برای اطمینان از حفظ قدرت بازدارندگی هستهای، آمریکا در سالهای آتی باید یک مجموعه پیشرفته شامل آزمایشگاهها و نیروگاههای صنعتی در وزارت انرژی را در اختیار داشته باشد تا تسلیحات هستهای در شرایط قابل استفاده باقی بمانند.
این مجموعه (آزمایشگاهها و نیروگاههای صنعتی) آمریکا هم اکنون با چالشهای جدی روبهرو هستند و ممکن است در دهه آتی از کار بیفتند و منجر به عواقب وحشتناکی برای امنیت آمریکا و جهان شوند.
مهندسی، یک نقش مهم را در حوزه تسلیحات هستهای ایفا میکند.
مواد منفجره هستهای باید در شرایط بسیار حساسی نگهداری شوند و باید در نهایت امنیت باشند چرا که در صورتی که در اختیار افراد فاقد صلاحیت قرار گیرند، غیرقابل استفاده خواهند شد.
طراحی این تسلیحات بسیار پیشرفته است و ایجاد تغییرات کوچک میتواند باعث بروز تفاوت بزرگی در زنجیره آزادسازی انرژی (شکافت هستهای) شود.
هماکنون از آخرین آزمایش هستهای آمریکا ۲۵ سال میگذرد که در آن زمان جدیدترین تسلیحات هستهای طراحی شده مورد آزمایش قرار گرفت.
اکنون برخی از تاسیسات تحقیقاتی و نگهداری کلیدی آمریکا بیش از ۶۰ سال از آغاز کارشان میگذرد. سوال اساسی و مهم امروز آن است که چه اقدامی باید در جهت ادامه اعتماد به این سیستم انجام شود.
از سال ۱۹۹۲ که آمریکا قانون منع آزمایش هستهای را تصویب کرد، چالش پیشرو اطمینان از توانایی نگهداری تسلیحات هستهای در زرادخانهها برای چند دهه است و با این که قسمتهای فلزی و پلاستیکی آنها تجزیه میشود همانند روز نخست قابل استفاده باشد.
آمریکا در سالهای اخیر به جای انجام آزمایش هستهای برای اطمینان از کارآمدی زرادخانه خود به جمعآوری و بررسی جزییات علمی در مورد طرز کار و عمر کلاهکهای هستهای روی آورده است.
آمریکا تاسیسات آزمایشگاهی را برای مطالعه مواد هستهای تحت شرایط سخت انجام انفجارهای هستهای با استفاده از سخت افزارها و نرمافزارهای کامپیوتری پیشرفته و شناسایی هرگونه تغییر قابل توجه در زرادخانه خود ایجاد کرده است.
همچنین نوآوریهایی در زمینه جایگزینی قطعات برخی تسلیحات هستهای صورت گرفت که با توجه به این که برخی فرمولها و روشهای قدیمی در دسترسی نبود بسیار مثمرثمر واقع شد.
تاکنون این موضع علمگرایانه به کارکنان آزمایشگاهها، هیأتهای بازبینی مستقل و مقامات نظامی اجازه داده است تا به زرادخانه هستهای آمریکا اعتماد داشته باشند.
البته این موفقیت بدون هزینه نبوده است. بودجه زیرسازی و اقدامات انجام شده در این حوزه در سال ۲۰۱۶، ۹.۲ میلیارد دلار بوده است و اوباما بودجه ۹.۷ میلیارد دلاری را برای سال ۲۰۱۷ درخواست کرده است.
بنابر تخمین وزارت انرژی آمریکا به طور میانگین ۱.۳ میلیارد دلار دیگر طی ۵ سال آینده برای دستیابی به اهداف مورد نظر نیاز خواهد بود.
حتی با صرف چنین هزینههایی برخی از مقامات و کارشناسان آشنا با مجموعه تسلیحات هستهای آمریکا نگران ثبات و ادامه موفقیت زرادخانه هستهای هستند.
یک نگرانی مهم آن است که علم این موضوع و تجربه کافی در اختیار دانشمندان هستهای جدید برای کار با تسلیحات هستهای در اختیارشان قرار گیرد.
