پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان روز شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ پس از پایان مراسم وداع در میدان سن پیتروی واتیکان و ادای احترام رهبران جهان، در کلیسای جامع سانتا ماریا ماژور به خاک سپرده شد. واتیکان اعلام کرد ۲۶۰ هزار نفر برای ادای احترام نهایی به پاپ فرانسیس در آخرین روزی که پیکر او در معرض دید عموم قرار داشت، به کلیسای سن پیتر رفتند تا پیش از مراسم تشییع جنازه با وی وداع کنند. از ایران عباس صالحی، وزیر ارشاد و محمد حسین مختاری، سفیر ایران در واتیکان ، در این مراسم حضور داشتند. در تصاویر جالبی که از این مراسم مخابره شده، جو بایدن رئیس جمهور پیشین آمریکا در پشت عمامه محمد حسین مختاری سفیر ایران و دو ردیف عقب‌تر از دونالد ترامپ رئیس جمهوری فعلی دیده می‌شود و دونالد ترامپ نیز در ردیف جلو در کنار همسرش ایستاده است. تصویر برداری از مراسم توسط محمدحسین مختاری و عدم رعایت آداب و چارچوب‌های دیپلماتیک و رسمی، حاشیه‌هایی را بوجود آورده است. آخرین باری که یک پاپ به عنوان بالاترین مقام مذهبی کاتولیک‌ها درگذشت، فوت پاپ ژان پل دوم بود که فروردین ۱۳۸۴ رخ داد و سیدمحمد خاتمی به عنوان رئیس‌جمهور ایران در مراسم وداع و تشییع او شرکت کرد.

کاردینال‌های زیر ۸۰سال، هنگامی که پاپ فوت می‌کند یا استعفا می‌دهد، در جایی که به‌عنوان «انجمن پاپی» شناخته می‌شود، رای می‌دهند. برای جلوگیری از نفوذ خارجی، انجمن خود را در «کلیسای سیستین» حبس و در مورد جانشینان بالقوه مشورت می‌کنند. درحالی‌که تعداد انتخاب‌کنندگان پاپ معمولا ۱۲۰نفر است، در حال حاضر ۱۳۸ رای‌دهنده واجد شرایط وجود دارد. اعضای آن رای خود را از طریق رای مخفی می‌دهند؛ فرآیندی که توسط 9 کاردینالِ به‌صورت تصادفی انتخاب شده نظارت می‌شود. به‌طور سنتی، برای انتخاب پاپ جدید اکثریت دوسوم لازم است و رای‌گیری تا رسیدن به این حد نصاب ادامه می‌یابد. پس از هر دور، برگه‌های رای با مواد شیمیایی سوزانده می‌شوند و دود سیاه یا سفید تولید می‌کنند و به جهانیان در مورد نتیجه اطلاع می‌دهند. دود سیاه نشان می‌دهد که هیچ تصمیمی گرفته نشده است؛ درحالی‌که دود سفید به معنای انتخاب پاپ جدید است. پس از انتخاب پاپ، یک کاردینال ارشد نام او را از کلیسای «سنت پیتر» اعلام می‌کند.

پس از درگذشت پاپ فرانسیس یکی از سوالاتی که مطرح می‌شود این است که نگاه اقتصادی او به کدام جریان فکری نزدیک بوده است؟ گزارش حاضر در نشریه فارن پالیسی به بررسی جریان فکری او می‌پردازد. پاپ فرانسیس درباره مسائل بزرگ سیاسی و اجتماعی روز بیشتر از بسیاری از اسلاف خود سخن گفته است و تمرکز او تنها بر تغییرات اقلیمی -که به طور برجسته‌‌‌ای در سال ۲۰۱۵ به آن پرداخت- نبود، بلکه اقتصاد را نیز در بر ‌‌‌می‌‌‌گرفت. از زمانی که فرانسیس ردای پاپ را بر تن کرد، کنفرانس‌‌‌های اقتصادی برگزار کرده و اسناد الهیاتی درباره موضوعات اقتصادی منتشر کرد. پس تفکر اقتصادی پاپ فرانسیس در کدام راستا بود؟‌‌‌ آیا منصفانه است که آن را نقدی رادیکال بر سرمایه‌‌‌داری بدانیم؟ و تا چه حد تحت‌تاثیر شاخه الهیات رهایی‌‌‌بخش کاتولیک در آمریکای لاتین بوده است؟ آدام توز، ستون‌‌‌نویس اقتصادی نشریه فارن‌‌‌پالیسی، با کامرون عبادی در پادکستی مشترک‌‌‌ درباره این مسائل به گفت‌وگو نشست. آنچه در ادامه می‌‌‌خوانید، بخشی ویرایش‌‌‌شده و مختصر از این گفت‌وگوست که در ماه آوریل سال گذشته میلادی انجام شد.

