شعار سال: از ضرب‌الاجل سه ماهه وزیر صنعت، معدن و تجارت در مورد معادنی که در سطح کشور راکد و غیرفعال هستند، تنها یک ماه دیگر مانده است. این در حالی است که علیرضا رزم‌حسینی فرصت از دست دادن این ضرب‌الاجل و عدم فعال شدن این معادن را مساوی با ابطال مجوزشان دانسته است. جالب اینجاست که رزم‌حسینی از اتخاذ و ابلاغ این تصمیم و فرصت سه ماهه که تنها یک ماه از آن باقی مانده است، نه‌تن‌ها دفاع می‌کند بلکه آن را یکی از تصمیمات خوب در راستای فعال‌سازی معادن عنوان کرده است. در ادامه این ابلاغ و همچنین طبق مقررات موجود، همه استان‌ها مکلف به برگزاری مزایده معادن مزبور خواهند بود و به افراد دارای اهلیت واگذار خواهد شد. اتخاذ این تصمیم البته از نظر برخی کارشناسان دارای اشکالات اساسی است. مخالفان این بخشنامه معتقدند فعال شدن معادن راکد با بخشنامه و تعیین ضرب‌الاجل ممکن نیست. باید زمینه‌ای فراهم کرد تا مشکل هر کدام از این معادن راکد را بسته به نوع مشکلاتی که دارند، حل‌و‌فصل شود. عضو کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در انتقاد از این بخشنامه گفته کسانی که در این راستا به وزیر مشاوره داده‌اند یا تخصص لازم را نداشته‌اند یا موضوع را در پارادایمی سیاسی حل می‌کنند. در ادامه به بررسی این بخشنامه و جزئیات آن پرداخته‌ایم که از نظرتان می‌گذرد.

راه‌حل فعال شدن معادن راکد صدور بخشنامه نیست

در همین راستا عضو کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در انتقاد از بخشنامه یادشده گفت: راه‌حل فعال شدن معادن راکد صدور بخشنامه و تعیین مهلت سه ماهه برای فعال شدن این معادن نیست و باید مشکل همین صاحبان معدن حل شود وگرنه با واگذاری به شخص دیگر اتفاقی نمی‌افتد.

حسن حسینقلی به ایراسین درباره دستورالعمل فعال‌سازی معادن و محدوده‌های معدنی غیرفعال از سوی وزیر صمت بیان کرد: متاسفانه کسانی که به وزیر محترم صمت مشاوره داده‌اند یا سیاسی هستند یا تخصص ندارند، زیرا راه‌حل فعال شدن این معادن راکد صدور بخشنامه و تعیین مهلت سه ماهه برای فعال شدن این معادن نیست.

وی در ادامه گفت: در حال حاضر ۱۰ هزار معدن داریم که از این تعداد حدود نیمی از آن‌ها راکد است و کار نمی‌کنند. شما باید به دنبال این باشید که متوجه شوید چرا این معادن راکد شده و فعال نیستند نه اینکه بخشنامه بدهید که اگر ظرف سه ماه فعال نشدند امتیاز آن واگذار می‌شود. باید مشکل همین صاحبان معدن برطرف شود وگرنه با واگذاری به شخص دیگر اتفاقی نمی‌افتد.

رییس اتحادیه سرب و روی خانه معدن ایران در ادامه افزود: باید بستری فراهم شود که کسانی که در حال حاضر معادن‌شان راکد شده و سال‌ها برای این معادن زحمت کشیده‌اند، آن را اکتشاف کرده‌اند، به مرحله استخراج رسانده‌اند، برنامه داشته‌اند و کاملا به منطقه و موضوعات آن معدن اشراف دارند بتوانند به چرخه برگردند وگرنه با واگذاری چیزی حل نمی‌شود، زیرا مشکل وجود دارد و حل نشده و برای شخص بعدی هم که امتیاز آن معدن را بگیرد وجود دارد.

