حاشیه نشینی

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۴ - 2025 December 02
حاشیه نشینی
گفتگو با دکتر احمد بخارایی جامعه شناس:
حاشیه‌نشینی دومعنا حاشیه‌نشینی فیزیکی یا جغرافیایی و حاشیه‌نشینی اجتماعی دارد. حاشیه‌نشینی فیزیکی همان سکونتگاه‌هایی است که در اطراف شهرها شکل می‌گیرد. اما حاشیه‌نشینی اجتماعی در داخل شهر رخ می‌دهد .امروز بخشی از طبقه متوسط در حاشیه‌های جغرافیایی و بخشی دیگر در حاشیه‌های اجتماعی شهرها مستقر شده اند.برای سنجش طبقه متوسط نیز دو بعد مادی (درآمد و دارایی) و بعد غیرمادی (جایگاه و منزلت اجتماعی) مطرح است. در شرایط حاضر بنظر می رسد که طبقه متوسط در هر دو زمینه جایگاه خود را از دست داده و دهک‌های‌ چهارتا هفت تقریبا ازبین رفته و به دهک‌های یک تا سه تقلیل یافتند. مهم‌تر از بعد مادی بعد غیرمادی است. معلمان، اساتید دانشگاه، هنرمندان و اهالی رسانه همگی در طبقه متوسط وظیفه داشتند بازتولید فرهنگی کرده، پیام‌رسان بوده، خلاقیت ایجاد کرده، جامعه را رصد و مهارت‌ها را منتقل کنند. آنان گروه مرجع جامعه و موتور محرکه آن محسوب می‌شدند. اگر جامعه طبقه متوسط نداشته باشد به دو طبقه بالا و پایین تقسیم می‌شود.امروز در شهرها ۶۰ تا ۷۰‌درصد درآمد خانواده‌ها صرف اجاره‌بها می‌شود درحالی که به‌طور طبیعی باید یک‌سوم درآمد را شامل شود. علاوه بر اجاره‌بها هزینه‌های آموزشی، بهداشتی، درمانی و زندگی روزمره نیز سنگین است و همین امر طبقه متوسط را به سمت دهک‌های پایین سوق می‌دهد. این مسئله تنها به بحث مادی مربوط نمی‌شود بلکه جایگاه و منزلت اجتماعی طبقه متوسط نیز تضعیف شده است.طبقه متوسط بخشی نقاد، خلاق و پیشرو است و معمولا از سوی برخی دولت‌ها تحمل نمی‌شود زیرا نگاه انتقادی به جامعه و دولت دارد. توجه داشته باشید که اگر طبقه متوسط ضعیف شود جامعه موتور محرکه خود را ازدست می‌دهد. این یک فاجعه بزرگ است زیرا گروه‌های مرجع از میان می‌روند و جامعه دچار شرایط آنومیک یا بی‌هنجارانه می‌شود؛ جامعه‌ای که در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در خلأ رها شده و نمی‌تواند هدفی برای خود ترسیم کند یا حرکت روبه‌جلو داشته باشد.
کد خبر: ۳۹۹۲۰۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۰۷

سید محمد بطحایی، رئیس سازمان امور اجتماعی کشور:
رئیس سازمان امور اجتماعی کشور با ابراز تأسف از این‌که میزان مصرف مواد مخدر علی‌رغم برنامه‌های فراوانی که در کشور به اجرا در آورده‌ایم، همچنان سیر صعودی است و روند تزایدی دارد، گفت: تأکید می‌کنم که در دنیا مصرف مواد مخدر به عنوان یک چالش وجود دارد. به طوری که سالانه ۳۰۰ میلیون نفر از مردم جهان بین سنین ۱۵ تا ۶۰ سال مصرف کننده مواد مخدر هستند، یعنی حدود شش درصد جمعیت گروه سنی ۱۵ سال به بالا تا ۶۰ سال یکبار مواد مخدر را مصرف کردند که در کشور ما متأسفانه روند مصرف مواد مخدر رو به تزاید است.وی دومین مورد از آسیب‌های اجتماعی حاصل نتایج رصد و پایش آسیب‌ها در وزارت کشور را استفاده از الکل اعلام کرد و افزود: متأسفانه مصرف الکل در کشور در بین جوانان و نوجوانان اشاعه پیدا کرده و با افسوس باید گفت که بسیاری از افرادی که الکل مصرف می‌کنند اطلاعات لازم از آسیب‌ها وخطرات مصرف این مواد را ندارند و استفاده از الکل‌ها و نوشیدنی‌های الکلی غیرمتعارف آثار روحی و صدمات جسمی فراوان و حتی مرگ را به دنبال دارد.بطحائی سومین آسیب مورد رصد و پایش در سازمان امور اجتماعی کشور که نظم خانواده و جامعه را برهم می‌زند، طلاق دانست و گفت:‌ میزان طلاق در کشور رو به تزاید است؛ البته خوشبختانه سرعت سیر صعودی طلاق زیاد نبوده، اما باز هم برای کشور ما در حوزه مدیریت اجتماعی جزو موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
کد خبر: ۳۹۹۱۱۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۵

