شعارسال : شهر بیرجند در دل خود آثار تاریخی بسیاری را جای داده است که از مهم‌ترین آن می‌توان به ارگ کلاه فرنگی، قلعه، مدرسه شوکتیه و مسجد جامع بیرجند اشاره کرد.

مسجد جامع پایین شهر بیرجند از آثار تاریخی بوده که قدمت آن به دوره قاجاریه با 200 سال قدمت برمی‌گردد، این مسجد در خیابان انقلاب و در نزدیکی قلعه بیرجند ساخته شده است.

اوایل همین هفته باران شدید در مدت زمان 15 دقیقه در بیرجند سبب شد تا به این مسجد تاریخی خسارت زیادی وارد شود.

در حال حاضر اهالی این محل به سبب ترک‌های زیادی که در دیوارهای این بنای تاریخی دیده می‌شود، جرأت رفتن به این مسجد را ندارند.

یکی از اعضای هیئت امنای مسجد پایین شهر بیرجند در این ارتباط در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند اظهار داشت: مکاتباتی با میراث فرهنگی در روز نخست بارش باران و تخریب این مسجد همزمان با 10 آبان‌ماه صورت گرفت که میراث فرهنگی شهرستان بیرجند در پاسخ به این نامه در روز بعد به تاریخ 11 آبان‌ماه به هیئت‌امنای مسجد جامع بیرجند مسئولیت را به دوش هیئت‌امنا گذاشتند.

وی افزود: در حال حاضر دیوارهای مسجد جامع پایین شهر بیرجند با ترک‌هایی که برداشته است، دیگر مردم جرأت رفتن به مسجد را ندارند و نماز یومیه جماعت در هئیت حسینی برگزار می‌شود.

* هیئت حسینی بیرجند تنها سرپناه مردم در بارش شدید باران بود

این عضو هیئت امنا ادامه داد: با توجه به اینکه دیوار برخی از خانه‌های اطراف مسجد پائین شهر بیرجند نیز بر اثر بارش در حال فروپاشی و تخریب بود، هیئت حسینی علاوه بر برگزاری نماز جماعت، به خانواده‌هایی که خانه‌های آنها در حال تخریب بود به مدت 48 ساعت اسکان داد که در این راستا از این هیئت قدردانی می‌شود.

یکی دیگر از هیئت‌ امنای مسجد پایین شهر بیرجند یادآور شد: هر لحظه امکان ریزش دیوارهای مسجد وجود دارد و با توجه به اینکه مسیر مسجد محل عبور دانش‌آموزان و افراد مسن است، باید زودتر فکری اندیشیده شود.

وی تصریح کرد: هیئت‌امنای مسجد پایین شهر با نامه‌ای که به میراث فرهنگی شهرستان فرستاده‌اند، هنوز بلاتکلیف هستند.

برای پاسخ سوالات مطرح شده در راستای این مشکل به سراغ مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی رفتیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند در ارتباط با مسجد پایین شهر اظهار داشت: قدمت مسجد پایین شهر بیرجند مربوط به دوره قاجاریه است که اواخر دهه 70 ثبت ملی شد.

حسن رمضانی با بیان اینکه میزان تخریب بناهای تاریخی توسط کارشناسان میراث فرهنگی تشخیص داده می‌شود، یادآور شد:با اظهار تأسف در طول سنوات گذشته به بناهای تاریخی احترام گذاشته نشده، بنابراین ترک‌هایی در دیوارهای آن به وجود آمده است.

وی افزود: یکی از علل اصلی ترک‌های مسجد به سبب آسفالتی است که در اطراف این بنای تاریخی ایجاد شده و با این اقدام دیگر نم زمین امکان دفع وجود ندارد و منافذ زمین با آسفالت بسته شده در نتیجه نمناکی زمین در سطوح پایین بنا سبب لهیدگی مصالح و در نتیجه سبب نشست ساختمان می‌شود.

رمضانی با بیان اینکه میراث فرهنگی برای جلوگیری از تخریب بنا اقدام اضطراری و مرمت را انجام می‌دهد، افزود: هر ترک به معنای تخریب نیست، بلکه باید آسفالت اطراف مسجد جمع شود و بعد اقدامات حفاظتی صورت گیرد.

* میراث فرهنگی امسال حتی یک ریال اعتبار عمرانی نداشته است

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با بیان اینکه دولت در سال جاری تاکنون یک ریال اعتبار تملک و دارایی یا اعتبار عمرانی به میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان پرداخت نکرده است، اضافه کرد: با توجه به ستون‌هایی که توسط میراث فرهنگی برای دیوارهای مسجد گذاشته شده، دیگر وجود ترک‌ها مشکلی برای عبور و مرور افراد در مسیر مسجد ایجاد نمی‌کند و خطر ریزش وجود ندارد.

رمضانی با بیان اینکه در هر بنای تاریخی که در برابر خطرهای احتمالی ستون گذاشتهمی‌شود، به معنای در حال تخریب بودن آن نیست، یادآور شد: از توجه اهالی محله این مسجد برای بنای تاریخی قدردانی می‌شود، ولی متأسفانه از اینکه وقتی مردم و اصحاب رسانه به یاد بنای تاریخی می‌افتند که بنای تاریخی تخریب می‌شود و کاش خبرنگاران برای معرفی بناهای تاریخی نیز دغدغه داشتند.

وی ادامه داد: اگر انتظار داشته باشیم سازمان میراث فرهنگی به تنهایی آثار تاریخی ایران را حفظ کند، این کار نشدنی است.

* وجود 760 بنای تاریخی در خراسان جنوبی

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با اشاره به وجود 760 بنای تاریخی در استان، گفت: برای اقدامات اولیه حفاظتی از این بناها به بودجه سالیانه 5 میلیون تومان نیاز است، در حالی که مساحت برخی از این بناها یک هکتار است بنابراین باید 3.5 میلیارد تومان تنها در بخش میراث فرهنگی اعتبار داشته باشیم.

رمضانی بیان داشت: این در حالی است که در استان برای مجموع صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی 2.5 میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده و طبیعی است وقتی شرایط این گونه باشد باید اهم اقدامات مشخص شود.

وی افزود: کار میراث فرهنگی مانند کار در خانه سالمندان است، با این تفاوت که سالمندان اگر دردی داشته باشند، می‌توانند بیان کنند، ولی بناهای تاریخی نمی‌توانند دردها و مشکلات خود را به زبان آورند.

وی با اشاره به اینکه اعتبار ناچیز است و 760 بنای تاریخی به شدت در حال تخریب و نیازمند مرمت هستند، یادآور شد: با توجه به این امر باید بناهای تاریخی که بیشتر مشکل دارند بررسی شود و خطرناک‌ترین آنها مشخص شود و اقدامات لازم صورت گیرد.

* آغاز مرمت مسجد پایین شهر بیرجند از هفته آینده

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه کار مرمت مسجد پایین شهر بیرجند با بررسی‌های صورت گرفته شده از 16 آبان‌ماه آغاز می‌شود، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه اعتباری وجود ندارد برای مرمت این بنای تاریخی نیازمند کمک مردم هستیم که در این راستا میراث فرهنگی مصالح را مهیا و اهالی محل و هیئت‌امنای مسجد نیروی کار را تأمین خواهند کرد.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وب سایت خبرگزاری فارس ، تاریخ انتشار جمعه 15 آبان 1394 ، کد مطلب : 13940814000401 : www.farsnews.com