قشر مقدسین به دلیل کینه‌ای که از رضاشاه داشت، به مبارزه پیوست نه به دلایل سیاسی

عبدالمجید معادیخواه، پژوهشگر تاریخ، گفت: طبیعت قشر مقدسین، طبیعت سیاست‌گریزی است. در ایران آن روز این قشر به دلیل کینه‌ای که از رضاشاه داشتند، به مبارزه پیوستند نه به دلیل سیاسی. یعنی اگر آن کینه نبود، هیچ‌وقت در یک حرکت سیاسی شرکت نمی‌کردند.

شعار سال: عبدالمجید معادیخواه، پژوهشگر تاریخ با اشاره به ویژگی‌های مبارزه در ابتدای دهه 50 گفت:‌ اولین مرحله‌ای که ما به امام خمینی(ره) گرایش پیدا کردیم، جنبه سیاسی نداشت بلکه جنبه معنوی ایشان بود.

برخی از نکات مهم این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:

*شما انتخاب کرده بودید وارد مبارزه شوید و در راهش هزینه‌ای مثل زندان را بدهید؟

به هر حال بیشتر شرایط تاریخی به شکلی خودش را تحمیل می‌کند. یعنی گرایش به امام خمینی (ره) در بین بسیاری از متدینین و طلبه‌ها طبیعی بود. اولین مرحله‌ای که ما به ایشان گرایش پیدا کردیم، جنبه سیاسی نداشت، بلکه جنبه معنوی ایشان بود. جنبه معرفتی امام خمینی (ره) به عنوان عرفان و معنویت و... وجود داشت و چنین نگاهی به ایشان در قم بود. ما هم از این جهت به ایشان علاقه‌مند شدیم.

بعد از اینکه حرکت سیاسی ایشان شروع شد می‌توان گفت آن زمینه قبلی موثر بود. در واقع حقانیت مبارزه ایشان بیشتر از آن جنبه معنوی گرفته می‌شد. این گونه استدلال می‌شد چون یک فرد وارسته‌ای این حرکت را انجام می‌دهد پس معلوم می‌شود کار درستی است. لذا جنبه سیاسی قضیه که امام (ره) با این رژیم مبارزه کردند و امثال اینها، شاید در ابتدا خیلی اولویت نداشت.

البته جامعه ما یک ویژگی داشت و ضدیت با سلسله پهلوی در بین متدینین ایران به دو دلیل بود: درافتادن رضاشاه با مراسم روضه و امام حسین و... و حجاب. به این دو دلیل متدینین ایران با این سلسله بد بودند. این ضدیت در ایران ریشه داشت.

البته طبیعت قشر مقدسین، طبیعت سیاست‌گریزی است. مجموعه‌ای در حوزه‌ها و بازار تحت عنوان «مقدس» شناخته می‌شوند. شاخص اینها مخالفت با تجدد و فرنگی‌مآبی و... است. لذا با سیاست خیلی میانه‌ای ندارند و طبیعت‌شان یک طبیعت سیاست‌گریزی است. در ایران آن روز این قشر به مبارزه پیوستند و اینها به دلیل آن کینه‌ای که از رضاشاه داشتند، به مبارزه پیوستند نه به دلیل سیاسی. یعنی اگر آن کینه نبود، هیچ‌وقت در یک حرکت سیاسی شرکت نمی‌کردند. این گروه مجموعاً در ایران، در قم، در مشهد و... بسیار هم موثر بودند.

مراسم سالگرد 15 خرداد در سال 50 به دلیل حرکات مسلحانه حساس‌تر شده بود

اولین زندانی را که من تجربه کردم زندان شهربانی قم بود. سال 51 با مرحوم آقای عبایی با هم دستگیر شدیم.
در سال 51 به دلیل پیدایش موج حرکت مسلحانه، شرایط مقداری تغییر کرده و حساس‌تر شده بود.
گرایش طلبه‌ها به امام خمینی (ره) در مرحله اول جنبه سیاسی نداشت بلکه معنوی بود
جامعه ایران به دلیل ضدیت رضاشاه با روضه و حجاب از رژیم پهلوی کینه داشت
قشر مقدسین طبیعت سیاست‌گریزی دارد
قشر مقدسین به دلیل کینه‌ای که از رضاشاه داشت، به مبارزه پیوست نه به دلایل سیاسی