دکتر علی ربیعی عضو شورای انجمن های علمی ایران:
شهرهای کشورمان، با خیابان‌هایی که گاه به مأمن کودکان بدل شده‌اند، تصویر آشکاری از یک واقعیت تلخ را پیش روی ما می‌گذارد: حضور گسترده کودکانی که به جای کلاس درس و محیط محافظت‌شده، بنای زندگی خود را در فضای آسیب‌زای خیابان می‌گذارند.
کد خبر: ۳۹۸۸۱۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۰

حسین‌زاده، معاون رئیس‌جمهور:
حسین زاده معاون توسعه روستایی رئیس جمهور گفت، ۲۰ میلیون از جمعیت جامعه ما حاشیه نشین هستند (حدود یک چهارم جمعیت کشور). حدود ۳ درصد از این جامعه دچار فقر حاد بوده و همزمان چندین نوع فقر را تجربه می‌کنند. مبارزه با فقر و نابرابری در انواع مختلف آن‌ها که در واقع هفت نوع فقر و ۹ نوع نابرابری وجود دارد، با همه این موارد روبرو هستیم. پلن شفاف برای این موضوع خواهیم داشت تا همگان در ایران در بحث توزیع ثروت و قدرت امکان دسترسی عادلانه داشته باشند و.. ضمن خوش آمد به جناب دکتر حسن زاده باید بیان داشت که وظیفه شما برنامه ریزی و سیاستگذاری روستایی است نه مقابله با حاشیه نشینی (هرچند این دو مقوله دارای پیوند‌های نزدیکی با یکدیگر هستند). از طرف دیگر وظیفه دارید، برنامه‌های حدود ۳۰ نهاد فعال در حوزه روستایی را بشکلی یکپارچه حول الگو‌های توسعه‌ای مناسب با شرایط روستا‌ها و همگرا با الگو‌های توسعه کشاورزی، اقتصادی و ملی، هماهنگ کنید. برنامه‌های محرومیت زدایی منطقه‌ای و فقرزدایی، جزیی از کار شما حول الگو‌های توسعه روستایی است.
کد خبر: ۳۹۶۷۱۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۹

از مرادآباد تا میرآباد:
مراد آباد، میرآباد، جنگلوک و سایر محله هایی که برای اهالی چابهار آشناتر از سایر نقاط کشور است اسم لکه های سکونت‌گاه غیر رسمی داخل و حومه شهر چابهار است. شهری که بزرگترین بندر اقیانوسی کشور را در دل خود جا داده، عنوان بزرگترین شهر دارای سکونت‌گاه‌ غیر رسمی در کشور را نیز یدک میکشد و همچنین پرسرعت‌ترین نرخ رشد حاشیه‌نشینی میان شهرهای حاشیه‌نشین ایران را دارد.
کد خبر: ۳۹۴۸۴۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۹

بافت‌های فرسوده بلای جان مردم گرگان:
بافت های فرسوده یکی از مشکلات جدی شهر گرگان است که از جمله این مشکلات می توان به ترافیک بسیار سنگین برای تردد در ساعت‌های ظهر و عصر، عدم زیر ساخت فاضلاب مناسب، عدم امداد‌‌رسانی به موقع در مواقع حوادث اشاره کرد.
کد خبر: ۳۹۳۴۵۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۹

