شعار سال: زباله‌سوزها کاربردهایی محدود داشته و راه‌حل اصلی برای مشکل زباله مازندران نیست. عزیزعابسی، دبیر کارگروه تخصصی پسماند و محیط زیست اتاق فکر توسعه و تعالی مازندران، با اشاره به این‌که مشکلات زیست‌محیطی و زباله در سال‌های اخیر توجه عموم مردم را به خود جلب کرده است، اظهار کرد: آلودگی دریا، وجود زباله در تمامی شهرهای مازندران و مشکلات زیست‌محیطی از موضوعاتی بوده که در چند سال اخیر به چالش اصلی برای مسئولان و مردم تبدیل شده است. وی با اشاره به این‌که مازندران در تمامی سال‌های گذشته مدیریتی برای زیرساخت پسماند، دفع بهداشتی زباله و لندفیل یا گورستان ضایعات نداشته است، تصریح کرد: مازندران به‌طور میانگین ۶۵۰ تا ۷۰۰ میلی‌متر بارندگی دارد و این‌بارش‌ها از روی زباله عبور کرده و منجر به تولید شیرابه‌هایی خواهد می‌شود که آلایندگی بالایی دارد. عابسی با بیان این‌که همین شیرابه‌ها باعث شده تا منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی آلوده شوند و تاکنون نیز هیچ اقدامی برای رفع این معضل در استان انجام نشده است، افزود: پسماندها یک چالش در تمام دنیا بوده و تنها مختص ایران و مازندران نیست، اما این چالش با مدیریت صحیح قابل فرصت‌سازی است. دبیر کارگروه تخصصی پسماند و محیط زیست اتاق فکر توسعه و تعالی مازندران یادآور شد: در تمام دنیا پسماندهای شهری با پسماندهای صنعتی، عفونی و بیمارستانی تفکیک می‌شوند و این مورد باید در کشور ما هم صورت گیرد.

چگالی زباله در ایران بیش از سایر کشورهاست

وی با اشاره به گام‌های مهم برای مدیریت پسماند، یادآور شد: گام اول پس از کاهش زباله تفکیک است؛ چراکه چگالی زباله در ایران بالای ۳۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب و دارای رطوبت بالاست و همچنین این زباله‌ها به‌سرعت سبب فساد و تجدید‌پذیری ‌می‌شوند؛ در حالی که در کشورهای پیشرفته به‌علت خشک بودن و بسته‌بندی مناسب محصولات زباله‌ها از وزن پایین‌تری برخوردارند.

باید برای حدود ۲۰ درصد از زباله‌ها تفکیک از مبدأ صورت گیرد

عضو هیئت علمی دانشگاه نوشیروانی بابل با تأکید بر این‌که موضوع زباله در ایران به‌علت سنگینی و رطوبت زیاد باید با روش مناسب مدیریت شود به ارائه راهکار پرداخت و خاطرنشان کرد: برای حدود ۲۰ درصد از زباله‌ها باید تفکیک از مبدأ صورت گیرد؛ چراکه قابل استفاده مجدد است. عابسی با یادآوری این نکته که کمپوست کردن مواد فسادپذیر می‌تواند در مدیریت پسماند کمک‌کننده باشد، تصریح کرد: بخشی از راهکار درباره مشکل زباله به فرهنگ شهری مرتبط شده و باید در این خصوص فرهنگ‌سازی انجام شود. دبیر کارگروه تخصصی پسماند و محیط زیست اتاق فکر توسعه و تعالی مازندران اظهار کرد: ۱۰ تا ۲۵ درصد زباله‌ها به غیر از سوختن هیچ ارزش دیگری ندارند و فقط می‌توان با سوختن از آن‌ها انرژی تولید کرد. این نکته را باید توجه داشت که بیش از ۷۵ درصد از زباله‌ها نباید داخل زباله‌سوز شوند؛ چراکه هیچ سودی ندارند.

