شعار سال: میگویند برای اینکه ببینی یک شهر چقدر زنده و جاری است، سری به بازار آن بزن؛ بازاری که از گذشتههای دور با زندگی مردم عجین شده و در شهرهایی نظیر قزوین،چه بسا بافت تاریخی و معماریِ کم نظیرش درکنار رفع نیازهای روزمره آن را به جاذبه ای دیدنی برای ساکنان و گردشگران تبدیل کند؛ اما از سوی دیگر، مرور اتفاقات تلخی چون «پلاسکو» در بافت های قدیمی و دور از دسترس برای عملیات امداد، این سوال را مطرح میکند که در هنگامهی فرا رسیدن بهار و حضور پررنگ مردم در بازار بزرگ شهر، حفاظت از جان و مال مردم چگونه خواهد بود؟ به خصوص در کنار تمام فرصتهای ایجاد شده از قِبَلِ این ازدحام و شلوغی، آیا مجموعه مدیریت شهری تهدیدها را پیش بینی کرده و راهی برای برون رفت از آن ترتیب داده است؟
مجابی، عضو شورای شهر قزوین در این باره میگوید: تبی که پس از حادثه پلاسکو برکشور حاکم شد، مسئولان را به فکر انداخت تا در صدد تجهیز، اصلاح و بهبود ابزارهای امدادرسانی برآیند، سازمان آتشنشانی قزوین هم در بخش استاندارد سازی و تکمیل تجهیزات اقداماتی انجام دادهاست؛ اما در درجه اول، ما باید اصل پیشگیری را سرلوحه امور قرار دهیم.
رییس کمیسیون سلامت و خدمات شهری در پاسخ به این سوال مبنی بر پیگیری اجرای بند 14 ماده 55 قانون شهرداریها که انبارهای مسکونی اطراف بازار را در ردیف ممنوعیتها میداند، میگوید: این ساختمانهای مسکونی که با تغییر کاربری غیر مجاز به انبار تبدیل شده از بزرگترین تهدیدهای منطقه هستند.ضمن اینکه بسیاری از آن هاشناسایی وتذکرات لازم هم داده شدهاست؛ اما شهرداری به تنهایی نمیتواند در این حوزه ورود کند و به همکاری دستگاه قضا نیازدارد. کمیته بحران که در شهرداری شکل گرفته نیز وظیفهی شناساییِ نقاط تهدید کننده شهر را بر عهده دارد؛ دستگاههایی که چه از نوع نظارتی، اجرایی و طراحی در حوزه ساخت و ساز فعالیت دارند برای همکاری و بازنگری در روند امور به این کمیته فراخوانده میشوند.
وی اضافه میکند: تاسیسات برق، گاز و همچنین راههای ارتباطی بازار وضعیت مناسبی ندارند؛ اما سازمان آتش نشانی درصدد است شیرهای هیدرانت و همچنین شبکههای خشک امداد رسانی را در داخل بازار به کار گیرد. البته میراث فرهنگی هم به عنوان یکی از متولیان بازار باید با این امر موافقت کند که شنیدهها خبر از موافقت این سازمان با کلیات طرح مربوطه میدهد.
صدیقی، عضو شورای شهر هم در این باره گفت: بازار قزوین به عنوان یکی از اصلیترین ارکان تجارت در استان و از قدیمیترین و سنتیترین بازارهای کشور است که باید تلاش کرد، سرمایه مردم در آن به درآمد خالص برسد؛ برای حفظ امنیت جان و مال مردم ما اصرار داریم که مراکز خطرآفرین مثل بنک دارهای کلی به بیرون از بازار منتقل شوند و همچنین خانههای قدیمی که تبدیل به انبار شدهاند باید سریع تر شناسایی و تخلیه شوند. برای پیشبرد این امورر شورای شهر، شهرداری، معاونت عمرانی استانداری و دادگستری باید همکاری کنند. در همین راستا، شهرداری قرار است لایحهای برای شورا بیاورد که در آن تمامی این موارد دیده و اصلاح شوند.
