درحال حاضر صنایع اصلی مثل فولاد و پتروشیمی به دلیل قطع گاز و برق متضرر ناترازی هستند، خصوصا از نیمه مهر به این سمت با قطع گاز صنایع پتروشیمی ضرر بسیار زیادی به صنایع وارد شده که توسط کمیسیون صنعت تا ۱۸۰ همت پیش‌بینی می‌شود، اگر اعداد سال گذشته را هم رفرنس قرار دهیم خسارت به پتروشیمی بابت کمبود خوراک گاز نزدیک یک میلیارد دلار بوده که عدد بزرگی است.وقتی صحبت از ناترازی انرژی می‌کنیم درواقع یک مسئله بسیار پیچیده و بزرگ شامل ناترازی تولید و مصرف گاز، تولید و مصرف برق و تولید و مصرف فرارده‌های نفتی خصوصا بنزین و گازوئیل را مطرح می‌کنیم، هرکدام از این ناترازی‌ها صورت مسئله مستقل راه‌حل‌ها و رویکرد خاص خود را می‌طلبد. افاضلی تاکید کرد: در حوزه سیاست‌گذاری و حکمرانی هم قاعدتا قوانینی باید اجرا و هم مشوق‌هایی برای جلب سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شود تا در کنار همه اینها سرمایه‌گذاری هم چه توسط مردم به صورت خرد و چه توسط سرمایه‌گذاران بزرگ به صورت گسترده صورت گرفته و فرهنگ بهینه‌سازی رواج پیدا کند.

شهاب الدین متاجی مدیر پیشین برنامه‌ریزی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه کم‌هزینه‌ترین راه‌حل ناترازی، تبدیل نفتای مازاد به بنزین است، گفت، با فرض مصرف ۱۲۵ میلیون لیتر و ۵ درصد رشد؛ سالانه نیاز به احداث یک پالایشگاه مدرن به ظرفیت ۱۰۰ هزار بشکه در روز خواهیم داشت و احداث چنین پالایشگاهی به حدود ۲ میلیارد دلار سرمایه و حداقل ۴ سال زمان نیاز دارد؛ لذا برای افزایش تولید بنزین، در حال حاضر کم‌هزینه‌ترین راه‌حل، احداث واحد‌های پالایشی برای تبدیل نفتای مازاد به بنزین است. هم‌اکنون در برخی از پالایشگاه‌ها، نفتا بیش از ظرفیت واحد‌های بنزین‌سازی وجود دارد و در برخی از پالایشگاه‌های در حال احداث هم، نفتای مازاد وجود خواهد داشت، احداث واحد‌های بنزین‌سازی با استفاده از نفتای اضافی، بر احداث پالایشگاه جدید اولویت دارد.

پزشکیان بدون ارائه جزئیات و دلیل طرح صحبت‌های خود حین سخنرانی درباره بودجه به قیمت بنزین اشاره کرده و گفته بود که تولید هر لیتر بنزین داخلی هشت هزار تومان و وارداتی ۴۰ هزار تومان برای دولت تمام می‌شود. مهرداد لاهوتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، درباره صحبت‌های اخیر رئیس‌جمهور در خصوص قیمت تمام‌شده بنزین در کشور و احتمال افزایش آن در گفت‌وگویی گفت: من حرف آقای رئیس‌جمهور را که تولید بنزین لیتری ۸ هزار تومان برای ما تمام می‌شود قبول ندارم. ایشان به قیمت صادرات نفت محاسبات را مطرح می‌کنند. نرخ نفتی که ما تولید می‌کنیم هزار و ۲۰۰ و خرده‌ای تا هزار و ۴۰۰ تومان است پس هر لیتر بنزین برای ما زیر دو هزار تومان تمام می‌شود. امسال ۹۰ هزار میلیارد تومان بنزین وارد کرده‌ایم، در بودجه سال آینده بر اساس قاعده کلی باید ۱۳۰ هزار میلیارد تومان برای واردات بنزین در نظر گرفته می‌شد، اما ۶۵ هزار میلیارد تومان تعیین شده است. این یعنی دولت تصمیم دارد روی کاهش واردات بنزین کار کند، طبیعتاً دولت نمی‌تواند مصرف را کاهش دهد، پس مجبور می‌شود قیمت را افزایش دهد.

وضعیت ناترازی بنزین در ایران، بیش از اینکه موضوعی وابسته به عرضه و تقاضا باشد، موضوعی وابسته به الگوی مصرف و بحث رانت‌ها و قاچاق‌های موجود در این حوزه است. میزان تولید بنزین کشور و حتی میزان واردات کاملا مشخص است. تعداد جمعیت کشور نیز کاملا مشخص می‌باشد. تخصیص بنزین به این جمعیت و افزایش قیمت آن نیز کاملا مشخص خواهد بود. میزان تخصیص را می‌توان به گونه‌ای سامان داد که بتوان به واسطه حاشیه سود فروش آزاد آن، اقدام به جبران یارانه‌ها نمود. به شفافیت عرض می‌شود که این طرح صرفا مخالفاتی، چون برخی مدیران مشغول فعالیت در سازمان هدفمندی بدلیل شفافیت‌های پیش آمده، قاچاقچیان بنزین و گازوئیل کشور و دلال‌های سهمیه سوخت مرزنشینی، خواهد داشت.

