برسد به دست ضرغامی

مریم اطیابی خطاب به آقای ضرغامی نوشت: توصیه اکید به شما آن است تا هنوز خائنان، چاکران و مخلصان و نان به نرخ روز‌خور‌های منصب دوست دور و برتان را استحاله نکردند، یک گروه متعهدِ ِمتخصص و کارشناسِ پاکدست از حوزه‌های مختلف تشکیل دهید. سپس بااین گروه در هر حوزه با صنوف مختلف جلسه بگذارید.

شعار سال: اکنون که این مطلب را می‌نویسم تقریبا بالای ۹۹ درصد مطمئنم که شما از مجلس رأی می‌آورید. برنامه ارسالی‌تان به مجلس را دیده‌ام و کارنامه شما هم برای همگان واضح است و نیاز به توضیح ندارد.

چیزی درباره برنامه و نقد آن فعلا نمی‌نویسم و خیالتان راحت نه مجلس پیشین متوجه شد آقای علی اصغر مونسان چه چیزی به آن‌ها تحویل داده نه مجلس فعلی می‌داند شما چه چیزی به آن‌ها تحویل داده‌اید. از طرفی رک و راست‌تر این که نه آقای مونسان از برنامه ارسالی خود سر در می‌آورد نه شما!

پس گاف‌های هردو برنامه وبال گردن مثلا کارشناسانی است که آن را نوشته‌اند که البته به زعم کارشناسی هر دو این برنامه‌ها (وزیر پیشین و شما) بیشتر گزارش است تا برنامه و در آن نه اهداف و نه کاربرد و نه چشم‌انداز و نه سیاست‌گذاری و سطح توقع و سطح مطالبه‌گری مشخص نشده است.

مهم آن است که شما چهره شناخته شده و مورد وثوقی هستید و نه احتیاج به زد و بند دارید نه باج دادن وباج گرفتن، برش کافی و وافی هم در محافل سیاسی و قدرت دارید، بنابراین رای خواهید آورد، احتیاج هم به هندوانه زیر بغل گذاشتن نیست.

و، اما بعد

توصیه اکید به شما آن است تا هنوز خائنان، چاکران و مخلصان و نان به نرخ روز‌خور‌های منصب دوست دور و برتان را استحاله نکردند، یک گروه متعهدِ ِمتخصص و کارشناسِ پاکدست از حوزه‌های مختلف تشکیل دهید. سپس بااین گروه در هر حوزه با صنوف مختلف جلسه بگذارید.

هیچ عجله‌ای هم برای انتخاب هیچ کدام از معاونانتان یا ارائه آمار نکنید. رییس جمهوری هم چنین توقعی از شما نداشته باشند چرا که هر سه حوزه بسیار تخصصی است. شاید با توجه به شرایط روز جامعه این وزارتخانه جزو الویت‌ها و دغدغه‌های دولت نباشد، اما تحت هر شرایطی باز هم نیازمند بررسی دقیق و ارائه راهکار مناسب است.

دست کم دو ماه از شهریور تا مهرماه زمان بگذارید و با گروه‌های مختلف جلسه بگذارید و با کمک تیم کارشناسی اتاق فکرتان موضوعات را بررسی کنند. منظور از تیم کارشناسی افراد احتمالی که همراه شما به وزارتخانه می‌آیند نیست.

منظور بدنه کارشناسی متخصص و متعهد و دلسوزی است که در هر سه حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌تواند راهکار ارائه بدهد چه این کارشناس داخل وزارتخانه باشد چه بیرون از آن.

به عنوان مثال شما در برنامه‌تان اعلام کردید «ارتقا عملکرد پژوهشگاه» در خصوص همین پژوهشگاه شما مکلفید با گروه‌های کارشناسی و گروه‌های هیات علمی هشت پژوهشکده حفاظت و مرمت، باستان‌شناسی، ابنیه و بافت‌های تاریخی، زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون، مردم‌شناسی، گردشگری، هنر‌های سنتی و میراث طبیعی، معاونت پژوهشی، گروه‌های اداری و مالی، هیات امنا، وزارت علوم و سازمان برنامه و بودجه صحبت کنید.

تا بتوانید ظرف دو الی سه ماه آینده تعیین تکلیف کنید که برنامه واقعی شما برای ارتقا عملکرد پژوهشگاه چه خواهد بود.

میراث‌باشی سلسله مطالبی را با عنوان «برسد به دست ضرغامی» در حوزه‌های مختلف منتشر خواهد کرد و از طیف‌های گوناگون در خواست می‌کند در صورت تمایل پیشنهادات و انتقادات خود را در این زمینه جهت انتشار ارسال کنند.

برسد به دست ضرغامی / ۲

مریم اطیابی

در ابتدای شکل‌گیری سازمان میراث فرهنگی دو معاونت پژوهشی و آموزش و معرفی وجود داشته که بعد‌ها از ترکیب این‌ها پژوهشگاه با هدف یک کارکرد مستقل‌تر و وسیع‌تر شکل می‌گیرد. اما پرسش اصلی اینجاست که آیا پژوهشگاه ظرفیت و گنجایش چنین کارکردی را داشت یا این که صرفا به استخدام گروهی هیات علمی با شیوه باری به هر جهت بسنده کرد.