لزوم برداشتن گام‌های اساسی در ساماندهی محل‌های دپوی زباله

عابسی با اشاره به این‌که هیچ روش جادویی برای دفع زباله در دنیا وجود ندارد، یادآور شد: مدیران اگر درپی خرید زباله‌سوزهای گران‌قیمت هستند، باید بدانند که با این هزینه‌ها می‌توان برای ساماندهی محل‌های دپوی زباله گام‌های اساسی برداشت. دفن ایمن، بازیافت و کمپوست از راهکارهای اساسی برای عبور از چالش زباله است. عضو هیئت علمی دانشگاه نوشیروانی بابل درباره راهکارهای مفید برای عبور از چالش زباله گفت: دفن ایمن، بازیافت، کمپوست و زباله‌سوز از راهکارهای اساسی برای عبور از چالش زباله هستند که مدیران باید به‌ترتیب اولویت درپی آن‌ها باشند. عابسی با اشاره به این‌که هیجانی وارد شدن به مسأله زباله‌ها و تمرکز صرف در زباله‌سوزها می‌تواند خطراتی را به‌دنبال داشته باشد، تصریح کرد: همان‌طور که دفن، شیرابه‌ها و کمپوست زباله خطراتی را به‌همراه دارد، زباله‌سوزها هم می‌تواند دارای خطراتی باشند که مهم‌ترین آن آلوده کردن هوا است که نیاز به سیستم‌های فیلتراسیون دارد.

باید برای آلایندگی زباله‌سوزها کاری کرد

دبیر کارگروه تخصصی پسماند و محیط زیست اتاق فکر توسعه و تعالی مازندران خاطرنشان کرد: اگر زباله‌سوز برای شهرهای پرجمعیت تهیه شود باید برای آلاینده‌ها و هزینه‌های بالای آن فکر اساسی شود. وی با اشاره به این‌که هیچ منطقه‌ای از کشور به اندازه مازندران دارای سرسبزی و بارندگی نیست، تصریح کرد: مازندران تنها امید ایران و منطقه به‌دلیل موقعیت جغرافیایی است که به توجه ویژه‌ای نیاز دارد. عضو هیئت علمی دانشگاه نوشیروانی بابل یادآور شد: برخی از تصمیمات غیرکارشناسی در حوزه زباله‌سوز یا سدسازی می‌تواند آسیب‌های زیادی را به‌دنبال داشته باشد؛ برای نمونه دریاچه ارومیه قربانی سدسازی‌های بی‌رویه شد.

فقط ۲۰ درصد از زباله‌ها ارزش سوزاندن دارند

عابسی ادامه داد: تفکر ناصحیحی در میان مدیریت شهرداری‌های مازندران وجود دارد که با زباله‌سوز می‌توان مشکلات زباله را برطرف کرد، در صورتی که از نظر علمی چنین چیزی امکان‌پذیر نیست؛ چراکه فقط ۲۰ درصد از زباله‌ها ارزش سوزاندن دارند و مابقی اگر در دستگاه زباله‌سوز قرار بگیرند می‌توانند مشکلات زیست‌محیطی بسیاری را ایجاد کنند. دبیر کارگروه تخصصی پسماند و محیط زیست اتاق فکر توسعه و تعالی مازندران گفت: زباله سوزهایی وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توان برق تولید کرد. در مازندران پس از فصل برنج، تمامی کاه‌ها سوزانده می‌شود؛ در حالی‌که از این کاه‌ها پس از جمع‌آوری می‌توان در کمپوست و زباله‌سوز استفاده شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه نوشیروانی بابل با بیان این‌که برای پیشرفت، باید هزینه‌ها و سختی‌های مربوط به آن را پرداخت کرد و هیچ موفقیتی بدون هزینه امکان‌پذیر نخواهد بود، گفت: اگر می‌خواهیم مشکلات زیست‌محیطی و زباله مازندران برطرف شود، باید از امکانات موجود به‌صورت یکپارچه استفاده کرد.

بسیاری از شهرداران مازندران از محیط زیست درک درستی ندارند

دبیر کارگروه تخصصی پسماند و محیط زیست اتاق فکر توسعه و تعالی مازندران با اشاره به رسالت اصلی این کارگروه یادآور شد: رسالت اصلی این کارگروه موضوع پسماند است که باید با تولید فکر نسبت به برطرف کردن این مشکلات اقدامات لازم صورت گیرد. عابسی تصریح کرد: متأسفانه بسیاری از شهرداران مازندران به‌دلیل نداشتن تخصص، درک درستی از مسائل محیط زیستی و زباله ندارند که لازم است برای این مسأله کتاب‌هایی تألیف و در مدارس تدریس شود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 8 خرداد 97، کد مطلب: 45444، www.sabzineh.org