مشکلات معادن باید یک به یک احصا شود

حسینقلی همچنین خاطرنشان کرد: تعطیلی معادن دلایل مختلفی دارد و نباید به صورت کلی برای همه معادن بخشنامه صادر کنیم. باید هر کدام را به صورت مجزا و تک‌تک بررسی کرد و مشکلات آن‌ها احصا شود وگرنه بخش خصوصی همیشه بیشتر از بخش دولتی دلش برای سرمایه خودش می‌سوزد و به دنبال سود و منفعت است؛ بنابراین اگر شرایط کار معدن اقتصادی باشد غیرممکن است آن را رها و کار را تعطیل کند و دولت باید این موانع و مشکلات را حل کند نه اینکه بدون حل این موانع بخشنامه‌های غیرکارشناسی صادر کند.

وی همچنین افزود: یک مشکل اساسی در صنعت و اقتصاد ما این است که متاسفانه سیاست ما بر اقتصاد مسلط شده و این شعار‌هایی هم که علیه خام‌فروشی می‌دهند که اکثر آن‌ها غلط است، ریشه در این نگاه‌های سیاسی دارد، زیرا این افراد تعریف قانونی خام‌فروشی را نمی‌دانند و حتی تعریف مواد خام را بلد نیستند، ولی مدام در مصاحبه‌های مختلف علیه خام‌فروشی شعار می‌دهند.

احیا یا ابطال

در راستای دستورالعمل وزیر صمت، شورای معادن استان فارس نیز فعال‌سازی معادن تعطیل‌شده و احیای معادن نیمه‌تعطیل را به عنوان یکی از اولویت‌های سال جهش تولید در دستور کار خود قرار داده است. طبق بررسی انجام شده و بر اساس ویژگی‌های زمین‌شناسی معدنی، هم‌اینک از ۳۷ نوع ماده معدنی شناسایی شده در استان فارس ۲۳ نوع از جمله سنگ آهک، مارن، سنگ گچ، مرمریت، سنگ چینی، خاک نسوز، خاک صنعتی، نمک آبی و سنگی، سیلیس، کوارتزیت، منگنز، سرب، روی، کرومیت، باریت، سنگ‌آهن، مس و گرانیت در حال بهره‌برداری است. تنوع مواد معدنی قابل برداشت، تنوع سنگ‌های تزئینی و نما با مزیت صادراتی، وجود انواع خاک‌های نسوز و صنعتی، منابع عظیم انواع مصالح ساختمانی، کشف ذخایر دولومیت در جنوب استان فارس، وجود پتانسیل‌های سنگ‌آهن در شرق فارس و همچنین معادن فلزی استان از جمله قابلیت‌های معدنی فارس است. استان فارس از نظر تعداد معادن، رتبه و میزان استخراج در کشور رتبه چهارم و از نظر ذخایر معدنی رتبه هفتم کشور را در اختیار دارد و از جمله استان‌هایی است که بالاترین میزان کشف‌های معدنی کشور را به خود اختصاص داده است.

اخطار به معادن غیرفعال فارس

همزمان با شمارش معکوس و پایان تعیین زمان صورت گرفته از سوی وزیر صمت، ظفر افشون معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس در خصوص اقدامات انجام‌شده برای احیای معادن راکد و تعطیل شده استان به ایرنا گفت: برای اجرایی شدن دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت پیگیر فعال شدن معادن تعطیل و نیمه‌تعطیل استان هستیم.

وی افزود: در استان فارس ۱۸۹ معدن راکد و نیمه‌فعال وجود دارد که تعداد قابل توجهی از این معادن، معادن شن و ماسه است. افشون ادامه داد: این معادن بیشتر به دلیل ایجاد آلودگی تعطیل هستند و قرار است به نقطه دیگر که آلودگی آن‌ها حداقل باشد یا آلودگی نداشته باشند جابه‌جا شوند.

معاون استاندار فارس گفت: تعدادی از معادن سنگ نیز در سطح استان وجود دارند که پهنه‌هایی را به نام خودشان ثبت کردند و پس از ثبت پهنه‌ها عملیات اکتشاف و استخراج را دنبال نکردند و ما مصر هستیم این واحد‌ها هرچه سریع‌تر تعیین‌تکلیف شوند.

 

افشون افزود: برای اجرایی شدن دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت شورای معادن استان فارس حرکت کرده‌ایم و این حرکت مربوط به بخشنامه وزیر نبوده بلکه از ابتدای سال این مساله در دستور کار استان قرار داشته است.

