شعار سال: پس از برگزاری هر انتخاباتی دو گروه را می توان از همدیگر بازشناخت؛ یکی اکثریت که قدرت سیاسی را در دست می گیرد و در زمان تعیین شده برای آن، به اعمال حاکمیت سیاسی می پردازد و دوم، اقلیت که نمایندگان خود را در اعمال حاکمیت از دست داده است و باید منتظر انتخابات بعدی باشد.

پس از انتخابات 29 اردیبهشت امسال و پیروزی دوباره جریان اعتدال، جریان اصولگرا در اقلیت قرار گرفت. سوالی که به ذهن متبادر می شود، درباره چگونگی ایفای نقش اکثریت و اقلیت است.

در این زمینه به ذکر چند نکته می پردازیم؛

1. در نظام های دموکراتیک این اصل پذیرفته شده است که احزاب و گروه ها یا افراد سیاسی، برنامه های انتخاباتی خود را اعلام می کنند. از این رو رای دهندگان بر اساس رویکردهای متفاوت و از میان جریان های مختلف، دست به انتخاب می زنند. به طور طبیعی در این چارچوب و الگو نیز اراده عمومی به اکثریت تعلق می گیرد.

آن چیزی که در این میان مهم است، حرکت در مسیر پیشرفت و تعالی کشور است. زیرا گروهی که توانسته رای اکثریت را به دست آورد به تنهایی نمی تواند راه به جایی برد و نیاز به همکاری دیگر گروه ها دارد.

البته در جایگاه اکثریت یا اقلیت قرار گرفتن امری دائمی نیست بلکه سیال و متغیّر است. چرا که رقابت سیاسی عرصه ای است که در آن جریان ها و گروه های سیاسی سعی می کنند، پیروز شوند از این رو توان خود را در جهت رسیدن به این هدف صرف کنند.

2. درک این موضوع که تکثر آرا و چند صدایی به عنوان یکی از ویژگی های عرصه سیاست می تواند در ثبات سیاسی و حتی امنیت ملی کشور اثر گذار باشد، هوشمندی چندانی طلب نمی کند. بدیهی است که همه افراد جامعه از نظر سیاسی هم فکر و هم سلیقه نیستند و در نتیجه به اقتضای فکر و سلیقه در جناح ها و احزاب سیاسی مختلف فعالیت می کنند؛ از این رو پذیرش جریان سیاسی مقابل به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی حائز اهمیت است.

اشاره به آزادی رقابت های سیاسی در قانون اساسی کشورمان خود نشان از این دارد که پذیرش نگاه های مختلف سیاسی از ابتدای انقلاب در ساحت سیاسی کشور پیش بینی شده و مورد اهمیت بوده است. بر این اساس دو جریان اصلی سیاسی در کشور به مثابه دو بال اصلی نظام جمهوری اسلامی شناخته می شوند و می توانند با ایجاد فضای چند صدایی، رقابت در عین وحدت را به نمایش بگذارند. تاثیر و تاثر این جریان ها بر هم، به پویایی فضای سیاسی کشور می انجامد.

بنابر این جریان های سیاسی اصلی کشور، با شناخت جایگاه یکدیگر می توانند تقویت و انسجام نظام سیاسی را به همراه بیاورند.

3.سیاست عرصه رقابت میان جریان های مختلف است و گروه ها سعی می کنند با ارائه ایده ها و برنامه های خود، آرای بیشتری را کسب کنند. با این حال به دست آوردن موفقیت امری است که همیشه در دسترس نیست و شکست نیز بخشی از رقابت سیاسی را شامل می شود.

در این میان برنده و بازنده انتخابات دارای وظایفی هستند. بر این اساس گام نخستِ جریان شکست خورده، اذعان به شکست است. در واقع اقلیت باید با پذیرفتن قواعد بازی سیاسی و تن دادن به نتیجه و احترام به منتخب اکثریت، در چارچوب قانون حرکت کند.

گام دومِ جریان شکست خورده در انتخابات این است که درصدد بیان مشکلات و انتقادات در راستای رفع کاستی ها نسبت به اکثریت برآید و از طریق قانونی مخالفت فکری و سیاسی خود را با برنامه های ضعیف و ناکارآمد دولت اکثریت اعلام کند.

گام سوم نیز همیاری و همکاری با جریان پیروز انتخابات برای پیشبرد اهداف عالیه کشور و تحقق پیشرفت است. بر این اساس گذر از نگرش ها و رویکردهای جناحی و حرکت در راستای منافع ملی می تواند به هموار کردن چنین مسیری بیانجامد.

4.در مقابل نیز حفظ حقوق جریان شکست خورده توسط پیروز انتخابات، مساله ای پذیرفته شده است. از این رو در هر دوره ای از انتخابات وقتی اکثریت قدرت سیاسی را به دست می گیرد، اقلیت نباید به طور کلی کنار گذاشته شود. بلکه باید مکانیسم های سیاسی خاصی وجود داشته باشد تا اقلیت بتواند در دوره ای که اکثریتِ قدرت را در دست ندارد، به حیات و تکامل سیاسی خود ادامه دهد.

نادیده گرفتن و بها ندادن به جریان اقلیت به تک صدایی و نقدناپذیری می انجامد. از این رو پذیرش و بهره گرفتن از توانمندی های جریان اقلیت به هم افزایی انجامیده و همگرایی را به همراه می آورد.

5.افزون بر نکته هایی که ذکر شد، به نظر می رسد توجه به برخی مسائل، امری مهم و حتمی در راستای منافع ملی است. بر این مبنا فضاسازی و ایجاد دوقطبی های کاذب از جمله آفت هایی است که صدمه بزرگی به وحدت و همدلی می زند. بنابراین دامن زدن به فضای منازعه نه تنها به حل مشکلات کمک نمی کند بلکه حاشیه ها را جایگزین متن می سازد.

همیاری میان جریان برنده و بازنده انتخابات، کشور را در برابر چالش های درونی و تهدیدهای بیرونی بیمه می کند. از این رو جریان های سیاسی باید منافع ملی را بر منافع جناحی اولویت دهند تا مسیر توسعه هموار شود.

سایت شعار سال، با اندكي تلخيص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار: 15 تیر 1396، کد مطلب: 82588617:www. irna.ir