شعارسال:چرا كه حسن روحانی و مشاورانش بر این باور بودند كه پرونده هسته‌ای ایران بزرگ‌ترین چالش است در حوزه رفع معضلاتی كه دولت برای رتق و فتق امور كشور به حل اولیه آن نیازمند است. مشكلات ناشی از پرونده هسته‌ای ایران چند تأثیر مخرب از خود برجای گذاشته بود. مهم‌ترین مسأله، تخریب تصویر سیاسی و بین‌المللی ایران در جامعه‌ جهانی بود كه بدون حل این پرونده، اصلاح آن تصویر ناممكن بود. مشكل دوم آن بود كه تحریم‌ها، فشارهای مضاعف اقتصادی بر كشور وارد كرده بود كه بدون رفع تحریم‌ها هیچ‌گونه امیدی برای برون‌رفت از بحران اقتصادی را متصور نمی‌ساخت. مسأله سوم، نیاز كشور در سالیان گذشته به جذب سرمایه‌گذاری و ورود كمپانی‌های چند ملیتی و شركت در پروژه‌های بزرگ ایران بود كه به‌طور مشخص در حوزه‌هایی همچون مسكن، خودرو، نفت، گاز و پتروشیمی و صنایع فرسوده ایران برای آن‌ها جا باز شده بود كه بدون حل این مشكل نمی‌شد كه به این افق‌ها نیل پیدا كرد. پس قابل درك است كه چرا پرونده هسته‌ای ایران آن‌قدر برای دولت حسن روحانی مهم و حائز اهمیت بوده است و نسبت به آن صبوری به خرج داده است. اما این موضوع سبب شد تا دولت روحانی تمام تخم‌مرغ‌هایش را درون یك سبد بگذارد. 

به اعتقاد من، قطع ادامه رفتار دولت قبلی و اتخاذ یك رویكرد جدید از سمت حسن روحانی، خود یك گام به جلو بود و ما را به یاد آن روایت پیامبر اسلام^(ص) می‌انداخت كه می‌فرمود: "خواب مؤمن از بیداری جاهل ثواب بیشتری دارد." هر چقدر دولت گذشته به رفتارهای عملیاتی خود ادامه می‌داد، ضررهای بیشتری را بر اقتصاد و چهره سیاسی ایران تحمیل می‌كرد. اما از این حقیقت نباید چشم‌پوشی كرد كه یكی از بزرگ‌ترین مشكلاتی كه دولت حسن روحانی با آن دست و پنجه نرم كرده است، اصرار بر تعریفی از اعتدال بود كه گاهی به‌جای آن‌كه مفهوم اعتدال را به ذهن متبادر كند، نوعی رفتار خنثی را جلوه‌گر می‌كرد.

بسیاری از وزرا، استانداران و چهره‌هایی كه در رده‌های میانی منصوب شده بودند، هیچ تناسبی با مطالبات برآمده از انتخابات 1392 نداشتند.

مشكل دیگر این است كه حسن روحانی خود به‌تنهایی بار تمام گفتمان‌های سیاسی مبتنی بر دولت را بر دوش گرفته است. روحانی خود به‌تنهایی سیاسی بود و تلاش كرد مطالبات مردمی را كه به او رأی داده بودند، نمایندگی كند و همین مسأله باعث شد تا وزرا و كابینه‌اش به‌شدت محافظه‌كار شوند و تبدیل به مردان سیاسی خنثی شوند و این خود برای دولت روحانی یك خطر محسوب می‌شود. از سوی دیگر، فروتنی در ارائه یك گزارش سیستماتیك از آن‌چه در سال‌های گذشته بر كشور رفته است، نه‌تنها منتقدان دولت را با خردورزی و اعتدال و انصاف دولت همراه نكرد، بلكه آن‌ها را جری‌تر كرد و امروز شاهد هستیم كه تلاش خود را به‌كار بستند تا فشارهای بیشتری را بر دولت وارد كنند.

مشكل دیگر آن است كه به دلایل برشمرده شده، دولت حسن روحانی برخلاف سایر دولت‌های پس از انقلاب، یك شناسنامه و هویت سیاسی روشن از خود ارائه نكرده است. در بخش اقتصادی هم به‌نظر می‌رسد، دولت حسن روحانی مقداری دارای ناكارآمدی است. آن‌جایی كه در وزارتخانه‌های اقتصادی دولت نوعی ناهماهنگی در سطوح مختلفش دیده می‌شود و از سوی دیگر، سیاست‌های اتخاذی با یكدیگر تناسب و همسویی ندارد و آن‌چه در دو سال گذشته شاهد بودیم، شاهد یك رویكرد بنیادین در حل و فصل معضلات است.

به‌نظر می‌رسد در فرصت باقی‌مانده دولت روحانی باید یك تجدید سازمان انجام دهد. بسیاری از گروه‌های اجتماعی هنوز تصویر روشنی از چگونگی رویكرد دولت در اختیار ندارند و در این میان هم بخش رسانه‌ای دولت نتوانسته است به‌خوبی صدای رئیس‌ جمهور و تیمش را به گوش طبقات فرودست جامعه برساند. در رسانه یك اصل اساسی وجود دارد: "مهم نیست كه شما چه می‌گویید؛ مهم این است كه چه شنیده می‌شود؟" امروز صدایی كه از دولت شنیده می‌شود، بیان‌گر تمام راهبردها و سیاست‌های دولت برای بخش‌های آسیب‌پذیر نیست و این خطری است كه دولت حسن روحانی را تهدید می‌كند. اگر دولت نتواند در این حوزه‌ها به یك جمع‌‌بندی دقیق و هماهنگ دست پیدا كند، همچنان زمزمه‌های بازگشت رفتارهای پوپولیستی می‌تواند تقویت شود؛ هرچند كه بر این باورم حل پرونده هسته‌ای ایران و ارتباط با جامعه جهانی، فرصت‌های جدید را رقم خواهد زد كه تا سال‌ها خطر پوپولیست را از ایران دور خواهد كرد. اما با این‌همه همواره باید تأكید كنیم كه تا زمانی كه سیاست‌ها تنها برای گروه‌های الیت قابل فهم است، كمتر می‌تواند گروه‌های اجتماعی را كه در حاشیه سیاست هستند با خود همراه كند. بنابراین پس از حل پرونده هسته‌ای، دولت روحانی نیازمند یك بازبینی در حوزه سیاست‌های داخلی و اقتصادی‌اش است.

با اندکی اضافات و تلخیص بر گرفته از سایت لاهیگ كدخبر: ۸۱۱۱ تاريخ انتشار: ۲۹ شهريور ۱۳۹۴ : www.lahig.ir