شعار سال: «روسلان شامگونوف» استادیار دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه ایالتی «سن پترزبورگ» روسیه با اشاره به مهمترین مسائل پیش روی کشورهای آسیای مرکزی در سال 2017، اظهار داشت: در سال جدید میلادی، مشکلات داخلی کشورهای منطقه تهدیدی جدی برای این کشورها است.

به گفته کارشناس سیاسی روس، بحران آشکاری که در سیستم حکومتی قرقیزستان مشهود است، بحران اقتصادی قزاقستان و تاجیکستان و انتقال قدرت در ازبکستان، همه و همه مسائل قابل توجه کشورهای منطقه آسیای مرکزی در سال 2017 می‌باشد.

شامگونوف در ادامه گفت: به طور کلی در سال 2016، تغییرات اساسی در سیاست داخلی و خارجی کشورهای این منطقه اتفاق نیفتاد اما می‌توان گفت که در مقایسه با سال 2015 وضعیت بدتر هم شده است و پیش‌بینی می‌شود در سال 2017 میلادی وخیم‌تر از این هم خواهد گردید.

*چشم انداز اوراسیا امیدوار کننده نیست

این کارشناس دلایل متعددی را برای این پیش‌بینی بدبینانه مطرح کرد: اول اینکه وضعیت اقتصادی در کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا چندان هم دلگرم‌کننده نیست. درحالیکه اعضای این اتحادیه سعی می‌کنند خودشان مشکلات خود را حل کنند و در واقع به صورت مخفیانه در جستجوی حامیان مالی دیگر هستند، که البته چنین اقداماتی برای «مسکو» قابل قبول نیست. بنابراین برای کشورهایی که وارد طرح اوراسیا شده‌اند، وضعیت اقتصادی در نتیجه بحران اقتصادی جهانی و بی ثباتی اقتصادی این کشورها بدتر نیز خواهد شد.

وی ادامه داد، دیگر اینکه در سال 2016 بار دیگر مسئله اهمیت تأمین امنیت در کشورهای آسیای مرکزی مطرح شده است که انتظار می‌رود در سال جدید تهدیدات در این منطقه در پس زمینه مشکلات داخلی تشدید شود.

به گفته کارشناس سیاسی روس، مشخص است که حکومت قرقیزستان در بحران آشکاری به سر می‌برد و وضعیت اقتصادی قزاقستان و تاجیکستان نیز بحرانی است و ازبکستان هم در حال انتقال قدرت می‌باشد.

*پکن بزرگترین حامی مالی آسیای مرکزی است

شامگونوف در ادامه در خصوص حامیان مالی کشورهای آسیای مرکزی، تصریح کرد: بزرگترین حامی مالی این منطقه چین است. «پکن» به اندازه کافی پول دارد و با کمال میل آماده است که آن را در پروژه‌های گران‌قیمت منطقه هزینه کند و نفوذ خود را در این منطقه افزایش دهد زیرا به دلایل امنیتی از کشورهای این منطقه هراس دارد.

به گفته این کارشناس، ولی هیچ کشوری نمی‌خواهد به طور کامل وابسته به چین باشد زیرا سیاستمداران این منطقه متوجه شده‌اند که نباید تمام تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد چید، چون این کار باعث آسیب‌پذیری آنها خواهد شد و در واقع در این صورت، این کشورها به عنوان شریکی آسیب‌پذیر برای پکن باقی خواهند ماند.

وی افزود: «واشنگتن» به سختی می‌تواند برای کشورهای آسیای مرکزی حکم یک حامی مالی را داشته باشد. آمریکا فاصله زیادی با این کشورها دارد و از نظر نخبگان حکومتی این کشورها نیز ایالات متحده کمتر قابل اعتماد است و حتی شاید اصلا قابل اعتماد نباشد.

به اعتقاد این کارشناس، واشنگتن پس از تخصیص وجوهی و تضمین کمک مالی، هر چند هم که این کمک اندک باشد، وفاداری کامل سیاسی را طلب می‌کند که این خواسته عملا با توجه به شرایط کشورهای منطقه غیر ممکن است.