وی ادامه داد: به تمام معادنی که کار آن‌ها متوقف شده، اخطاریه ارسال کردیم که باید در مدت تعیین شده فعالیت خود را آغاز کنند.

معاون استاندار فارس گفت: سلب مالکیت از این افراد یک پروسه قانونی و زمانبر دارد، اما بخشنامه وزیر صمت کمک می‌کند که پروسه پیچیده اداری را به حداقل ممکن برسانیم و شاید با یک اخطار بتوان این معادن را تعیین‌تکلیف کرد.

افشون افزود: امیدواریم در مدت باقی‌مانده سال ۹۹ بتوانیم تعداد قابل توجهی از معادن تعطیل‌شده استان را تعیین‌تکلیف کنیم.

فعال‌سازی ۲۰ معدن غیرفعال

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس نیز در این زمینه به ایرنا گفت: حدود دو ماه از بخشنامه مهرماه وزیر صمت سپری می‌شود و اقداماتی برای اجرایی شدن این بخشنامه در استان انجام شده است. سیدداوود حسینی افزود: ۱۸۹ معدن دارای پروانه بهره‌برداری در استان وجود داشت که غیرفعال بودند که در سال جاری ۲۰ معدن را فعال کردیم.

ابطال پروانه بهره‌برداری ۲۰ معدن غیرفعال

حسینی ادامه داد: مجوز ۲۰ معدن نیز در شورای معادن استان پس از سیر مراحل قانونی باطل شد و باید از طریق مزایده نسبت به واگذاری این معادن پیگیری لازم انجام شود.

معاون سازمان صمت فارس گفت: بخشنامه وزیر صمت هم در بحث اکتشاف و هم در بحث معادن دارای پروانه بهره‌برداری بود که معادن غیرفعال را احصا و دلایل تعطیلی هر کدام را بررسی کردیم. حسینی افزود: دلایل تعطیلی این معادن شامل عدم توان مالی بهره‌برداری برای فعال‌سازی، وجود معارضان محلی یا ممانعت سازمان‌ها و ادارات، کیفیت پایین ماده معدنی و اختلافات بین شرکاست. وی ادامه داد: براساس قانون معادن و آیین‌نامه اجرایی باید به مواردی که دلایل تعطیلی از عهده و اختیار بهره‌برداری خارج بوده، فرصتی بدهیم تا مشکلات را حل کنند. همچنین در مواردی که خود در بهره‌برداری کوتاهی کرده، مسیر ابطال مجوز‌ها سپری می‌شود.

 

معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس گفت: بخشی از اختیارات ابطال پروانه بهره‌برداری به شورای معادن استان تفویض شده و بخشی باید در شورای معادن کشور دنبال شود که این مراحل در حال سپری شدن است.

مشکل عدم توان مالی

حسینی همچنین درباره مشکل اصلی معادن راکد بیان کرد: حدود ۴۵ درصد مشکل تعطیلی معادن در فارس به خود بهره‌بردار برمی‌گردد که توان مالی ندارد یا اختلافاتی بین شرکا وجود دارد و اگر این معادن تا یک ماه آینده مشکل خود را حل نکنند پروانه بهره‌برداری آنان باطل خواهد شد.

وی ادامه داد: اخطار‌های لازم را براساس قانون به بهره‌برداران ابلاغ کردیم. برخی تعهداتی دادند تا در موعد مقرر برای فعال‌سازی اقدام کنند که اگر اقدامی انجام نشود روند ابطال پروانه بهره‌برداری و برگزاری مزایده دنبال خواهد شد. معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس گفت: تا‌کنون حدود ۶۴۵ پروانه بهره‌برداری معدنی در استان فارس صادر شده که از این تعداد، ۱۸۹ معدن غیرفعال بود که ۲۰ معدن فعال و پروانه ۲۰ معدن نیز باطل شد. حسینی افزود: مابقی معادن استان در حال فعالیت هستند که ظرفیت اسمی پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده حدود ۵۰ میلیون تن در سال با هشت هزار و ۹۰۰ اشتغال مستقیم است.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه جهان صنعت، تاریخ انتشار: 10 آذر ۱۳۹۹، کد خبر:124934، jahanesanat.ir