ارزیابیها و تهدیدات فنی دشوار نیازمند انجام بحث و گفتوگو میان کارشناسان است اما تنها حدود ۵۰ طراح حرفهیی و دارای ویژگیهای لازم برای ارزیابی و بررسی تسلیحات هستهای وجود دارند.
دانشمندان هستهای جوان که زرادخانه هستهای آمریکا قرار است به دست آنها کنترل شود به طور پیوسته به شغلهای پرسودتر و متعارفتر روی میآورند.
ابقا کردن کارشناسان تسلیحات هستهای نه تنها برای اطمینان از کارآمدی و ایمنی تسلیحات هستهای آمریکا بلکه برای زیرنظر داشتن توسعه برنامه هستهای کشورهای دیگری مثل پاکستان، هند و کره شمالی ضروری است چرا که ممکن است این کشورها با دستیابی به یک فنآوری جدید مثل دستیابی به روشی جدید برای غنیسازی اورانیوم یا اختراع تسلیحات جدید آمریکا را غافلگیر کنند.
در ادامه این گزارش آمده است: تاسیسات تولید سلاح آمریکا نیز نیازمند یک توجه جدی است. سالها تاخیر در بهروزرسانی این تاسیسات فرسوده باعث شده تا آمریکا توانایی تولید مواد کلیدی تسلیحات هستهای را نداشته باشد.
به عنوان مثال زمان لازم برای رسیدن پلوتونیوم به سطح استفاده در تسلیحات هستهای یا بهروزرسانی آنها ۱۰ سال خواهد بود.
هماکنون هر بینندهای میتواند بتنهای ترک خورده و سقفهای فرسوده آزمایشگاه لوسآلاموس یا تاسیسات اورانیوم Y-۱۲ در تنسی را ببیند. با این که این تاسیسات در حال بهروزرسانی هستند اما این امر حداقل یک دهه با صرف هزینه ۳.۵ میلیارد دلاری طول خواهد کشید.
با توجه به این که عمر تسلیحات هستهای ما از آن چه برنامهریزی شده بود بیشتر شده است ما باید به طور مداوم به ارتقاء و بهروزرسانی تاسیسات آزمایشگاهی و محاسباتی که برای ارزیابی تسلیحات هستهای به کار میروند، ادامه دهیم.
مدیریت ناکارآمد و تامین بودجه را شاید بتوان از مهمترین تهدیدهای مجموعه تسلیحات هستهای آمریکا دانست.
بهروزرسانی همه تسلیحات از یک نوع خاص و همچنین آموزش یک کارشناس مهندسی و فیزیک تسلیحات هستهای حدود یک دهه طول میکشد.
معمولا این گونه برنامهها به دلیل مشکل در تامین بودجه و دلایل سیاسی متوقف میشوند.
به عنوان مثال آزمایشگاه هستهای لاورنس لیورمور به تازگی یکصد پرسنل را برای کار بر روی پروژه موشکهای هستهای کروز به عنوان بخشی از برنامه دولت اوباما برای بهروزرسانی تسلیحات هستهای استخدام کرده است؛ اما هنوز مشخص نیست که این برنامه از حمایت سیاسی لازم برای ادامه روند خود برخوردار باشد.
چنین وضعیتی نه تنها باعث از بین رفتن انگیزه، دلگرمی و ثبات قدم نیروی کار خواهد شد بلکه تعهد رهبران آمریکا را بری حفظ یک قدرت بازدارندگی معتبر زیر سوال میبرد.
هدف آمریکا باید یک چشمانداز از استراتژیک بلندمدت برای مدیریت سیستم تسلیحات هستهای و سرمایهگذاری در آن باشد چرا که در غیر این صورت باید از نگرانی در مورد این که فرمانده زرادخانه هستهای از میان ترامپ و کلینتون چه کسی خواهد بود چشم پوشید چرا که زرادخانه کارآمد وجود نخواهد داشت.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار 25 مهر95 ، کد مطلب: www.isna.ir