شعار سال: معلولان را بزرگ‌ترین اقلیت عددی جهان می‌خوانند چراکه حدود ۱۵ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. گرچه نمی‌توان نیاز‌ها و خواسته‌های این اقلیت بزرگ را نادیده گرفت، اما به نظر می‌رسد جهان در حال توسعه هنوز هم در بسیاری از حوزه‌ها نتوانسته است نیاز‌های این گروه را تامین کند. ایران نیز از جمله کشور‌هایی است که با چالش‌های پدیده معلولیت دست‌به‌گریبان است. جنگ تحمیلی و حوادث گوناگون به ویژه حوادث رانندگی، از جمله عواملی هستند که درصد ابتلا به معلولیت را در ایران افزایش داده است. افراد و گروه‌های بسیاری تلاش می‌کنند تا دنیا جای بهتری برای زندگی معلولان شود، اما برای آنکه دنیایی با چالش‌های کمتر برای معلولان بسازیم نخست باید بدانیم مهم‌ترین مشکلاتی که پیش روی آنهاست کدام است؟

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش‌روی معلولان فرهنگ حذف‌مدار، تبعیض‌آمیز و سرکوب‌گرایانه نسبت به این گروه است. هرگاه سخن از مشکلات افراد دارای معلولیت به میان می‌آید همه تصور می‌کنند ابتدا باید مشکلات سایر بخش‌های جامعه مرتفع شود چراکه معلولان در اقلیت هستند. این نگاه در عین تبعیض‌آمیز بودن، افراد دارای معلولیت را شهروند درجه دوم یا سوم می‌انگارد. این نگاه تبعیض‌آمیز را حتی می‌توان در میان سیاستمداران نیز مشاهده کرد.

بسیاری از مردم، افراد دارای معلولیت را انسان‌های ناتوان می‌دانند و تصور می‌کنند که قادر به انجام هیچ کاری نیستند. برخی نیز به دیده ترحم به آن‌ها نگاه می‌کنند. البته روشن است که ریشه تمام این باور‌های اشتباه عدم آگاهی و شناخت کافی نسبت به معلولان است. این باور‌های نادرست به حدی است که گاهی می‌توان انعکاس آن را در محتوای رسانه‌ها یا سخنان دولتمردان نیز مشاهده کرد.

 

برای دسترسی به فناوری ارتباطاتی افراد توانخواه نیاز به سرمایه‌گذاری کلانی وجود ندارد چه آنکه، تمامی نرم‌افزار‌ها و سخت‌افزار‌ها روی نرم‌افزار‌های عادی گوشی و لپ‌تاپ تولید شده و تنها با تغییرات اندکی برای گروه دارای معلولیت قابل استفاده خواهد بود. اما متاسفانه عدم توجه مسوولان مربوطه به این موضوع باعث شده تا دسترسی آن‌ها به ارتباطات دشوار شود. بعنوان نمونه ملاحظه می‌شود که، رفع موانع گمرکی نسبت به وسایل کمک معلولیتی مانند: برجسته‌نگار، به‌دید، قلمخوان، امکانات ویژه معلولان جسمی و حرکتی و کمک شنوایی‌ها نیز در رسیدن افراد دارای معلولیت به برابری به ویژه در عصر ارتباطات کمک می‌کند. چنانچه دولت بخشی از بار اقتصادی تولید و تسهیل این امکانات را بر عهده بگیرد در قابل دسترس کردن وسایل ارتباطی برای معلولان بسیار مثمر ثمر خواهد بود چراکه هزینه‌های سنگین خرید برای خانواده‌های این‌گونه افراد که معمولاً از اقشار پایین جامعه هستند کار بسیار مشکلی است.

فناوری‌های مورد نیاز معلولان در دو دسته فناوری‌های عام (نیازمند اندکی تغییر در شرایط بهره برداری موجود برای استفاده) و فناوری‌های خاص (نیازمند ارایه ترکیبات جدید)، قابل تقسیم بندی و بحث است. ممکن است که فناوری‌های خاص، نیازمند هزینه بالا و سطح خاصی از دانش عملیاتی باشد، اما آنچه که در کشور ایران متاسفانه مورد کم توجهی است، نادیده گرفتن ایجاد تغییرات کوچک در فناوری‌های عام، برای استفاده معلولان است.