شعارسال:حجت‌الاسلام والمسلمین مهراب صادق نیا ظهار کرد: در رابطه با دعا ۲ مساله مهم مطرح می‌شود؛ بحث اول محتوای دعا است یعنی آن تقاضایی که انسان‌ها از خداوند دارند و بحث دوم ماهیت و ذات دعا است، فارغ از اینکه محتوای دعا چه باشد. گاهی از مواقع محتوای دعا ما را از کارکرد و یا ذات و ماهیت دعا غافل می‌کند. طبیعی است که آدم‌ها نیازها و حوایجی دارند که به اعتقادشان، این نیازها و حوایج به نفع آنها است و باید برآورده شود و وقتی هم ابزار آن را ندارد، متوسل به دعا می‌شوند و از خدا تقاضا می‌کنند که خداوند این حوایج را به آنها بدهد.
 
او در رابطه با کارکرد اصلی دعا، گفت: گاهی از مواقع، خدا دعاها را مستجاب کرده و حوایج را برآورده می کند اما گاهی به دلایل مختلف خداوند تشخیص می‌دهد که این مطالبه انسان‌ها، به سودشان نبوده و نباید اجابت شود؛ لذا خداوند آن را اجابت نمی‌کند؛ اما این بُعد سطحی دعا است و اصل دعا به ماهیت و کارکردی که دعا دارد، بر می‌گردد؛ مهم‌ترین کارکرد دعا، تغییر رابطۀ انسان و خدا از رابطه سرد و کلامی، به رابطه‌ای صمیمانه و عاطفی است. درواقع رابطه انسان و خدا از سطح رابطه «من- او» به سطح رابطه «من- تو» تغییر پیدا می‌کند. به عبارت دیگر ما از خدایی سخن می‌گوییم که معمولا سوم شخص است و رابطه ما با او، رابطه «من- او» است و با فاصله با هم حرف می‌زنیم؛ اما دعا این رابطه را به هم زده و  انسان و خدا را به هم نزدیک تر می‌کند.
 
    مهم‌ترین کارکرد دعا تغییر رابطۀ انسان و خدا از رابطه سرد و کلامی به رابطه‌ای صمیمانه و عاطفی است
 
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، ادامه داد: قرآن می فرماید «وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ» « و چون بندگان من (از دوری و نزدیکی) من از تو پرسند، (بدانند که) من به آنها نزدیکم». رابطه «من – او» خیلی مورد پذیرش خدا نیست و خداوند دوست دارد بندگانش با وی رابطه مستقیمی داشته باشند؛ پس دعا این زمینه را پدید آورده و صمیمی‌تر می‌کند و چه بسا این رابطه نزدیک انسان با خدا برکاتی دارد که از آن حاجتی که انسان طلب می‌کند و برآورده نمی‌شود، بالاتر باشد. لذا دعا را از زاویه ذات و ماهیت دعا باید شناخت و به آن تن داد.
 
    اصل دعا هیچ شرایط خاصی ندارد
 
صادق نیا در رابطه با شرایط دعا و استجابت آن، اظهار کرد: انسان زمانی که دعا می‌کند باید یقین بداند که از خودش و دیگران کاری بر نمی‌آید و برآورده شدن آن فقط توسط خداوند امکان‌پذیر است و همچنین باید اطمینان داشته باشد که به زودی حاجتش برآورده می شود؛ چون در روایت داریم طوری خدا را دعا کنید که گویی حاجتتان جلوی درب است. اما این سوال که آیا اصل دعا، شراطی دارد یا نه، پاسخ منفی است و اصل دعا هیچ شرایط خاصی ندارد. انسان در هر حال و با هر زبانی می‌تواند با خدا سخن بگوید و در اینجا نباید فلسفه بافی کرد و نباید آدابی تراشید. انسان در هر حالی که هست اعم از رانندگی، خواب، بیداری، غذا خوردن و مطالعه کردن می‌تواند با خدای خودش صحبت کند و استجابت آن، ماجرای دیگری است ولی برای اصل حرف زدن با خدا درب همیشه باز است.
 