مطلوب‌ترین مفسران فرانسیس مدت‌هاست‌ در او پاپی با توانایی فوق‌العاده در برقراری ارتباط شخصی و استعدادی تقریبا فراطبیعی برای گفت‌وگو با جهان در سطح عاطفی دیده‌اند. امید این بود که دوران پاپی او، در ارزیابی نهایی، به ‌عنوان دوره‌ای برای ‌بازآفرینی و نه انقلاب‌ شناخته شود؛ تنظیم دوباره آموزه‌های کلیسا با ریتم‌های نو.‌ در عوض، او نه یک سمفونی جدید، بلکه آهنگی پر‌سر‌و‌صدا و آشوبناک نوشت و کلیسایی را به‌جا گذاشت که از نظر جغرافیایی، الهیاتی و آیینی بیش از دهه‌های گذشته تکه‌تکه شده‌ و واتیکان ی که در آستانه ورشکستگی قرار گرفته است. بسیاری ممکن است اصرار داشته باشند که هنوز برای قضاوت درباره میراث مردی که خود به پرهیز از قضاوت شهرت داشت، خیلی زود است. بااین‌حال، دیگران شاید سخنان او در پاراگوئه در سال ۲۰۱۵ را به یاد بیاورند؛ زمانی که جمعیت را تشویق کرد: «آشوبی به پا کنید، اما بعد کمک کنید تا جمع‌و‌جور شود‌». فرانسیس در دوران نزدیک به ۱۲ سال پاپی خود، قطعا آشوبی به پا کرد. اکنون نوبت دیگری است که آن را سر‌و‌سامان دهد. واتیکان با انتشار بیانیه‌ای، علت درگذشت پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان را در روز دوشنبه اعلام کرد. علت درگذشت پاپ فرانسیس 88 ساله،«سکته مغزی و متعاقب آن نارسایی غیرقابل برگشت قلبی» بیان شده است.فرانسیس هفته‌های آخر عمر خود را به دلیل مشکلات تنفسی و ذات الریه در بیمارستان «جملی» رم گذراند. مرگ او آغاز روند رسمی برای انتخاب پاپ جدید است، که با تدفین پاپ در روزهای آینده آغاز می‌شود و با دود سفیدی که از کلیسای سیستین به نشانه انتخاب پاپ جدید بیرون می‌آید، پایان می‌یابد.

عباس عبدی نوشت: این گزاره که «مشروعیت حکومت هیچ‌گاه مشروط به رای انسان‌ها نبوده، بلکه امری الهی و با نصب او بوده است.» یعنی طی هزاران سال و در ده‌ها و صدها کشور که هزاران حکومت داشته‌اند فقط مجموعا در چند سال محدود، حکومتی مشروعیت داشته و بقیه غیرمشروع بوده‌اند؟ به نظرتان نمی‌آید که این نوعی تعریض به خواست و اراده خداست که این بشر را خلق کرده که همواره تحت حکومت افراد نامشروع باشد؟

موسولینی و کلیسای کاتولیک دشمن مشترکی داشتند: لیبرال‌هایی که نه تنها اقتدار موقت کلیسا بلکه موجودیت آن را تهدید می‌کردند. پاپ پیوس یازدهم موسولینی را یک "فرستاده و فاشیسم را وسیله‌ای برای "بازآفرینی اخلاقی" قلمداد می‌کرد. درست مانند بسیاری از مستبدان قبل و بعد از او موسولینی متوجه شد که دین ابزار قدرتمندی برای تقویت حمایت و کنترل توده‌ها است. در واقع، این آن چیزی بود که او از ماکیاولی آموخت.

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

توهین به قران کریم و قرآن سوزی، فعل شنیع دیروز و امروز نبوده و به طول تاریخ ادامه داشته است. فعل غیر اخلاقی، غیر انسانی، غیر قانونی و غیر شرعی که انسان سالم ، در هیچ حالتی بدان مبادرت نمی کند. حال فردی با نیاتی خاص و به شیوه یا تحریک کننده و مسلما با حضور آمرین و جهت دهنده های پشت پرده، اقدام به این عمل شنیع کرده است. توصیه می شود نوع برخورد بجای عاطفی و خارج از چارچوب، متمرکز بر حوزه حقوق بین الملل و درخواست استرداد فرد خاطی یا مجازات وی باشد. توهین به مقدسات یک جرم بین المللی در حقوق بشر تعریف شده است. بجای برهم زدن روابط دیپلماتیک یا تهدید به ورود نظامی ، دو راهبرد شکایت حقوقی و گوش مالی نیابتی در دستور کار قرار گیرد.

