شعار سال: همان‌طور که در قانون هوای پاک عنوان شده، آلودگی هوا عبارت است از: انتشار یک یا چند آلاینده به مقداری که کیفیت هوا را به‌گونه‌ای تغییر دهد که برای سلامتی انسان، موجودات زنده زیان‌آور باشد و سبب از بین رفتن یا کاهش سطح رفاه عمومی شود. حالا این آلودگی هر ساله در فصول سرد به‌دلیل مصرف بیش از حد سوخت بدون استاندارد به‌ویژه در سال‌جاری ایجاد شده است که نه تنها به‌ قوانین هوای پاک عمل نشده، بلکه مسئولان مربوط به این امر نیز این موضوع را جدی نگرفته‌اند و همچنان منتظر آن هستند تا باد و باران شهروندان تهرانی را از دود و آلودگی نجات دهد.

تهران در شرایطی قرار دارد که اگر باد نوزد، آلوده می‌شود

معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره وزش باد و رفع کاهش آلودگی هوا به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: تهران در شرایطی قرار دارد که اگر باد نوزد، آلوده می‌شود و این یک واقعیت علمی، اگرچه خنده‌دار است. هنگامی که برف روی ارتفاعات می‌نشیند، وارونگی دما اتفاق می‌افتد که اگر باد بیاید به‌سرعت این آلودگی هوا برطرف می‌شود.

مسعود تجریشی با اشاره به آلودگی بلندمدت طی چند روز اخیر اظهار داشت: در چند روز اخیر که شاهد افزایش آلودگی هوا بودیم، قدرت و سرعت باد به‌شدت کاهش یافته بود و حتی گاهی سرعت آن به صفر می‌رسید، تهران همانند خانه‌ای است که هوا در آن رد و بدل نمی‌شود.

همچنین پیش از این مسئولان محیط‌زیست پیش‌بینی کرده بودند که امسال در مقایسه با سال‌های قبل آلودگی هوای بیش‌تری خواهیم داشت، اما آیا این پیش‌بینی که امروز به واقعیت تبدیل شد، نیاز به گرفتن تصمیماتی ازجمله عدم‌مصرف سوخت مازوت در نیروگاه‌ها و پالایشگاه نداشت؟

امسال آلودگی هوای بیش‌تری خواهیم داشت

مدیر مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست هم در آذرماه سال‌جاری در این‌باره گفت: با توجه به شرایط خاصی که امسال با آن روبه‌رو هستیم؛ آلودگی بیش‌تری خواهیم داشت و امسال سخت‌تر خواهد بود و علی‌رغم این‌که پارسال آلودگی هوا کاهش یافت، امسال شاهد چنین اتفاقی نخواهیم بود.

محمد میرزایی‌قمی افزود: علی‌رغم این که ما در سال۹۹ دستورالعمل‌های جهانی شاخص‌ها را سخت گیرانه‌تر کردیم، روز‌های آلوده بیش‌تری را شاهد بودیم، اما در مقایسه با همان استاندارد‌های قبلی وضعیت بهتری را تجربه کردیم.

وی تصریح کرد: برنامه‌های کلی ما مانند گذشته در دستورکار است، اما امسال برنامه‌های کوتاه‌مدتی تدوین شد و آن‌ها را به ستاد ملی کرونا ارائه دادیم؛ جلوگیری از تردد خودرو‌های دیزلی، استفاده نکردن از سوخت مازوت، نظارت کافی بر معاینه فنی و نظارت مکانیزه بر تردد خودرو‌ها و نظارت بر معاینه فنی خودرو‌ها توسط دوربین‌های مشخص از این موارد است.

سهم ۱۸ درصدی کارخانه‌ها و صنایع در انتشار ذرات معلق

جالب است بدانید که در شهر تهران ۱۸درصد انتشار ذرات معلق که سبب آلودگی هوا می‌شود، متعلق به کارخانه‌ها و صنایع است و ۱۲درصد آن سهم نیروگاه‌هاست، بنابراین برای مقابله و کنترل آلودگی در مرحله اول باید سوخت این صنایع و نیروگاه‌ها اصلاح شود و وسایل حمل و نقل سبک سهم اندکی در ایجاد آلودگی هوا دارند.

حالا با تمام وجود این مشکلات در کلان‌شهری، چون تهران، تمامی نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها به‌دلیل کمبود گاز طبیعی درحال استفاده از سوخت مازوت هستند، سوختی که ارزان‌ترین سوخت فسیلی است و جایگزین آن می‌تواند انرژی خورشیدی که پاک و رایگان است، باشد؛ اما در واقعیت این‌گونه نیست.

با قطع برق نمی‌توان آلودگی هوا را کنترل کرد

از طرف دیگر عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، پیشنهاد قطعی موقتی دو ساعته برق را در هر روز می‌دهد تا با این روش از سوخت مازوت استفاده نشود، این درحالی است که محمدرضا محبوب‌فر، کارشناس محیط‌زیست، درباره تأثیر قطعی برق بر کاهش آلودگی هوا اظهار کرد: سازمان محیط‌زیست قصد دارد مردم ایران به‌ویژه کلان‌شهر‌های آلوده را مجبور به قطعی برق کند تا از مازوت استفاده نشود، اما این اظهارنظر صحت ندارد.

