با وجود آنکه ادعا می شود از دو سال گذشته تاکنون، تعداد بازماندگان از تحصیل از 900 هزار به 700 هزار رسیده، اما تردیدهای اساسی درخصوص چنین آمارهایی توسط منتقدین مطرح می گردد.معاون آموزش ابتدايي وزارت آموزش و پرورش نيز در مصاحبه‌اي اعلام كرد: اين وزارتخانه با همكاري سازمان ثبت احوال و ساير دستگاه‌ها اقدام به شناسايي كودكان بازمانده از تحصيل كرد و موفق شد ۳۰ هزار كودك بازمانده از تحصيل را به مدارس بازگرداند.با تمام اين برنامه‌ها و تمهيداتي كه وزارت آموزش پرورش مدعي اجراي آن است هر ساله تعداد قابل توجهي از كودكان از تحصيل باز مي‌مانند و البته بازماندن از تحصيل فقط مختص كودكان مقطع ابتدايي نيست و اين اتفاق طي سال‌هاي گذشته به دلايل كاملا اقتصادي در مورد دانش‌آموزان مقطع اول و دوم متوسطه صدق مي‌كند.با وجود آنكه آموزش عمومي در ايران طبق قانون اساسي رايگان اعلام شده است، اما در عمل، هزينه‌هاي پنهان زيادي بر دوش خانواده‌ها قرار دارد. مدارس براي ثبت‌نام، مشاركت در هزينه‌ها درخواست كمك مالي دارند، هزينه كلاس‌هاي فوق برنامه، آزمون‌ها، اردوها، كتاب‌هاي كمك‌آموزشي و… نيز بر دوش خانواده‌هاست. اين هزينه‌ها، به‌ويژه براي خانواده‌هايي با چند فرزند، تبديل به مانعي جدي براي ادامه تحصيل كودكان مي‌شود.

زمانی که رضامراد صحرایی در یک سخنرانی از رسیدن نظام آموزشی کشور به قله و الگوی جهانی شدن آن حرف زد، اکثر کارشناسان حوزه آموزش و پرورش این سوال برای‌شان پیش آمد که آیا واقعاً منظور همین نظام آموزشی است که حالا هم رکورد افت تحصیلی را شکسته و هم رکورد افزایش آمار ترک تحصیل دانش‌آموزان را؟ مراد صحرایی زمانی چنین ادعایی کرد که بر اساس آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، افت تحصیلی در سال‌های ۱۴۰۱-۱۴۰۲ در کشور طی ۲۵ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. این روند، اما کنترل نشد و حتی در سال ۱۴۰۳ هم با اعلام معدل ۱۰ و نیم دانش‌آموزان پایه‌های دهم و یازدهم و دوازدهم، این واقعیت تلخ یک بار دیگر خود را نشان داد. اگر بخواهیم به دلایل افت تحصیلی و ترک تحصیل دانش‌آموزان نگاه کنیم و به یک جمع‌بندی کلی برسیم، باید بگوییم نبود عدالت آموزشی، نادیده گرفتن پرورش در کنار آموزش، برخورد‌های سلیقه‌ای و ایدئولوژیک در انتخاب معلم به‌علاوه عاملی مانند فقر عمده‌ترین عوامل بروز این آمار‌های فاجعه‌بار در نظام آموزشی ما هستند.

متاسفانه طی سال‌های اخیر به اسم کاهش هزینه‌های دولت و بخش عمومی، آموزش و پرورش رایگان را که یک تعهد مندرج در قانون اساسی است از بخش قابل توجهی از جمعیت کشور دریغ شد و همین امر هم سبب شد، جمعیت بزرگی، دیگر قادر به دسترسی به حداقل‌های رشد نباشند و فقر آموزشی از اصلی‌ترین مشکلات جمعیت شده است. همچنین فقر در دسترسی به خدمات سلامت و فقر معیشتی را نیز داریم. برخی جوانان کشور قربانی فقر فرهنگی و معیشتی شده‌اند. این‌ها عواملی هستند که عمدتا ریشه‌های اصلی عقب‌ماندگی جامعه را تشکیل می‌دهند و طبقه‌ای که با این وضعیت شکل گرفته، اتفاقا اصلی‌ترین طبقه بی‌ثبات‌ساز جامعه، چه به لحاظ بی‌ثباتی‌های اقتصادی و چه به لحاظ بی‌ثباتی‌های اجتماعی‌ست و دقیقا حاکمیت باید این وضعیت را به عنوان یک تهدید برای شرایط کشور تلقی کند و به فکر راهی برای حل این نوع مشکلات جامعه باشد. اگر قصد داریم کشور و اقتصادمان را از بیماری نجات دهیم، باید هر چه زودتر در جهت رفع انواع نابرابری‌های آموزشی، جنسیتی و اقتصادی گام برداریم.

همزمان با شروع سال تحصیلی، بار دیگر، نگرانی‌ها درباره دانش آموزان بازمانده از تحصیل، قوت گرفته است. پرسش این است که اصلا چرا گروهی از دانش آموزان، حتی با تعدادی کمتر از آن چه مطرح می‌شود، از تحصیل محرومند و کدام نهاد و سازمان قرار است مدافع حقوق این دانش آموزان جا مانده از کلاس‌های درس باشد؟

مرکز آمار در جدیدترین گزارش خود وضعیت آموزش در سال‌های ۹۵ تا ۹۸ و آخرین آمار از باسوادی و سرانه فضای آموزشی و جزئیاتی از این دست را منتشر کرده است.

اخیرا وضعیت آموزش در سال‌های ۹۵ تا ۹۸ و آخرین آمار از باسوادی، ترک تحصیل، نسبت معلم به دانش آموز، نرخ پوشش تحصیلی در مقاطع تحصیلی مختلف و سرانه فضای آموزشی از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده است.