شعار سال: اولین چیزی که با شنیدن واژه «اعتیاد» به ذهن آدمی خطور می‌کند، الکل و مواد مخدر است؛ اما در طول ۲۰ سال گذشته نوع جدیدی از اعتیاد یعنی اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی نیز پدید آمده است. استفاده از کلمه اعتیاد برای افرادی که وابسته به شبکه‌های اجتماعی هستند لغت بسیار مناسبی است. این نوع اعتیاد همچون الکل و تنباکو آسیب جسمی ایجاد نمی‌کند؛ اما در طولانی مدت احساسات، رفتار و روابط ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افراد ممکن است در هر سنی از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند؛ ولی نکته قابل توجه این است که آسیب آن برای کاربران جوان بسیار بیشتر از افراد مسن است.

به نقل از «The Conversation»، نسل قدیم به ویژه افرادی که بعد از جنگ جهانی دوم متولد شده‌اند، اعتیادشان بیشتر به الکل و مواد مخدر است؛ اما جوان‌هایی که بعد از سال ۱۹۸۴ به دنیا آمده‌اند به شبکه‌های اجتماعی اعتیاد دارند و از دنیای دیجیتال استقبال می‌کنند. شبکه‌های اجتماعی برای آ‌نها به منزله پلی برای ارتباط با دنیای بیرون است و از این فناوری برای آرامش و تعامل با یکدیگر در فضای مجازی استفاده می‌کنند.


درست است که افراد از طریق شبکه‌های اجتماعی آسیب کبدی یا سرطان ریه نمی‌گیرند، اما تغییر رفتار آن‌ها آسیب جدی‌تری است. وقت‌گذرانی در اینترنت برای افرادی که اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی دارند بسیار لذت‌بخش است. آن‌ها تمام روز خود را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند و این مقدار بیشترین مدت فعالیت روزانه آن‌ها را تشکیل می‌دهد. گشتن در اینترنت را به هر کار دیگری ترجیح می‌دهند؛ و هنگامی که دسترسی به شبکه‌های اجتماعی برای این افراد محدود شود، احساسات ناخوشایندی را تجربه می‌کنند و تمایل شدیدی برای شروع مجدد فعالیت خود بعد از آن وقفه کوتاه دارند. از تعامل حضوری و ارتباط مستقیم و رودررو با دیگران دوری می‌کنند.

تأثیر اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی بر افراد بسیار نگران کننده است. صرف وقت در اینترنت خواب را تحت تاثیر قرار می‌دهد و رابطه مستقیمی با افسردگی و تنهاتر شدن افراد دارد. بدخلقی و اضطراب را افزایش می‌دهد. کاربران جوان‌تر به طور مرتب پروفایل خود را چک و به‌روزرسانی می‌کنند و این در حالی است که به راحتی می‌توانند در معرض سوءاستفاده آنلاین قرار بگیرند. این افراد به اشتباه معتقدند که اگر دچار مشکل شوند می‌توانند از دوستان مجازی و گروه‌های آنلاینی که متشکل از افراد غریبه است کمک بگیرند.


عصر دیجیتال ماهیت اعتیاد در جوانان را تغییر داده است. جوان‌هایی که روزبه‌روز ناهنجاری رفتاری‌شان بیشتر می‌شود. این طور به نظر می‌رسد که اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی جایگزین اعتیاد به الکل شده و همچنین به راهی برای تعامل با دیگران بدل گشته است.

تعجبی ندارد که طی ده سال گذشته اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در افراد ۱۶ تا ۲۴ ساله ۲۰ درصد رشد داشته و این در حالی است که این عدد در ده سال پیش حدود ۱۷ درصد بود. به نظر می‌رسد که امروزه صرف وقت در اینترنت بسیار مطلوب‌تر از گذراندن وقت با دوستان است. متأسفانه هیچ درمان مشخصی برای اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد و این اعتیاد در گروه اختلالات روانی جای نمی‌گیرد؛ اما باید درباره این موضوع مهم اطلاع‌رسانی کرد و تعریف واضح‌تری از این اعتیاد را به افراد جامعه ارائه داد.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از اعتماد آنلاین، تاریخ انتشار: ۱۸بهمن ۱۳۹۹، کدخبر:etemadonline.com، ۴۶۲۹۲۰