شعار سال: درباره کلاب هاوس، رسانه اجتماعی نوظهور با دکتر حسن خجسته باقرزاده عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما و معاون اسبق صدای جمهوری اسلامی ایران گفتگو انجام شده است که در اینجا می‌خوانید:

رسانه‌هایی که مبتنی بر صدا هستند، برای خود یک ظرفیت ویژه‌ای دارند. مهم‌ترین مزیتی که رسانه‌های امروزی دارند این است که کاربر یا شنونده‌ای که پای این رسانه‌هاست، بتواند همزمان درگیر کار دیگری نیز باشد. یکی از دلایلی که این رسانه‌ها می‌توانند پایدار باشند و نفوذ کنند این است که یک حس را درگیر می‌کنند. برای کلاب هاوس می‌توان گفت که یک سالن گفتگوی عمومی است. فقط اشکال آن این است که وقتی تعداد کسانی که می‌خواهند گفتگو کنند زیاد می‌شود، بحث خوب دست به دست نمی‌شود و خام می‌ماند و هرکس یک چیزی می‌گوید. در واقع اشکال عمده‌ی کلاب هاوس این است که بحث‌ها خیلی خوب در آن پخته نمی‌شود و هرکسی یک چیزی می‌گوید. این ضعف کلاب هاوس است. اگر بگوییم که تعداد کمی برای گفتگوی مستقیم بیایند و بقیه شنونده باشند، در این صورت ممکن است دیگران حرف‌هایی داشته باشند و نتوانند در آن رومی که تشکیل می‌شود شرکت کنند و به تدریج خارج شوند. الان اوایل ورود کلاب هاوس است، ولی بعد‌ها به یک نقطه‌ی تعادلی می‌رسد که مگر یک بحث خاصی باشد یا یک شخص خاصی باشد که به دلیل بحث خاص و آدم خاص به آن مراجعه شود. مثلا در جریان انتخابات می‌بینم که مناظره‌های انتخاباتی به دلیل اینکه موضوع خاص و شرایط خاصی دارند خیلی مورد توجه قرار می‌گیرند. در صورتی که ممکن است در طول سال در شبکه‌ها انواع گوناگون مناظرات باشد، اما چون مسئله اساسی مردم و مخاطب عمومی نیست مراجعه به آن در حد استقبال محدودتری است.

در ابتدا ما باید این را بپذیریم که هر چیزی نیاز به مدیریت دارد. نیاز به مدیریت به این علت که اگر عامه مردم می‌خواهند از آن استفاده کنند، احساس امنیت کنند. چطور مردم امنیت ملک خود را، جان خود را، کارشان را وظیفه دولت‌ها می‌دانند. مسئله امنیت مطالبه مردم است، در این راستا هم امنیت فعالیت‌هایشان باید تضمین شود. من اساسا با حذف مخالف هستم، مخصوصا در دوران حال که می‌تواند ناموفق هم باشد. باید مدیریت کرد. مدیریت به این معنا که هرکسی مسئولیت کار خود را باید بپذیرد. منتهی، چون ما نمی‌توانیم این را اعمال کنیم که هرکس باید مسئولیت کار خودش را بپذیرد و اگر تهمتی زد و لطمه‌ای وارد کرد باید جبران کند، سراغ حذف می‌رویم. در صورتی که اگر ما بتوانیم این را اعمال بکنیم که هر کسی در مقابل آنچه انجام می‌دهد مسئول است، قوانین وضع می‌شود و حق و حقوق مردم روشن می‌شود و بنابراین این شکل کار تغییر پیدا می‌کند.

الان نمی‌توان درباره این مسئله صحبت کرد. دلیل هم این است که مثل یک محصول جدیدی که می‌آید و مورد استقبال قرار می‌گیرد، این شبکه هم مورد استقبال قرار گرفته است. الان زود است ک درباره‌ی استقبال از کلاب هاوس صحبت شود. بله، در بدو ورود استقبال شد به دلیل اینکه یک رسانه جدید است. باید یک دوره‌ای بگذرد و بعد ببینیم که این رسانه چقدر می‌تواند مردم مشتاق را راضی کند. شاید باید پنج یا شش ماه بگذرد. مخصوصا بعد از انتخابات معلوم می‌شود که رابطه‌ی مردم ایران با کلاب هاوس به چه شکل خواهد بود.

نمی‌توان گفت که کلاب هاوس رقیب رادیو است. شاید برای رادیو بتوان پادکست را رقیب دانست. اگر بخواهیم این‌طور فکر کنیم، تمام ضبط‌ها و سی دی پلیر‌ها هم برای رادیو رقیب هستند. این مسئله بسته به کارکردی است که رادیو دارد. در هر کارکردی که رادیو دارد اگر کلاب هاوس در آن کارکرد وارد شود در این شرایط می‌توان کلاب هاوس را رقیب آن کارکرد رادیو دانست نه رقیب همه‌ی کارکرد‌های آن. الان کلاب هاوس می‌تواند در یک حوزه‌ی تخصصی باب گفتگو را باز کند. در این بخش یعنی باز کردن یک حوزه تخصصی برای یک گفتگو یک رقیب جدی برای رادیو است. اما کلاب هاوس موسیقی پخش نمی‌کند و می‌ینیم در یک جا‌هایی ناتوان است. پس در رقابت باید دید رسانه جدید روی کدام یک از کارکرد‌ها ایستاده است؛ در آن کارکرد رقیب است، ولی در کارکرد‌های دیگر نمی‌تواند رقابت کند. یعنی همه‌ی جنبه‌های رادیو را نمی‌تواند پوشش دهد. کلاب هاوس یک ویژگی‌هایی دارد که مهم‌ترین آن رفتن به سمت گفتگو‌های تا حدی عمیق است. البته رادیو تا حدی قادر هست از طریق ارتباطات مجازی یک روم بزرگ برای خود تشکیل بدهد. این کار همین حالا هم در رادیو مقدور و عملی است، اما اینکه انجام نمی‌شود بحث دیگری دارد.

نباید فکر کنیم که سیاستمداران باید در صداوسیما پاسخگو باشند. سیاستمداران باید پاسخگو باشند و این پاسخ را گاهی در قالب نامه و گاهی در مصاحبه با روزنامه و رادیو و تلویزیون ارائه می‌دهند. از وقتی که فضای مجازی آمده خیلی از این افراد در رسانه‌های جدید حرف‌های خود را می‌نویسند و دیگران آن را نقد می‌کنند. باید به اقتضائات امروز رسانه توجه کنیم و فکر نکنیم که همه چیز در رادیو و تلویزیون است. رادیو و تلویزیون مهم‌ترین، قدرتمندترین و پر مخاطب‌ترین هستند، اما آن اشخاص ممکن است به هر دلیلی نتوانند مخاطب زیادی را قانع کنند و سراغ مخاطب محدودتر و یک گفتگوی خصوصی‌تر می‌روند. امروزه مجموعه رسانه‌های جدید سهم بزرگی از رسانه‌های قبلی مثل رادیو و تلویزیون در دنیا گرفته‌اند.

فاطمه قربانی رضوان May ۱۹, ۲۰۲۱