به اینکه در دهه اخیر ماهواره جای خود را به گوشی‌های هوشمند داده اظهار داشت: معضل اصلی جامعه ما الان ماهواره نیست. در کمتر از یک دهه اخیر اتفاق عجیبی افتاده و آن این است که ماهواره که عضو اصلی خانواده های ایرانی بود، محبوبیت خود را از دست داده و جایش را به گوشی های هوشمند داده است. در ماهواره ارتباط مخاطب یک طرفه است اما در گوشی های همراه، کاربران تعامل دو طرفه دارند و می توانند تصمیم بگیرند با چه کسی در ارتباط باشند.

این روانشناس دلیل علاقه مردم به خط قرمزها و ممیزی‌ها را ذات انسان دانست و بیان داشت: در سوره زیتون خداوند می گوید انسان را از اسفل السافلین خلق کردم. ذات ما انسان ها به سمت خط قرمز و شیطنت است. در ناخودآگاه انسان کشش به سمت بدی و خط قرمزهایی که در جامعه تعریف نشده وجود دارد.

وی در ادامه افزود: دلیل اینکه بیشترین کلیدواژه سرچی ما کلمات سکسی است، شناسنامه سایبری ما با شناسنامه و عملکردمان در جامعه تفاوت دارد همین ذات و ناخودآگاه ماست.

اسماعیل‌تبار با اشاره به تمایل مخاطبان به فیلم ها و سریال‌های خط قرمزدار بیان داشت: با توجه به اینکه ذات ما تمایل به سمت بدی دارد طبیعی است که در بحث فیلم و سریال اگر ببینیم اثری دارای خط قرمز است یا اینکه ممیزی هایی دارد و یا در تبلیغات ببینیم الفاظ و رفتارهایی که در جامعه سانسور می شود وجود دارد علاقه پیدا می کنیم آنها را ببینیم.

گاهی همان زندگی روزمره مردم که سانسور می شود جذاب است!

مجید فولادیان، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، با اشاره به تاثیر خطوط قرمز در جذاب شدن فیلم‌ها و سریال‌ها گفت: به طور کلی ما یک خط قرمز سیاسی و یک خط قرمز فرهنگی داریم که باعث جذاب شدن فیلم‌ها و سریال‌ها می‌شود. برای مثال سریال‌های ترکی که از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شوند خط قرمزهایی از جنس فرهنگی دارند که با عرف و اخلاق ما سنخیتی ندارد به همین دلیل است که مخاطب ذهنش درگیر می شود تا مخاطب این آثار باشد.

وی ادامه داد: براساس تحقیقات، موضوعی که مردم به صورت عمومی نمی‌توانند در مورد آن به راحتی صحبت کنند و در جامعه سانسور می شود اما در جمع های خصوصی و شخصی با یکدیگر درمورد آن حرف می‌زنند؛ جالب است. یعنی همان قسمت از فرهنگ روزانه و زندگی روزمره مردم که سانسور می شود جذابیت بسیاری دارد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: باید گفت امروزه گاهی در فرهنگ توده مردم مطالبی دیده می شود که در رسانه سانسور می شود یعنی اساسا هرچه سانسور می‌شود همان گپ و گفت های روزمره و زرد رنگی است که برای مردم شاید جذاب‌تر هم باشد چون نسبت به آن کنجکاو هستند. با این توصیف است که باید گفت متاسفانه هر فیلمسازی بتواند از این خطوط قرمز عبور کند و آن را دور بزند موفق تر می شود. در پایان باید گفت خطوط قرمز به صرف جذابیت با اعتقاد مخاطب سنخیت ندارد پس می توان ذهنیت مردم را با تکنیک های دیگری هم به سمت آثار جذاب سوق دهیم.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار: 4مهر1398 ، کدخبر: 902928: : www.borna.news