واژه تمدن نوین اسلامی درحالی به‌نحو ملال‌آوری بازتولید و تکرار می‌شود که دو بال حوزه و دانشگاه در ساده‌ترین حوزه‌های علمی در حوزه علوم انسانی و اسلامی عقب‌افتادگی‌هایی دارند که به‌راحتی قابل‌شناسایی است. حال اینکه با نگاهی به تاریخ شکل‌گیری تمدن غرب متوجه می‌شویم این نهاد دانشگاه بود که توانست با حل کردن مسائل حکمرانی در چند مرحله به‌طور دقیق و روشمند، به تحقق تمدن غرب کمک کند.هدف نگارنده این متن عبور از بحث تمدن‌سازی نیست و مساله صرفا توجه به اهمیت مساله دولت‌سازی است. اگر همین ظرفیتی که پای ادبیات تمدن‌سازی خرج شده، صرف کلان ایده دولت‌سازی شود، قطعا مسیر مراحل پنج‌گانه مورد نظر رهبر انقلاب هموار‌تر می‌شود. از این رهگذر مسیر تحقق تمدن اسلامی نیز عینی‌تر و شفاف‌تر می‌شود. اما در دوره فعلی توجه بیش از اندازه به بحث تمدن‌سازی فهم ما را از معاصرت خود اندک می‌کند و با توجه به تحولات عجیب و بسیار پرسرعت جهان، بیش از آنکه ما را به‌سمت تمدن حرکت دهد، دور‌تر خواهد کرد.

هیات دولت و انتصاب در پست‌های سیاسی و مدیریتی کلان در چند دولت اخیر (حداقل از احمدی نژاد به سمت حال) عموما نوعی شوخی ارتباطی، محفلی، رفاقتی است تا تامین کننده منافع ملی. گروهی از ما بهتران (بقول شمالی‌ها اوشونن) پشت پرده تصمیم می‌گیرند و پیشنهاد می‌کنند و در برخی موارد می‌چپانند و تحمیل می‌کنند. شاید حتی احساس موفقیت و پیروزی در تامین منافع کنند، اما طفلک منافع ملی و گام دوم انقلاب. طفلک نظام و هزینه‌هایی که از فردای انتصاب روی دوشش قرار می‌گیرد. طفلک دین و دنیای فرزندان همان افراد و نسل‌های بعد. گویا کمتر کسی دغدغه صلاحیت ها، منافع ملی، دین و دنیای مردم، الزامات بینانسلی، تمدن سازی اسلامی- ایرانی و. دارد. چه شد که این شدیم؟! بدون قصد تخریب و توهین، حاشیه جلسه هیات دولت در ششم مهرماه ۱۴۰۱.

برخی از منابع آگاه می‌گویند که در سخنان مقام معظم رهبری برای آغاز سال ۱۴۰۱ و آغازی بر قرن جدید، احتمالا چند کلید واژه گام دوم انقلاب، جهاد اقتصادی، جهاد تبیین، حرکت به سوی تمدن سازی اسلامی، مشارکت و همگامی دولت و ملت وجود خواهد داشت.

اینکه تصور شود با هر اقدام تحریمی آمریکا، می توان بشکلی منفعلانه اقدام به دور زدن تحریم نمود، برداشتی صد در صد اشتباه به واسطه ایجاد فرسودگی تدریجی در سیستم است. به منظور مقابله با تحریم ،هر کنش تحریمی ، نیازمند واکنش و اندرکنشی هزینه ساز برای طرف مقابل همراه با ارتقا تاب آوری و توسعه توانمندی های داخلی باید باشد. در واقع تحلیل میدان نیروی ایجاد شده و برآیند خروجی ها ، بشدت وابسته به وضعیت تقابلی سیستم ها و شبکه ها در تعامل و تقابل با یکدیگر دارد. در این بین، انفعال نه تنها چاره کار نبوده، بلکه در میان مدت، مسلما باعث فرسایش منجر به فرونشست نمی شود.