شعار سال: رشد بازار سرمایه که از سال گذشته آغاز شد و تا اواسط مرداد امسال ادامه داشت، بازار جدیدی را در کنار خود به وجود آورد؛ سیگنال‌فروشی. افرادی که برخی از آن‌ها با کمترین دانش مالی از فرصت رشد این بازار استفاده می‌کردند، با دریافت مبالغی حتی قابل توجه، دستور خریدوفروش سهام شرکت‌های مختلف بورسی را برای مشتریان خود که اغلب ناآشنا با این بازار بودند صادر می‌کردند.

با ریزش و اصلاح بازار، ورق برگشت. در واقع تا اواسط تابستان، تقریباً خرید هر سهمی سودآور بود، اما ریزش بازار نشان داد استادنما‌های بورسی، فقط در روز‌های سبز بازار پاسخگو و در واقع آماده کسب درآمد از ناآگاهی سرمایه‌گذاران تازه وارد هستند و در روز‌هایی که تابلوی بورس قرمز می‌شود، خبری از آن‌ها نیست.

سرمایه‌گذاران تازه وارد بعد از اینکه دیدند از این استادنما‌ها سودی به آن‌ها نمی‌رسد، این بار به جای ماهی به‌دنبال ماهیگری رفتند و مشتری دوره‌های آموزشی شدند. اما بار دیگر، بازار جدیدی به ویژه در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفته که در آن وبینار‌ها و پکیج‌های آموزش سرمایه‌گذاری بود خریدوفروش می‌شود. این بار هم مردم پول پرداخت می‌کنند، اما محتوای آموزشی این بسته‌ها یا کیفیت لازم را نداشته یا اساساً کاربردی نیست.

حسین خزلی کارشناس بورس و بازار سرمایه درباره آموزش سرمایه‌گذاری در این بازار گفت: ما باید بر فضای آموزشی بورس و بازار سهام نظارت داشته باشیم و توصیه می‌شود مؤسسه‌های آموزشی این حوزه یا مجوز سازمان فنی و حرفه‌ای کشور را داشته باشند یا از سازمان بورس مجوز بگیرند.

وی ادامه داد: شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس در سال‌های گذشته به برخی از مؤسسه‌ها، مجوز برگزاری دوره‌های آموزش مالی را داده بود. با این حال واقعیت این است که در حال حاضر جمعیت حدود ۵۰ میلیون نفری که در ایران وارد بازار سرمایه شده‌اند، محتوای آموزشی مناسب و مؤسسه‌های آموزشی معتبر را در دسترس ندارند.

کمبود عرضه آموزش‌های با کیفیت سرمایه‌گذاری
این کارشناس بازار سرمایه درباره کاستی‌های آموزش سرمایه‌گذاری در بورس گفت: همان‌طور که با افزایش تعداد سهامداران، سیستم معاملات آنلاین پاسخگوی تقاضای بسیار بالای ایجاد شده نبود و همچنین با آزادسازی خریدوفروش سهام عدالت با مسائلی در سامانه‌های معاملاتی برخورد کردیم، اکنون مسائل مشابهی را در حوزه آموزش سرمایه‌گذاری در بورس مشاهده می‌کنیم؛ بنابراین باید برای آموزش بورس و فرهنگ‌سازی در این زمینه، برنامه‌ریزی جدیدی در نظر گرفته شود.

بخشی از آموزش‌های بورس، رایگان و همگانی شود
خزلی درباره ترویج آموزش و فرهنگ‌سازی بورس توضیح داد: بخشی از آموزش و فرهنگ‌سازی باید از طریق رسانه ملی و به صورت رایگان در شبکه‌های تخصصی و با اطلاع‌رسانی قبلی انجام و بخش دیگری از این آموزش‌ها باید توسط نهاد‌های مالی که مجوز این‌گونه فعالیت‌ها را دارند، به صورت رایگان برگزار شود.