او با بیان این‌که قطع برق برای کنترل آلودگی هوا یک اظهار نظر بدون معنی و مفهوم است، گفت: به‌عنوان یک کارشناس محیط‌زیست نمی‌توانم این را بپذیرم که هیچ‌کدام از نیروگاه‌ها از مازوت استفاده نمی‌کنند. این کارشناس محیط‌زیست تصریح کرد: با این اظهارنظر‌ها نمی‌توان آلودگی هوا را کنترل کرد، بار‌ها سازمان محیط‌زیست اعلام کرده است که از مازوت استفاده نمی‌شود، اما به تازگی می‌گویند که نیروگاه‌ها درحال استفاده از مازوت هستند.

محبوب‌فر تشریح کرد: نیروگاه‌ها و صنایعی در کشور ایجاد شده است که به‌دلیل زیرساخت‌هایشان تنها می‌توانند از گازوئیل و مازوت استفاده کنند. او با اشاره به این‌که قطعی برق‌ها حداکثر ۲۰ درصد در کاهش آلودگی هوا تأثیر دارد، گفت: در کشورمان ایران کم و کاستی در زمینه برق ندارد و با این خاموشی‌ها نمی‌توان آلودگی هوا را کنترل کرد.

قطع موقت برق در کنار ترخیص هزاران موتور سیکلت فرسوده در اواخر پاییز سال‌جاری که هر یک موتورسیکلت فرسوده برابر هفت پیکان آلودگی ایجاد می‌کند و مصرف سوخت مازوت نیروگاه‌های اطراف شهر تهران هیچ کمکی به کاهش آلودگی هوا و قانون هوای پاک نخواهد کرد؛ بنابراین انتظار می‌رود تا مسئولان محیط‌زیستی راه حلی دقیق‌تر در این‌باره داشته باشند.

۳ برابر کل جمعیت کشور هند گاز مصرف می‌کنیم

رئیس کمیته محیط‌زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام هم ضمن اشاره به تأثیرات تحریم‌ها روی برنامه‌های کنترل آلودگی هوا گفت: اگر روند مصرف بی‌رویه انرژی در کشور ادامه داشته باشد، ما از سال ۱۴۰۳ نیاز خواهیم داشت که گاز وارد کنیم.

سیدمحمد مجابی با اشاره به این‌که سیاست‌های کلی محیط‌زیست که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده، برآمده از اصل۱۱۰ قانون اساسی است، اظهار کرد: این سیاست‌ها به تمامی موضوعات زیست‌محیطی پرداخته است. از این‌رو هوا نیز یکی از مواردی است که در سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری مورد توجه قرار گرفته است.

وی با بیان این‌که لازم است که ما از دو جنبه آلودگی هوا و افزایش تولید گاز‌های گلخانه‌ای که منجر به تغییرات اقلیم می‌شود، به مسأله هوا در کشور توجه کنیم، تصریح کرد: سرانه مصرف انرژی در ایران بسیار بالا است؛ به‌طوری‌که در سال۱۳۷۰ سرانه مصرف ما ۳/۷ بشکه معادل نفت خام بوده؛ اما سرانه مصرف در سال۱۳۹۰ به ۸/۱۸ بشکه معادل نفت خام رسید.

رئیس کمیته محیط‌زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه با اشاره به این‌که افزایش مصرف انرژی سبب گرم شدن کره‌زمین می‌شود که تبعات خود را به‌دنبال دارد، گفت: مصرف گاز طبیعی در ایران تقریباً برابر با کشور چین است؛ همچنین ما سه‌برابر کل جمعیت کشور هند گاز مصرف می‌کنیم. اگر این روند مصرف انرژی در کشور ادامه داشته باشد، از سال ۱۴۰۳ نیاز خواهیم داشت که گاز وارد کنیم. به گفته مجابی، از سوی دیگر ما جزو ۱۰کشور اول تولیدکننده گاز‌های گلخانه‌ای در جهان بعد از ژاپن و آلمان هستیم، به‌طوری‌که در سال ۲۰۱۸ میزان تولید دی‌اکسید کربن در ایران حدود ۷۲۰میلیون تن اعلام شد.

وی با بیان این‌که مقام معظم رهبری در سیاست‌های اصلاح الگوی مصرف به‌صورت مستقیم به موضوع بهینه‌سازی مصرف انرژی اشاره کرده‌اند، تصریح کرد: علاوه‌بر این در سیاست‌های ابلاغی محیط‌زیست نیز به این موضوع اشاره شده است؛ بنابراین بهینه‌سازی مصرف انرژی ازجمله تکالیفی است که دستگاه اجرایی کشور باید به آن بپردازند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از سبزینه، تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۳۹۹، کد خبر: ۹۱۴۰۰، sabzineh.org