پس از نفت شیل گاز شیل هم می آید

تحولات تکنولوژیک درحوزه تامین انرژی به سرعت محصولات تازه و غیر سنتی خود را به بازار عرضه می کند و به این ترتیب است که دنیای سیاست نیز از این عرضه تازه تاثیر پذیراست. آنهایی که فقط دو دهه پیش را به یاددارند می دانند اگر حمله ای به وسعت حمله چند روز پیش به پالایشگاههای نفت عربستان می شد قیمت نفت دربازارهای جهانی تا چه اندازه بالا می رفت و جهان توسعه یافته را هراسان می کرد .

شعارسال: علاقمندان به بازار جهانی نفت یادشان می آید کاهش صادرات نفت ایران دردهه 1370 می توانست بازار نفت را به اندازه ای متلاطم کند که واردکنندگان بزرگ نفت به وحشت بیفتند.اینک اما نزدیک به یک سال است صادرات نفت ایران دست کم در حرف قطع شده است اما بازار هرگز هراسان نشده است. عرضه نفت شیل به بازار جهانی نفت و رقابت برای فروختن نفت تا روزی که به طورکلی مشتریانش را از دست بدهد از دلیل اصلی وضعیت حاضر است. از سوی دیگر تولید انرژی های خورشیدی و بادی دردنیای امروز با شتاب بالا سهم این نوع انرژی را درکل مصرف انرژی افزایش داده و برخی تصورمی کنند با استفاده اتومبیل های نسل جدید از برق یا باتری های بزرگ بنزین نیز مصرف عمده ای نخواهد داشت. اما هنوز داستان انقلاب تکنولوژیک ادامه دارد و پس از نفت شیل که آمریکا را عرضه کننده نخست نفت کرده است تا چند سال دیگر گاز شیل هم به بازار می آید و تصویری نو به جهان انرژی هدیه می کند. در دنیایی که گمان می رود چین ، آرژانتین و آمریکا بیشترین تولید کننده گاز شیل باشند عرضه کنندگان و دارندگان گاز طبیعی مثل ایران و روسیه چه خواهند کرد؟

گزارش آژانس بین المللی انرژی با عنوان «قواعدی طلایی برای عصر طلایی گاز» نشان می دهد که گاز طبیعی وارد یک عصر طلایی خواهد شد؛ اگر منابع نامتعارف شامل گاز فشرده، گاز شیل و متان بستر زغال سنگ، به صورت سودآور و با رعایت مسائل زیست محیطی تولید شوند. بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، به دلیل بهبود فناوری های بالادستی صنعت نفت، تولید گاز از منابع نامتعارف در آمریکای شمالی افزایش یافته و در نقاط دیگر جهان نیز همین روند طی خواهد شد. تولید گاز از این منابع، موجب تنوع منابع تامین انرژی شده و امنیت انرژی جهان را افزایش خواهد داد. بر اساس برآوردهای این گزارش، ذخایر باقیمانده نامتعارف گاز طبیعی که به لحاظ فنی قابل برداشت هستند ۷۲۹۹ تریلیون فوت مکعب و ذخایر گاز طبیعی متعارف در جهان حدود ۶۶۰۶ تریلیون فوت مکعب برآورد می شود. چین با داشتن ۱۱۱۵ میلیارد فوت مکعب، بیشترین ذخایر گاز شیل در جهان را دارد. رتبه دوم هم با ۸۰۲ تریلیون فوت مکعب در اختیار آرژانتین قرار دارد. آمریکا در ذخایر گازی شیل پس از الجزایر در رتبه چهارم قرار گرفته است.

پیش بینی می شود که با افزایش تولید گاز شیل در جهان، در سال ۲۰۲۰ روزانه ۷۴ میلیارد فوت مکعب گاز از منابع شیل تولید شود که این میزان ۳۷ درصد تولید گاز جهان را تامین خواهد کرد. مرکز اصلی این افزایش تولید، آمریکای شمالی خواهد بود. برآورد می شود که تولید گاز در این قاره در سال ۲۰۳۰ به حدود ۵۴ میلیارد فوت مکعب در روز برسد. رشد تولید از منابع شیل، افت تولید از منابع متعارف گاز را جبران خواهد کرد. چنانکه پیش بینی می شود، آمریکای شمالی در سال ۲۰۱۷ به صادر کننده گاز تبدیل شود، اما این برآوردها نشان میدهد که تولید گاز شیل در اروپا چندان افزایش نخواهد یافت و به حدود 2.4 میلیارد فوت مکعب در روز در سال ۲۰۳۰ خواهد رسید. این میزان، کاهش تولید گاز از منابع متعارف را جبران خواهد کرد و موجب می شود واردات گاز اروپا تا سال یادشده، ۴۸ درصد افزایش یابد. برخلاف اروپا، پیش بینی می شود که چین به خوبی ذخایر گاز شیل خود را توسعه دهد. برآورد می شود که این کشور در سال ۲۰۳۰، حدود شش میلیارد فوت مکعب گاز از منابع شیل تولید خواهد کرد و ۲۰ درصد تولید از این کشور از منابع شیل خواهد بود.