از سویی گروهی بر ساختار پژوهشگاه چنبره زدند که دامنه نفوذشان تا معاونت میراث هم بود و عملا طی این سالیان مستقیم و غیر مستقیم اهداف خود را دنبال کردند و هدایت کلیه امور را برعهده گرفتند و وقتی به اهدافشان رسیدند و شیره جان پژوهشگاه را هم مکیدند، آن را به حال خود رها کردند.

جالب آن که گروهی از کارشناسان همین پژوهشگاه هیات علمی شدند سپس با یادگرفتن راهکار، راه را بر دیگر همکاران خود بستند به گونه‌ای که اکنون طبق قانون، پژوهشگاه از بیرون می‌تواند هیات علمی استخدام کند، اما امکان پیشرفت از کارشناسان داخلی آن گرفته شده!

این در حالی است که هیات علمی‌ها هم حقوق دوبرابری نسبت به کارشناسان می‌گیرند هم، چون پژوهشگاه رسما کارکرد خود را در وزارتخانه ندارد مشغول تدریس در دانشگاهند هم برای خودشان بیرون از پژوهشگاه پروژه پژوهشی و اجرایی می‌گیرند، در حالی که شاید در عمل کارشناسان بیشتر از آن‌ها کارکرد دارند، اما راه پیشرفتی ندارند.

از سویی نوعی رابطه و سفارش از وزارت علوم و کلونی هدایتگر پژوهشگاه وجود دارد که عملا متخصصان بیرونی هم چندان بختی برای ورود به پژوهشگاه ندارند و پشت در بروکراسی اداری درجا می‌زنند به عبارتی نوع جذب هیئت علمی از ابتدا در پژوهشگاه در یک دور معیوب شکل گرفته است.

اکنون اخلاق حرفه‌ای در پژوهشگاه از بین رفته و ساحت آن سقوط کرده و تبدیل به یک بار منفی برای وزارتخانه شده است.

مدیران این بخش صرفا به دنبال افزایش بیلان کاری هستند تا آنجا که ممکن است سالیانه گزارش بدهند ۱۲۰ یا ۲۰۰ و... پژوهش در هر ۸ پژوهشکده انجام شده و... و رتبه پژوهشگاه ارتقا پیدا کرده است، اما عملا این پژوهش‌ها هیچ خروجی بیرونی و ارتباط معناداری با مشکلات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ندارد.

پژوهشگاه رسما در پژوهش‌های کلان و کاربردی در سطح کشوری عقیم مانده و به کار‌های خرد می‌پردازد.

چرا همچنان سالهاست اطلس و نقشه باستان‌شناسی کشور روی زمین مانده است؟ آسیب‌شناسی کاوش‌های نجات بخشی و اضطراری (کاوش‌هایی که نه به دلیل پرسش علمی بلکه به دلیل عبور طرح‌های عمرانی از دل محوطه‌های باستانی صورت می‌گیرد) ۱۶ سال اخیر کشور کجاست و چه نتایجی داشته؟ چقدر قرارداد از قِبَل این کاوش‌ها با چه مبالغی بسته شده؟ برونداد آن‌ها منجر به حفظ چند محوطه شده؟ چند درصد آثار از بین رفته؟ آیا اطلسی از کاوش‌های نجات بخشی و چشم‌انداز آن وجود دارد؟ یا صرفا به آن به عنوان کیسه پول تامین درآمد پژوهشگاه نگریسته شده؟

آیا اطلس‌های مرمت و حفاظت در مواد متعدد، متریال‌های معماری و آرایه‌های معماری تهیه شده است؟ آیا مستندنگاری بافت‌های تاریخی و بنا‌های تاریخی انجام شده است؟ آیا اطلس و نقشه بنا‌های ثبتی استان‌های مختلف تهیه شده است؟ اگر شده پس چرا معاونت میراث ماحصل همین پژوهش‌ها را جلوی میز وزارت راه و شهرسازی و شهرداری‌ها نمی‌گذارد و تکلیف همگان را مشخص نمی‌کند؟

آیا در حوزه مردم‌شناسی، اطلس مردم شناسی و آداب و رسوم یا در حوزه زبان اطلس زبان و گویش و کتیبه‌ها جمع‌اوری شده است؟

نسبیت پژوهشگاه با موزه‌ها، بخش حقوقی و بخش‌های مختلف وزارتخانه و استان‌ها تعیین شده است؟ عملکرد پژوهشگاه نسبت به موزه‌ها چیست؟

آیا اطلس گردشگری، هنر‌های سنتی، هنر‌های در حال منسوخ شدن و... تهیه شده است؟ ماحصل پژوهش گردشگری چه کمکی به دوره پساکرونای گردشگری ایران می‌کند؟

آیا تاکنون پژوهشی درباره ساختار این وزارتخانه در کشور‌های همسایه یا کشور‌های موفق دنیا، اسیب‌شناسی، الگوبرداری چگونگی تشکیل ساختار وزارتخانه و ... انجام شده است؟

با توجه به پژوهش‌های پژوهشگاه در برنامه هفتم توسعه چه درخواست‌هایی باید از مرکز پژوهش‌های مجلس، وزارت امور خارجه و ... داشت؟ با توجه به این پژوهش‌ها در بخش سرمایه‌گذاری به کدام نکات باید توجه کرد؟

۴۲ سال از انقلاب می‌گذرد دست کم این پژوهشگاه و معاونت قبلی پژوهش ۳۰ سال قدمت دارند واقعا خروجی آن‌ها چه بوده است؟

مریم اطیابی

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از میراث باشی