شامگونوف تأکید کرد: کشورهای آسیای مرکزی خودشان به تنهایی قادر نیستند مشکلات اقتصادی خود را حل کنند زیرا از میان تمامی کشورهای این منطقه، تنها قزاقستان که دارای وضعیت اقتصادی متعادل تری است، این پتانسیل را دارد. البته احتمال اینکه ازبکستان نیز شامل این وضعیت شود نیز می‌رود، ولی در حال حاضر توجه اصلی تاشکند بر ساختار داخلی دولت متمرکز شده است.

این کارشناس در خصوص روابط کشورهای منطقه با چین، اظهار داشت: پروژه‌های مربوط به توسعه اقتصادی در منطقه آسیای مرکزی ادامه خواهد یافت زیرا این یک استراتژی کاملا حساب شده است که به گونه‌ای آرام و بدون جنجال سیاسی جریان دارد.

به گفته وی، حتی با وجود برخی از پروژه‌های مسکوت مانده، باید اذعان داشت که اینها تأثیری بر روابط بین کشورها نداشته و چین آماده است که برای کسب منافع بیشتر و جبران ضررها هر چه سریع‌تر تحقق این پروژه‌ها را سرعت ببخشد.

این محقق در رابطه با احتمال الحاق تاجیکستان به طرح اوراسیا در سال آینده نیز تصریح کرد: اگر «دوشنبه» در آینده نزدیک جایگزین مالی برای مسکو پیدا نکند، احتمالا به اتحادیه اقتصادی اوراسیا ملحق خواهد شد ولی مشکل اینجاست که، این کشور ممکن است تنها محصولات کشاورزی، نیروی کارگری ارزان و وابستگی را پیشنهاد بدهد.

وی تاکید کرد، «امامعلی رحمان» رئیس جمهور تاجیکستان، قصد دارد که همه امور در کشور کنترل شده باشد زیرا این نحوه مدیریتی را تضمینی برای حفظ موقعیت خود می‌داند. البته این وضعیت مشکلاتی را نیز به بار خواهد آورد اما بطور قطع، حضور تعدادی از پایگاه‌ها و سازمان‌های خارجی مشکلات بیشتری را به بار خواهد آورد.

این کارشناس همچنین در پاسخ به سوالی در رابطه با انتخابات ریاست جمهوری سال آینده قرقیزستان و احتمال برگزاری زود هنگام انتخابات اظهار داشت: از انحلال مجلس و استعفای دولت تعجب نباید کرد در قرقیزستان نسبت به دیگر کشورهای همسایه، این رویدادها غالبا اتفاق می‌افتد. ولی در رابطه با انتخابات زود هنگام شک و تردیدهایی وجود دارد.

وی ادامه داد، واقعیت این است که توافقات در ائتلاف، چیزی که در حال حاضر باعث نگه داشتن پارلمان شده است، بسیار مشکل ساز شده است. از روی دلایل عقلی می‌توان گفت که چنین پارلمانی نمی‌تواند به دولت و رئیس جمهور وفادار بماند و هر لحظه ممکن است سقوط کند که خود مشکلات دیگری را به بار خواهد آورد.

کارشناس سیاسی روس صراحتا عنوان کرد: به پارلمان‌های شرقی نبایستی اعتماد کرد و بر همین اساس باید به توانایی رئیس جمهور فعلی قرقیزستان «الماس بیک آتمبایف» برای ساخت یک قدرت عمودی و با ثبات، شک داشت.

وی در پایان تصریح کرد، موضوع تجدید سازمان سیاسی در دولت و پارلمان نیست بلکه موضوع «سیستم بیماری» است که از سال 2005 زمان اولین کودتای نظامی در قرقیزستان هنوز قادر به درمان خود نیست.

با اندكي تلخيص و اضافات برگرفته از خبرگزاري فارس، تاریخ انتشار: 6 دي 1395، کد مطلب: 13951005000210:www. farsnews.com