    انسان وقتی دعا می‌کند باید اطمینان داشته باشد که حاجتش برآورد می‌شود
 
او در خصوص تاثیر دعا بر سرنوشت انسان، گفت: قطعا بر اساس آنچه که در روایات ما آمده است، بعضی از بلایاها و چالش‌هایی که قرار است برای انسان پیش بیاید، با دعا کردن از بین می رود. دعا رافع بلیات و تغییر دهنده قضا و تقدیر است و همانند صدقه، بلا را دور می‌کند؛ خواست و اراده خدا همیشه حاکم است و گاهی خدا به وسیله دعا، مشکلی که قرار است بر انسان‌ها وارد شود را برطرف می‌کند.
 
    گاهی خدا به وسیله دعا مشکلی که قرار است بر انسان‌ها وارد شود را برطرف می‌کند
 
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: به میزانی که انسان‌ها امیدی ندارند، به همان میزان از اجابت محروم هستند.« أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ » یعنی وقتی آدم مضطر، با خدا صحبت کند، خداوند جوابش را می‌دهد اما وقتی انسان به غیر از خدا امید داشته باشد، طبیعی است که با کمال توجه به درگاه الهی نرفته و دعایش اجابت نمی‌شود؛ لذا وقتی از همه جا قطع امید کرده و تنها امیدش همینجا است، دعای او در مظان استجابت قرار می‌گیرد.
 
    به میزانی که امیدی ندارید به همان میزان از اجابت محروم هستید
 
صادق نیا بیان کرد: دعا از منظر انسان‌شناسی این‌گونه است که یکی از نیازهای روح انسان، ارتباط با موجودی برتر و کامل است و فطرت انسانی، او را به سمت خداوند متعال سوق می‌دهد و روش حرکت در این مسیر و برقراری این ارتباط، همان دعا است که نیاز مهم روح انسانی را پاسخ می‌دهد و از طرف دیگر عقل حکم می‌کند که دعا برای انسان ضروری است. اما توجه به این نکته نیز ضروری است که برخلاف مسیحیت که قائل به گناه نخستین است اسلام معتقد است انسان‌ها با فطرتی پاک آفریده شده‌اند. البته این بدان معنا نیست که آنها برای رسیدن به رستگاری، بی‌نیاز از فیض و لطف و رحمت او باشند، بلکه برای آمرزش و رسیدن به رستگاری باید از خداوند طلب بخشایش و رحمت کنند.
 
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در رابطه با جایگاه دعا و ارتباط با خدا در زندگی انسان، بیان کرد: از مسائلی که اهمیت و ضرورت موضوع را نمایان می‌سازد، جایگاه دعا و ارتباط با خدا در زندگی انسان است، به گونه‌ای که دعا، بخش جدایی‌ناپذیر از حیات معنوی فرد مؤمن است و نقشی حیاتی در رشد شخصیت روحانی او دارد. در واقع، فردی که برای دعا وقت کافی صرف نمی‌کند و در برنامه روزانه‌اش زمانی مشخص به دعا اختصاص نمی‌دهد، نمی‌تواند زندگی پیروزمندانه و شخصیت بالغی داشته باشد.
 
    فردی که برای دعا وقت کافی صرف نکند، نمی‌تواند زندگی پیروزمندانه و شخصیت بالغی داشته باشد
 
صادق نیا خاطرنشان کرد: در ابتدا باید توجه داشت که خداوند گفت‌وگو را آغاز می‌کند و ما را به گفت‌وگو فرا می‌خواند. پس دعاکردن پاسخی به دعوت خداوند است. نکته دیگر اینکه قرائت کتاب مقدس و قرآن در دعا و ایجاد گفت‌وگویی عمیق و مؤثر با خداوند ضروری است؛ چراکه این متون مقدس بیانگر وعده‌های خداوند و نقل‌قول‌های مستقیم از طرف او است. این عبارات از متون مقدس گام به گام ما را به سمت گفت‌وگویی موفق با خداوند سوق می‌دهد و با خواندن و اندیشیدن در باب سخنان خدا، شور و اشتیاق و محبتش در قلب‌های ما برانگیخته می‌شود و به ما کمک می‌کند تا با اعتمادی راسخ از نیازمندی‌های خود با خدا سخن بگوییم و پذیرای راهنمایی او باشیم.
 
 
شعارسال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از  خبرگزاری شفقنا  ،تاریخ انتشار:   24 اردیبهشت   1399،کدخبر: 935058،www.fa.shafaqna.com