شعار سال:

چکیده

مجموع بارش کشور در پایان سال زراعی 96-1395 نسبت به میانگین بلندمدت (2010 - 1982) و سال گذشته به ترتیب حدود شش و هفت درصد کاهش یافته است. انتظار داریم در نیمه اول مهر ماه بارش هایی در حد نرمال (میانگین بلندمدت) در استان های ساحلی خزر (به ویژه نیمه غربی آن) و مناطق شمالی شمال غرب کشور رخ دهد اما مجموع بارش فصل پاییز در سطح کشور (به ویژه در جنوب غرب) به کمتر از میانگین بلندمدت گرایش دارد. شرایط یادشده مدیریت واقع بینانه منابع آب در حوضه‌های آبریز کشور، به خصوص برای تامین آب کشاورزی و شرب در فصل های بهار و تابستان سال آینده را می طلبد. مجموع بارش پاییزه در استان های ساحلی دریای خزر در حدود میانگین بلندمدت پیش بینی می شود. میانگین ماهانه دمای کشور در ماه های آغازین پاییز، به جز مناطق شرقی کشور، بین نیم تا یک و نیم درجه سلسیوس بیش از میانگین بلندمدت خواهد بود که در ابتدای فصل زمستان با قدری تعدیل، نرمال می شود و حتی در برخی مناطق به کمتر از نرمال متمایل خواهد شد.

پیش­ بینی­ های بلندمدت توسط همکاران در «پژوهشکده اقلیم شناسی» تهیه و با جزیی تغییر در اینجا باز نشر می­ شود. چنانچه مایل به دیدن نقشه­ های بیشتر و با کیفیت بهتر هستید یا اطلاعات بیشتری می خواهید، می­ توانید به تارنمای این پژوهشکده در بخش پیوندها نگاه کنید.

وضعیت جاری

پهنه بندی درصد انحراف بارش کشور نسبت به بلندمدت طی سال زراعی 96-1395 در شکل یک آورده شده است.

شکل1- پهنه بندی درصد انحراف بارش کل کشور در سال زراعی اخیر (اول مهر 1395 تا پایان شهریور 1396) نسبت به میانگین بلندمدت (از مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی کشور)

همان­ گونه که دیده می­شود بسیاری از مناطق کشور به ویژه استان­های خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان­ جنوبی، آذربایجان­ غربی، ایلام، زنجان، خراسان­ شمالی، اردبیل و یزد با کمبود بارشی فراتر از 20 درصد مواجه بوده اند.

پیش بینی بارش

بارش پاییزه در نوار شمالی کشور بدون تاخیر آغاز شده است. انتظار داریم در یک ماه آینده شرایط بارشی در این منطقه، به ویژه نیمه غربی سواحل دریای خزر، در حد نرمال و حتی قدری بیش از آن باشد. چنین وضعیتی کم و بیش تا پایان فصل پاییز در نواحی یادشده پایدار خواهد بود. بارش چندان مناسبی برای سال زراعی 97-1396 در استان های واقع در جنوب غرب کشور پیش بینی نمی شود؛ به طوری که استان های بوشهر، فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد، چهارمحال و بختیاری و ایلام با خشکسالی مواجه خواهند بود. بارش در سایر استان های کشور متمایل به کمتر از میانگین بلندمدت خواهد بود. در شکل 2 وضعیت بارش کشور برای ماه های مهر، آبان، آذر و دی 1396 نشان داده شده است. نقشه های یاد شده انتهای هفته اول هر ماه در تارنمای پژوهشکده اقلیم شناسی به روزرسانی می شوند.

شکل 2- پیش بینی بی هنجاری بارش ماه های مهر (بالا-چپ)،آبان (بالا-راست)، آذر (پایین-راست) و دی (پایین-چپ) 1396 (از CFS v.2 پس پردازش شده)

میانگین بارش پاییز 1396 کشور با تلفیق برونداد مدل های مختلف تهیه شده است. شکل 3 نشانگر میانگینی از پیش بینی مدل های مختلف است؛ از این رو در برخی مناطق، کم بارشی مورد انتظار فصل پاییز سال جاری در مقیاس ماهانه به خوبی آشکار نیست. انتظار داریم با آغاز فصل زمستان قدری از کمبود بارش جبران شود.

شکل 3- پیش بینی بی هنجاری بارش کشور در پاییز 1396 نسبت به میانگین بلندمدت

پیش بینی دما

شکل های 4 و 5 ناهنجاری دمای کشور را در مقیاس ماهانه و فصلی نشان می دهند.

شکل 4- پیش بینی نابهنجاری دمای هوا در ماه های مهر (بالا-چپ)، آبان (بالا-راست)، آذر (پایین-راست) و دی (پایین-چپ) 1396 بر حسب درجه سلسیوس نسبت به میانگین بلندمدت (از مدل CFS v.2 پس پردازش شده)

شکل 5- پیش بینی نابهنجاری دمای پاییز 1396 بر حسب درجه سلسیوس نسبت به میانگین بلندمدت (داده ها از CFS v.2 با حذف اریبی)

میانگین دمای کشور در ماه های مهر و آبان، به استثنای بخش هایی از نیمه شرقی کشور، بین نیم تا یک و نیم درجه سلسیوس بیش از میانگین بلندمدت خواهد بود که در ابتدای زمستان تعدیل می شود و به وضعیت نرمال و در برخی مناطق متمایل به کمتر از نرمال می شود.

نمایه دورپیوندی

مطابق شکل 6 نمایه انسو سه-چهار تا اوایل زمستان در وضعیت نرمال تا لانینای نسبتاّ ضعیف است که تأثیر مهمی بر بارش کشور ندارد.

شکل 6- پیش بینی نمایه Nino 3-4 با استفاده از پس پردازش برونداد داده های SST توسط پژوهشکده اقلیم شناسی (بالا) و پیش بینی چند مدلی NMME (پایین)

توضیح

پیش بینی فصلی کشور در پایان اولین هفته هر ماه صادر می شود و درستی آن برای سه ماهه اول حدود 70 درصد است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت پژوهشگده هواشناسی، تاریخ انتشار 8 آذر 96، کد مطلب: 14798، www.asmerc.ac.ir