مذاکره با بازاریها
اما شایان قریشی، کارشناس ارشد شهرسازی معتقد است که در رابطه با بازار قزوین، بهترین راهکار برانگیختنِ مشارکت خود مردم و بازاریها در نوسازی و اصلاح بافت است. او میگوید: شیرهای هیدرانت تنها تا 150 متر شعاع کارایی دارند و موضوع مهمتر آنکه وقتی بافت بازار اجازه دسترسی ماشینهای امدادی و تجهیزات مورد نیاز را به داخل آن نمیدهد، این شبکه عملاً کارایی زیادی نخواهد داشت. کما اینکه بسیاری از آتش سوزیها از جمله مواد پلاستیکی با آب خاموش نمیشوند.
این کارشناس ارشد شهرسازی هشدار میدهد: اگر اتفاقاتی از این دست در بازار رخ دهد، بسیار خسارت بار خواهد بود؛ اما میشود در اینباره با خود بازاریها وارد مذاکره شد و آن ها را راضی کرد تا حداقل برای کاهش احتمال خطر، انبارهای خود را به جایی دیگر منتقل کنند.
با این وجود قریشی، یک راهکار در کوتاه مدت ارائه میدهد: تنها کاری که میشود برای این زمان کوتاه و ایام شلوغی بازار پیش از نوروز و هنگام آن ترتیب داد، ارایه پکیجهای آموزشی به مردم و اصناف و استفاده از پتانسیلِ مساجد، مکانهای مذهبی و نماز جمعه برای آگاهسازی مردم و بازاریان و فراهم کردن پیش زمینه برای کسب رضایت کسبه در امور یاده شده است.
نبودکپسول آتش نشانی
حاج محسن ارباب کاظم زاده از بازاریان قدیمی به ما میگوید: بافت بازار فرسوده است وسیستم برق و گاز استاندارد نیست، ما تجربه آتشسوزی و فرو رفتن چاه از گذشته را هنوز در خاطر داریم. حاج محسن که خود بالای مغازهاش انبار دارد؛اما به تغییرات در این رویه و جابجایی انبارها نظر مثبتی دارد: امروز فضا به گونهای است که اگر با بازاریان در این باره صحبت کنیم، فکر میکنند میخواهیم مغازهشان را از آنها بگیریم؛ درحالی که این اصلاحات در واقع به نفع همه ماست؛ در بازار حتی کپسولهای آتشنشانی هم به مقدار کافی نداریم؛ این درحالی است که در همین کشورهای حوزه خلیج فارس، مقابل درب هر مغازه در بازارها یک کپسول آتشنشانی موجود است.
وی، درصدِ مشارکت بازاریها در مباحث آموزشی در اینباره را 60 و در حوزه اقدام به انجام اصلاحات 10 درصد تخمین میزند که خود آماری جالب است.
باخبر شدیم دفاتری به عنوان دفاتر تسهیل گری در کشور راه اندازی شده که به طور پایلوت یک نمونه آن در محله دیمج قزوین مشغول به کار است.
محمد بابایی، مدیر این دفتر تسهیل گری درباره ساز و کار این دفتر میگوید:. زمان زیادی است که بحث ناپایداری سازه، تراکم بافت و نفوذناپذیری مکانهایی چون بازار قزوین مطرح میشود؛ اما با نگاهی عمیقتر میتوان پی برد که این فرسودگی فقط کالبدی نیست و حوزههای اجرایی، نظارتی و طراحی نیز درگیر آن هستند .
وی در ادامه میگوید: متولی این دفاترِ قانونی شهرداریها هستند؛ این دفاتر در واقع حلقه ارتباطی بین مردم و اهالی منطقه مورد نظر با مسئولان و سازمانها هستند تا مشکلاتشان را پس از طرح و نظر خواهی با سازمان مربوطه در میان بگذارند تا به نوعی مشارکت مردمی در ابعاد گردشگری، اجتماعی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی برانگیخته شده ودر نهایت این امور منجر به نوسازی کالبدی در بافت مورد نظر شود.
باید دید در این روزهای پایان سال، بازخورد مسوولین از این اظهار نگرانی ها در پیِ شلوغیِ بازار و همچنین تامین امنیت این مکان ارزشمند چگونه خواهد بود.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت صدای قزوین، تاریخ 28 اسفند 95، کد مطلب: 35158: www.sedayeqazvin.ir