شعار سال: عطر شالی که به مشام می‌رسد، درد و رنج شالی‌کار و غصه بی‌آبی و هزار مشکل دیگر را تداعی می‌کند. در شهرهای شمالی کشور هم‌زمان با آمدن بهار تکاپوی در شالیزاران آغاز می‌شود و شالی‌کاران دغدغه آماده کردن زمین‌های خود را از سرگرفته و آب تخت کردن اراضی شالیزاری را انجام می‌دهند و در اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت بسته به شرایط جوی برنج‌هایشان را نشاء می‌کنند و سرسبزی و شادابی خوشه‌های برنج همه مزارع را فرامی‌گیرد. عابران و مسافران شهرهای شمالی، با دیدن مناظر زیبای شالیزارهای دو طرف جاده به‌وجد آمده و از عطر دل‌انگیز خوشه‌های سبز برنج لذت می‌برند؛ اما چشمان کشاورزان منتظر رسیدن این دانه‌های کوچک است تا قوت خانواده را از آن تأمین کنند. به‌راستی پر بیراه نگفته‌اند که ریشه نام برنج «با رنج» است؛ چراکه برنج‌کاری کار پرزحمتی است. برنج در شمال کشور یک محصول استراتژیک است و اهمیت برنج در سه استان شمالی تا آن‌جاست که در فصل زراعی یعنی از نیمه دوم فروردین تا نیمه اول شهریور بازارهای شمال متأثر از شروع کشاورزی می‌شود. برنج با رنج و مشقت بسیار همراه است رنجی که کشاورز می‌کشد تا محصولش به سرانجام رسد شاید در هیچ محصول کشاورزی دیگر دیده نشود و شهرستان قائم‌شهر یکی از شهرهای استان مازندران دارای هشت‌هزارو ۱۰۹ هکتار زمین شالیزاری است. مجید جعفری، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان قائم‌شهر، درباره وضعیت نشاء در شالیزارهای قائم‌شهر، اظهار داشت: ۹۵ درصد از هشت‌هزارو ۱۰۹ هکتار اراضی شالیزاری این شهرستان برای نشای شالی خزانه‌گیری و حدود ۸۰ درصد اراضی برای نشاء آماده و بیش از چهار هکتار هم نشاء شده است.

تولید برنج قائم‌شهر به حدود ۴۰ هزارتن شلتوک می‌رسد

وی با اشاره به وجود هشت بانک نشاء در شهرستان افزود: در شالیزارهای شهرستان قائم‌شهر ۷۰ درصد اقلام محلی و ۳۰ درصد اقلام پر محصول کاشته خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری تولید برنج در شهرستان به حدود ۴۰ هزارتن شلتوک برسد. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان قائم‌شهر، تصریح کرد: در سال گذشته چهار هزار و ۲۰۹ هکتار از اراضی شالیزاری به زیرکشت انواع طارم و سه‌هزارو ۹۰۰ هکتار به زیرکشت ارقام پرمحصول برنج رفت. وی با اشاره به تجهیز و نوسازی سه هزارو ۶۰۰ هکتار از اراضی شهرستان قائم‌شهر، گفت: در سال گذشته سه‌هزار و ۳۴۰ هکتار از اراضی به‌صورت مکانیزه و بقیه به‌صورت سنتی کشت شد که پیش‌بینی می‌کنیم در سال جاری کشت مکانیزه، ۱۰ درصد افزایش داشته باشد. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان قائم‌شهر افزود: رویکرد توسعه کشت مکانیزه باهدف کاهش هزینه، افزایش عملکرد در واحد سطح، اقتصادی کردن تولید، فرهنگ‌سازی برای گسترش مکانیزاسیون در دستورکار جهاد کشاورزی است و به‌منظور افزایش ضریب نفوذ مکانیزاسیون در مزارع و خروج ماشین‌های فرسوده کشاورزی، سال گذشته بیش از ۲۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال تسهیلات از محل خط اعتباری شماره پنج مکانیزاسیون کشاورزی به شهرستان قائم‌شهر تخصیص یافت که ۴۰ میلیارد ریال به‌دلیل شناور بودن اعتبار جذب شد.

کشت دوم برنج ممنوع شد

مدیرجهاد کشاورزی شهرستان قائم‌شهر از ممنوعیت کشت دوم برنج خبر داد و درباره علت این تصمیم، توضیح داد: در سال جاری با توجه به کمبود آب و آمادگی شهرستان در مواجه با بحران کم‌آبی، شالی‌کاران مجاز به کشت دوم برنج نخواهند بود و از ۱۲۰ روستای شهرستان قائم‌شهر، ۵۷ روستا در مواقع بحران کم‌آبی دچار چالش خواهند شد.

فقط ۱۰ شالی‌کوبی در قائم‌شهر مدرن شده است

با توجه به تأثیر مدرن شدن شالی‌کوبی‌ها در بالا رفتن میزان تولید برنج و کاهش هزینه‌ها، جعفری اظهار داشت: در سال گذشته تکنولوژی دستگاه برداشت آوردیم؛ اما چون شالی‌ها باید زیر ۴۸ ساعت خشک‌کن زده شود و رطوبت، ضایعات آن را بالا نبرد، به جهت نبود امکانات در شالی‌کوبی‌های ما کشاورزان شالی‌های خود را به شالی‌کوبی‌های شهرهای دیگر می‌بردند. وی از صاحبان شالی‌کوبی‌ها خواست برای مدرن کردن واحدهای خود مراجعه کرده و از تسهیلات صندوق توسعه ملی برخوردار شوند.