رضا نواز سخنگوی صنف جایگاه‌داران، در جدیدترین اظهارات خود با اشاره به موضوع رسانه‌ای شدن کشف ۲۰۰۰ سوخت قاچاق مدعی شد که امکان ندارد ۲۵ میلیون لیتر قاچاق بنزین به صورت خرد یا از جایگاه‌ها باشد.طرح «بنزین به نفر» به‌عنوان راه‌حلی جامع برای رفع ناترازی بنزین در کشور، نه‌تنها از منظر اقتصادی بلکه از نظر اجتماعی و زیست‌محیطی نیز برتری‌های چشمگیری نسبت به سایر راه‌حل‌ها دارد. این طرح نه‌تنها مسئله قیمت‌گذاری بنزین را به‌طور ساختاری حل می‌کند، بلکه از تکرار بحران‌های امنیتی و اجتماعی که ناشی از افزایش‌های ناگهانی قیمت بنزین است، جلوگیری می‌کند.

ناترازی بنزین و مشکلات موجود در این حوزه موجب شد تا بنزین به‌عنوان یکی از برنامه‌های نامزد‌های ریاست جمهوری، مطرح شود. همچنین شاهد هستیم که نامزد‌ها درباره حامل‌های انرژی و شرکت‌های عهده دار آن صحبت‌هایی کرده اند که بنوعی حق بوده، اما در واقع نوعی شعار گل درشت محسوب می‌شود. قاضی زاده از واگذاری شرکت‌های گاز و نفت به مردم می‌گوید. باید از آقای قاضی زاده پرسید، اگر مرد راهی، شرکت پخش و پالایش فراورده‌های نفتی را واگذار کن ببینیم چند مرده حلاجی؟ اخوی عزیز، تو گویا از مافیای پیش پرده برخی از این شرکت‌ها بی خبری. ویترین و دکور مدیریتی را نگاه نکن. بخشی از این شرکت‌ها داستان دارند که ان شاالله به موقع در کمین گاه و مرصاد قانونی آن‌ها نشسته ایم. دیگر به تغییر مدیر اکتفا نخواهیم کرد. ریشه برخی از این شرکت‌ها را خواهیم زد. ما وعده دادیم و شما هم وعده دادید، آیندگان هم قضاوت کنند که چه کسی حقگو بود.

متهم ردیف اول ناترازی بنزین و تشدید آن نیز صنعت خودروسازی کشور است که مصرف سوخت بسیار بالاتر از استاندارد جهانی خودروهای تولیدی و همچنین وابستگی بیش از حد سبد سوخت خودروهای سواری کشور به بنزین است. اگر تصمیم عاجل و صحیحی در خصوص اصلاح کیفیت خودرو‌ها اتخاذ نگردد، در آینده نزدیک با مشکلات لاینحلی مواجه خواهیم شد.به نحوی که در لایحه بودجه سال بعد، مبلغی بالغ بر ۳ میلیارد دلار را برای هزینه در زمینه واردات بنزین پیش‌بینی شده است. ضعف حمل و نقل عمومی و کم توجهی دولت به پیاده سازی دولت الکترونیک ، از دیگر متهمان افزایش مصرف بنزین در کشور است. ناگفته نماند که عملکرد عزیزان قاچاقچی را هم نباید از نظر دور داشت. همان هایی که توانایی قاچاق کالا به شیوه های مختلف از آبکش های مرزی،گمرکی و ستاد قاچاق کالا و ارز را دارند.

مسئله ناترازی بنزین ، ابعاد مختلفی دارد. از عقب‌ماندگی توسعه ظرفیت‌های تولید و عدم تنوع‌بخشی به سبد سوخت تا عدم بهینه‌سازی مصرف سوخت و بی‌توجهی به مهار رشد افسارگسیخته مصرف، ده‌ها عامل موجب شده تا امروز، ایران از صادرکننده بنزین به واردکننده آن تبدیل شود.در کنار ده‌ها عامل بروز ناترازی امروز در مسئله بنزین، خودرو‌ها نقش بسیار پررنگی دارند و می‌توان از اثر بحران خودرویی در ایجاد ناترازی بنزین به عنوان اصلی‌ترین عامل، نام برد.اگر تولیدات خودرو‌های پرمصرف در کشور جای خود را به تولید خودرو با استاندارد‌های روز جهان در میزان مصرف بنزین بدهد، مصرف بنزین کشور حداقل به نصف کاهش خواهد یافت و تنها با اصلاح یک عامل خودرو در بین ده‌ها عامل، نه‌تن‌ها ناترازی بنزین رفع می‌شود بلکه دوباره صادرکننده بنزین خواهیم شد.