درس‌هایی که باید از ماجرای روح الله زم گرفت

سپاه پاسداران در اطلاعیه ای اعلام کرد روح الله زم، مدیر آمدنیوز را در جریان یک عملیات پیچیده دستگیر کرده است. روح الله زم در سال های اخیر به یکی از نام های پر سرو صدا در فضای مجازی تبدیل شده بود، کانال خبری که در اختیار داشت تعداد زیادی عضو داشت و توانسته بود در برخی وقایع و اتفاقات سیاسی نیز نقش داشته باشد.

شعار سال:دیروز سپاه پاسداران در اطلاعیه ای اعلام کرد روح الله زم، مدیر آمدنیوز را در جریان یک عملیات پیچیده دستگیر کرده است.

درس‌هایی که باید از ماجرای روح الله زم گرفت

روح الله زم در سال های اخیر به یکی از نام های پر سرو صدا در فضای مجازی تبدیل شده بود، کانال خبری که در اختیار داشت تعداد زیادی عضو داشت و توانسته بود در برخی وقایع و اتفاقات سیاسی نیز نقش داشته باشد. تقریباً همگان اذعان داشتند آمدنیوز اکثریت قریب به اتفاق اخباری که منتشر می کند معتبر نسیت و دروغ های بسیاری در آنها وجود دارد. همچنین بخشی از اسنادی که در سایت یا کانال خود قرار می داد اعتباری نداشتند و با کمی تامل مشخص بود واقعیت ندارند.

اما آمدنیوز فراتر از یک رسانه، در اتفاقات سال 96 بدنبال آموزش انفجار، بمب گذاری، آتش سوزی، شورش و ... بود و مشخص بود تحت نفوذ دولت های خارجی پیگیر شورش و آشوب در ایران است.

اما چرا کانال و سایتی که تقریباً همه مطلع بودیم اخبار دروغ آن گاه نیز به حرف راست آغشته می شود به عنوان منبعی برای آگاهی و کسب اطلاع برای بخشی از شهروندان تبدیل می شود؟ درباره این که چرا چنین موضوعی رخ می دهد می توان به دلایل مختلفی اشاره کرد. ممکن است برخی کارشناسان رسانه ای نسبت به گزاره ها و استدلالاتی که در ادامه می آید نقدهایی داشته باشند اما آنچه مسلم است اهمیت این مسئله و نیاز به واکاوی و بررسی آن است.

- باید قبول کرد بسیاری از رسانه های داخلی در فضایی با محدودیت های اغلب نانوشته و بعضا سلیقه ای و گاه نیز اساسا خودساخته کار می کنند که جرات نوآوری و جسارت ابتکار را در زمینه خبررسانی و ارائه تحلیل از آن ها ستانده. البته سابقه برخوردهای عجولانه با رسانه ها نیز در این امر بی تاثیر نبوده . بدون شک اگر رسانه های شناسنامه دار، با هویت و رسمی بتوانند در فضای داخلی به انتشار اخبار واقعی و درست فارغ از ملاحظات مختلف یاد شده بپردازند هیچ گاه رسانه های مجعولی چون آمدنیوز نمی توانند جولان دهد. بنابر قاعده همیشگی رسانه ای شایعات جایی رشد می کنند که خبری منتشر نمی شود.

- در راستای دلیل بالا می توان به این موضوع نیز اشاره کرد که یکی دیگر از دلایل گرایش به آمدنیوز، روحیه نقدناپذیری و کم تحملی برخی سیاسیون است که بلافاصله بعد از خبری که به مذاقشان خوش نیاید از آن رسانه شاکی می شوند و شکایت به دادگاه می برند. همین مسئله موجب می شود بسیاری از رسانه ها روحیه جسارت و پرسشگری خود را کنار بگذارند و ترجیح دهند در چنین فضایی نقشی خنثی یا حداکثر کم اثر داشته باشند.

-آمدنیوز مدعی بود به اخبار پشت پرده مقامات و مسئولان دسترسی دارد و بر این اساس اخباری در این حوزه منتشر می کرد. تصور کنید اگر برخی مسئولان بعد از تنش های اولیه انقلاب اسلامی و پایان جنگ تحمیلی از مردم فاصله نمی گرفتند، دارای چندین بادیگارد و محافظ نمی شدند و از خط ویژه رفت و آمد نمی کردند و به طور کلی مشی زندگی شان به گونه ای نبود که چیزی برای پنهان کردن از مردم داشته باشند، شاید هرگز رسانه ای چون آمدنیوز نمی توانست تا این اندازه جولان دهد. اگر مردم از اعمال و اقدامات مسئولان بی اطلاع باشند یا شفافیت لازم در این زمینه وجود نداشته باشد طبیعی است مدعیان داشتن این اطلاعات حتی اگر دروغ بگویند یا در این زمینه غلو کنند به سرعت مورد اقبال قرار می گیرد و برایشان مخاطب چند صدهزار نفری پیدا می شود. اصولاً محل رشد چنین رسانه هایی که مدعی داشتن اطلاعات خاص هستند، فضای غبارآلود و پر از ابهام است که به آنها قدرت می دهد با سوء استفاده از عدم اطلاع دیگران، مدعی انحصار و داشتن اخبار خاص باشند. بنابراین تا زمانی که چنین فضایی وجود داشته باشد حتماً چنین افراد می توانند بوجود آیند.

- در این میان نباید از فرهنگ سیاسی نادرست و روحیه دایی جان ناپلئونی حاکم بر جامعه غافل بود. در این روحیه معمولا چنین تصور می شود که پشت هر اتفاق یا موضوعی حتماً کسی یا کسانی مرموز و توطئه گر نشسته اند که با برنامه ریزی و هدایت همه جانبه موضوع، چونان قادری مطلق اوضاع را همیشه بر وفق خواست و اراده خود تنظیم می‌کنند . بدون شک وقتی چنین روحیه ای بر اکثریت مستولی شود حتماً عده ای نیز پیدا می شوند که با شارلاتانیسم رسانه ای در پی سوء استفاده از این نقطه ضعف باشند.

ماجرای آمدنیوز می تواند درس های خوبی برای همه داشته باشد به شرط آن که زمینه های رشد چنین رسانه هایی را شناسایی و اجازه ندهیم مدتی بعد، افراد دیگری با سوءاستفاده از چنین فضایی مثل روح الله زم رشد کنند.

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جامعه خبری تحلیلی الف،تاریخ انتشار:23مهر1398،کد خبر:3980722179،www.alef.ir