مازندران جزو هشت استان چراغ‌قرمز کشور، با بحران کم‌آبی

برنج ازجمله محصولاتی است که برای به ثمر رسیدن به آب فراوان نیاز دارد که به‌طور معمول این آب از آب‌بندان‌ها، رودخانه‌ها، سدها و چاه‌ها تأمین می‌شود. هادی نیک‌اختر، مدیر امور منابع آب قائم‌شهر، سوادکوه، جویبار و سیمرغ، با اشاره به این‌که استان سرسبز مازندران با بحران کم‌آبی مواجه است، عوامل این بحران را برشمرد و گفت: کاهش ۲۰ درصدی بارندگی، کاهش ۴۰ درصدی آورد رودخانه‌ها، تقلیل حوزه برف‌گیر از ۱۳ هزار کیلومترمربع به حدود چهار هزار کیلومتر، از عوامل مهم ایجاد کم‌آبی محسوب می‌شوند و برابر گزارش ناسا طی 10 سال آینده، کشور ما با خشک‌سالی مواجه است که در حال حاضر در سال سوم این پروسه قرار داریم. نیک‌اختر با بیان این‌که قرار بود ۱۴۰ میلیون مترمکعب از سد البرز آبگیری شود؛ اما فقط ۹۰ میلیون مترمکعب آبگیری شد، عنوان کرد: سطح ایستایی آب فروکش کرده و این هشداری است برای نزدیک‌تر شدن به خشک‌سالی.

پدیده سازگاری با کم‌آبی مدیریت می‌شود

مدیر امور منابع آب قائم‌شهر، سوادکوه، جویبار و سیمرغ اظهار داشت: برای شخم و شیار اراضی شالیزاری حدود ۲۰ درصد آب مصرف می‌شود که با توجه به این‌که آب تخت شدن اراضی شهرستان قائم‌شهر امسال زودتر انجام ‌شده است، برای صرفه‌جویی در مصرف آب مفید خواهد بود. وی با اشاره به خرید اشتراک آب بیان کرد: آب یک‌هزار هکتار از اراضی شالیزاری شهرستان قائم‌شهر با خرید اشتراک از سد البرز تأمین ‌شده است. نیک‌اختر با اشاره به وجود ۱۴ هزار حلقه چاه آب دارای پروانه در شهرستان قائم‌شهر، درباره آب‌بندان‌ها گفت: در اسفندماه سال گذشته همه آب‌بندانهای موجود در شهرستان آب‌بندی‌شده است؛ اما لازم است مشارکت کشاورزان برای لایروبی و بهسازی آب‌بندان‌ها بیش‌تر شود.

چاه‌های آب در مواقع بحرانی پای‌کار باشند

صفری، مدیر توزیع آب شهرستان قائم‌شهر، درباره مدیریت مستقیم توزیع آب در شهرستان، اظهار داشت: در اواخر سال گذشته به حدود ۱۱ روستا اعلام شد تا آب موردنیاز خود را از سد البرز خریداری کنند و تاکنون ۴۹۰ هکتار سهم‌وری انجام داده‌ایم. وی افزود: سعی می‌کنیم از آب رودخانه‌ها و آب‌بندان‌ها استفاده بهینه انجام دهیم و چاه‌های منطقه را به‌صورت آماده، پای‌کار داشته باشیم تا در مواقع بحران مورداستفاده قرار گیرند.

توجه جدی شالی‌کاران به بیمه

با توجه به بحران کم‌آبی یا بلایای طبیعی مقوله بیمه یکی از مهم‌ترین مواردی است که کشاورزان ازجمله شالی‌کاران باید به آن توجه جدی داشته باشند. توجه نکردن کشاورزان به مدل‌های بیمه و نداشتن آگاهی‌های لازم در این‌خصوص موجب شده تا کشاورزان پایین‌ترین رقم بیمه را انتخاب کرده و در مواقع خشک‌سالی و موارد مشابه نتوانند خسارت دریافت کرده و بین بیمه و مردم بی‌اعتمادی به‌وجود می‌آید. در این خصوص محمدکریم عزیز‌زاده، رئیس بانک کشاورزی قائم‌شهر، اظهار داشت: در چند روز گذشته بیمه تضمین تولید برنج ایجاد شده است که پرداخت غرامت آن بالا بوده و به‌ازای هر هکتار بیش از هشت‌میلیون تومان خسارت به شالی‌کاران پرداخت می‌شود. ۳۰ هزار هکتار از اراضی شالیزاری مازندران آماده نشاکاری است، اظهار داشت: با توجه به توصیه‌های فنی، کشاورزان برای آماده‌سازی اراضی شالیزاری زودتر از سال‌های گذشته اقدام کردند و تاکنون ۱۸۳ هزار و ۵۰۰ هکتار شخم و شیار و ۱۵۲ هزار هکتار آب تخت اولیه شد و به کشاورزان توصیه شد یک‌هفته تا ۱۰ روز عملیات نشاکاری را زودتر از سال گذشته انجام دهند و بر این اساس تاکنون ۱۸۰ هزار هکتار از شالیزارها عملیات خانه‌گیری و ۱۷۰ هزار هکتار عملیات بذرپاشی در خزانه انجام شد که رشد شش درصدی نسبت به سال قبل دارد. نشاکاری زودهنگام باعث دور شدن محصول در مراحل پایان رشد می‌شود و از خطر کم‌آبی جلوگیری می‌شود؛ چراکه در زمان گرمای تابستان یک‌هفته تا ۱۰ روز عملیات برداشت زودتر انجام می‌شود و نسبت به سال قبل دوره رشد در زمان گرمای تابستان کم‌تر شده و در مدیریت آب کنترل بهتری صورت می‌گیرد و مصرف آب بهینه می‌شود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار - ، کد مطلب: 43244، www.sabzineh.org