وی افزود: با این حال لازم است در رابطه با سطوح متوسط و پیشرفته آموزش بورس، مؤسسه‌هایی وارد عمل شوند که مجوز‌های مربوط را از سازمان‌ها و نهاد‌های دارای صلاحیت داشته باشند. به‌نظر می‌رسد در حال حاضر تنها سازمان فنی و حرفه‌ای کشور و همچنین سازمان بورس صلاحیت صدور مجوز برای این‌گونه فعالیت‌ها را دارند. در سال‌های گذشته، سازمان بورس صدور این مجوز‌ها را به شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس واگذار کرده بود.

مدرسان بورس، گواهینامه بگیرند
خزلی درباره فعالیت افراد حقیقی در زمینه آموزش سرمایه‌گذاری در بورس گفت: پیشنهاد دیگری که می‌تواند به نیاز سرمایه‌گذاران در حوزه آموزش سرمایه‌گذاری در بورس و بازار سرمایه پاسخ دهد، فراهم کردن امکان فعالیت افراد حقیقی در این حوزه است. برای مثال همان طور که در بسیاری از صنوف دیگر مانند وکلا و روانشناسان، اشخاص حقیقی گواهینامه‌ها و مجوز‌های لازم را برای انجام فعالیت‌های خود دریافت می‌کنند، سازمان بورس می‌تواند به طور مشابه در امر مشاوره سرمایه‌گذاری و آموزش بورس به افراد حقیقی با شرایط مشخص و پس از آزمون، گواهینامه‌های لازم را بدهد.

وی افزود: بر این اساس افرادی که دارای مجوز و گواهینامه‌ها هستند، می‌تواند به فعالیت آموزشی در صفحات خود در شبکه‌های اجتماعی از کانال‌های تلگرامی گرفته تا صفحه‌های اینستاگرام ادامه دهند و همچنین دوره‌های آموزشی برگزار کنند. در هر صورت، ما برای پاسخ دادن به این نیاز جدید بازار سرمایه، رویه‌های خود را تغییر دهیم.

چالش شرکت‌های سرمایه‌گذاری در آموزش بورس
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نمی‌توانند به تنهایی موضوع آموزش سرمایه‌گذاری در بورس را به سرانجام برسانند، گفت: تعداد شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری برای ورود به حوزه آموزش بورس کافی نیست و علاوه بر این، برای بسیاری از این شرکت‌ها، ارائه خدمات آموزشی به سرمایه‌گذاران خرد و با پراکندگی گسترده یعنی در اقصی نقاط کشور، صرفه اقتصادی ندارد.

وی افزود: در این شرایطی اگر دستورالعملی برای فعالیت افراد حقیقی در حوزه مشاوره سرمایه‌گذاری و آموزش بورس تدوین شود، این مساله حل خواهد شد. این موضوع می‌تواند به تصویب سازمان بورس برسد و توسط کانون‌ها اجرایی شود تا تراکم کاری برای سازمان را به‌دنبال نداشته باشد. در این صورت هر فردی بدون پیش‌زمینه و دانش کافی نمی‌تواند ادعا کند که کارشناس بورس است، دوره برگزار کند و به دیگران مشاوره سرمایه‌گذاری در بورس دهد.

ضرورت بازنگری در زیرساختار‌های بازار سرمایه
خزلی با تأکید بر ضرورت بازنگری در زیرساختار‌های بازار سرمایه گفت: توجه به این نکته ضروری است که همه زیرساختار‌های بازار سرمایه شامل قوانین مادر، مقررات، و رویه‌ها و دستورالعمل‌ها و به ویژه نرم‌افزار‌ها و پس از آن، نیرو‌های انسانی و حتی ساختمان‌ها، پاسخگوی نیاز‌های جدید اقتصاد ایران و مردم نیست؛ بنابراین مدیران عالی و تصمیم‌گیران کشور و همچنین مدیران بازار سرمایه در هر سطحی، باید درباره بازنگری همه این زیرساخت‌ها به‌طور اساسی و جدی فکر کنند. موضوع آموزش و فرهنگ‌سازی یکی از مسایل مهمی است که به بازنگری نیاز دارد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از ایرنا، تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۹، کد خبر: ۸۴۱۳۸۸۹۷، irna.ir