علم از مقوله هستی و دین از مقوله بایستی است. هستی و بایستی دو مقوله متفاوت هستند. تکنولوژی در حال حاضر به چنان شتابی رسیده است که نمی‌شود جلوی این شتاب را گرفت اما دانش الهیات به‌رغم سابقه چندین قرنه، هنوز اندر خم یک کوچه است و هنوز سوال‌هایی که پیش از میلاد مسیح در یونان باستان برای سقراط و افلاطون و ارسطو مطرح بوده، حل نشده است. مسائلی مانند جبر و اختیار، اراده بشر، رابطه مغز و ذهن و ...

به باور اغلب کارشناسان، مذاکرات اتمی حداقل در آینده نزدیک به آنچه احیای برجام خوانده می‌شود، ختم نخواهد شد. بازار‌های داخلی نیز همواره تحت تاثیر اخبار پیرامون پرونده هسته‌ای ایران هستند و از روند مذاکرات اثرات گسترده‌ای پذیرفته‌اند. حالا تحلیلگران بورس اعتقاد دارند اگر سناریوی احیای برجام روی میز نباشد، بازار سهام در میان‌مدت و بلندمدت با چالش مواجه خواهد شد.

هزاران کاتولیک از امروز دوشنبه به مدت سه روز به جسد پاپ بندیکت شانزدهم قبل از تشییع جنازه، در کلیسای سنت پیتر در واتیکان ادای احترام می‌کنند.

محمدرضا صبوری به عنوان سفیر جدید جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا و جایگزین حمید بیات شد.

آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور در دیدار با رهبر مسیحیان کاتولیک در واتیکان ، پیام شفاهی رهبر معظم انقلاب را به پاپ ابلاغ کرد.

در ادامه سفر مدیر حوزه‌های علمیه کشورمان به ایتالیا، آیت‌الله اعرافی و پاپ در واتیکان دیدار کردند.

موقعیت پسا-امریکایی خاورمیانه و نیاز امریکا برای شکل دادن به موازنه و نظم چند ستونی فرصتی طلایی فراهم آورده تا مشکلات تجمیع شده میان این کشور و ایران برطرف شود و دو کشور وارد فرآیند تنش‌زدایی شوند. فرآیندی که قطعا گام نخست آن مدیریت اختلافات در قالب احیای برجام خواهد بود.

دور شدن از نسبی گرایی و حرکت در خط مطلق گرایی ... به نظر می‌رسد این از ویژگی‌های منفی جامعه امروزی ماست. ویژگی بسیار خطرناک که به سرعت می‌تواند به سایر حوزه‌ها نیز کشیده شود.

علم کلام نیاز به ترمیم و بازسازی دارد. نظر صریح من این است که کلام سنتی برای جامعۀ امروز به هیچ‌وجه کافی و پاسخگو نیست، اما باید خوانده و تدریس شود. البته برخی سخنان متقن و صحیح هم در آثار گذشتگان وجود دارد، ولی چالش‌ها فراوان است از بحث پلورالیسم گرفته تا مباحث فرهنگ و نظریات جدید در حوزه ایمان و وحی امروز وجود دارد که در کتاب‌های گذشتگان وجود نداشته و امروز باید بررسی شود و در کتاب‌های اندیشمندان معاصر نیز مثل دکتر شریعتی، مهندس بازرگان و آیت الله طالقانی و استاد مطهری و جوادی آملی و مصباح این مباحث یا اصلاً مورد توجه قرار نگرفته است یا غالباً با همان روش‌های قدیمی و سنتی به آن مسائل پرداخته شده است که پاسخگوی نیاز‌های امروزی نیست.

پاپ فرانسیس در روزی که هم سال نو جشن گرفته می‌شود و هم یاد مریم مقدس گرامی داشته می‌شود، خواستار پایان گرفتن خشونت علیه زنان در سرتاسر جهان شد. پاپ فرانسیس در پیام خود به مناسبت کریسمس و در یکی از شدید‌ترین واکنش‌های خود درباره خشونت علیه زنان گفت: خشونت علیه زنان دشمنی و اهانت به خداوند است.

یکی از جریان‌های فکری معاصر که در محافل دانشگاهی و روشنفکری جهان بسیار تأثیرگذار بوده و در گسترۀ وسیعی تبلیغ و ترویج می‌شود جریان موسوم به “الحاد نوین” یا “خداناباوری جدید” یا “اتئیسم نو” است. در آغاز لازم است به تاریخچۀ این تفکر “بی‌خدایی جدید” (New Atheism) اشاره شود تا باب آشنایی با این جریان فلسفی- الهیاتی (و در واقع ضد الهیاتی و ضد دینی) هر چه بیشتر گشوده گردد و به فهمی درست از ان نایل آییم.

احسان شریعتی گفت: امروز می‌بینیم که چگونه فرزند شهیدی دست به خودکشی می‌زند و مسئولینی که تا دیروز به حرف‌ها و خواسته‌هایش توجهی نمی‌کردند بالای سر جنازه‌اش نماز می‌خوانند!