دروازه‌اي به جهنم:
حدود ۳۵۰ هزار نفر از جمعیت زاهدان به عنوان مرکز پهناورترین استان کشور در سکونتگاه‌های غیررسمی و مناطق حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند که "شیرآباد" و "سیک سوزی" از این مناطق است. این مناطق فاقد حداقل زیرساخت از جمله فضای سبز، آسفالت، معابر و مرکز درمانی است؛ شیرآباد فقط حاشیه شهر نیست بلکه پناهگاه تکدی‌گران، زنان آسیب دیده، معتادان و بی‌پناهان محسوب می‌شود بازی در میان زباله‌ها و فاضلاب شهری رهاسازی شده تفریح کودکان سیک سوزی است. این گزارش حاوی توصیف‌ها و مشاهدات تلخی از محله شیرآباد زاهدان است که بسامان رساندن مشکلات این محله تلاش مسوولان را می‌طلبد. «اعتماد» با این تذکر که این تلخی‌ها می‌تواند با تدبیر مسوولان به شیرینی تبدیل شود این گزارش را منتشر کرده است. مستند «بچه‌های محله شیرآباد» با موضوع روایت‌گری زندگی کودکان و آسیب‌های وارده بر آنان، با پشتوانه چهار سال تحقیق و پژوهش توسط رایا نصیری در سال ۱۴۰۰ ساخته شده است.
کد خبر: ۳۹۳۳۵۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۱

هدی قوامی‌پور جامعه‌شناس سیاسی:
نظام حکمرانی هیچ برنامه علمی و عملی جهت تأمین مسکن و حل مسئله ندارد. نسبت دادن نا به سامانی و بحران بخش مسکن به چند اپلیکیشن داخلی یا ناشی از دلالی‌ها و واسطه‌گری‌های غیر ضرور، نه تنها از مسئولیت نظام حکمرانی در حل مسئله مسکن کم نمی‌کند، بلکه نشانه دیگری از وضعیت رها شده مسکن و سپردن آن به دست‌های نامری بازار است. دست‌هایی که هیچ‌گاه به سود فرودستان و طبقه کارگر عمل نکرده و نخواهد کرد.
کد خبر: ۳۹۱۷۲۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۹

معاون دادگستری البرز:
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان البرز گفت: طرح توانمندسازی مناطق حاشیه نشین و پیشگیری از گسترش بافت‌های حاشیه نشین البرز تدوین شد.
کد خبر: ۳۹۰۵۱۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۶

مسکن تراژدی جدید؛
آن‌ها یا از بی‌کاران استان‌های کم‌برخورداری همچون چهارمحال‌وبختیاری، کرمانشاه و استان‌های جنوبی کشور هستند یا ترکی، پاکستانی، سوری، عراقی و افغانستانی‌اند و ملغمه‌ای از لوله‌نشینان شده‌اند.
کد خبر: ۳۷۹۵۷۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۲

آمار بالای مرگ کودکان در روستایی اطراف تهران
اینجا همه چیز بوی مرگ می‌دهد؛ از کانال فاضلاب و جوی‌های عمیق آب تا تکه‌های چوب روی هم سوارشده که نشانه‌ای از یک سرپناه به خود گرفته، در این سال‌ها برای بیشتر این خانواده‌ها مرگ فرزند، روایت‌های تلخی را در سینه‌های‌شان به جا گذاشته و هرکس از پیر و جوان داستان مرگ‌های زیادی در همین حوالی را حکایت می‌کند. گویی که مرگ به واژه روزمرگی این آدم‌ها بدل شده است.
کد خبر: ۳۷۸۹۵۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۹

بازار مسکن؛
کارشناس و پژوهشگر اقتصاد شهری اظهار داشت: فساد موجود باعث شده تنِ بازار مسکن را قانقاریا بگیرد و شدت این بیماری در بخش مسکن باعث شده پای اقتصاد ایران هم قطع شود که این بیماری خود را در سال ۹۵ نشان داد؛ در دوره‌ای که تعداد واحد‌های مسکونی خالی از سکنه به بیش از ۲ میلیون واحد رسیده بود، اما همچنان شاهد افزایش قابل توجه بهای مسکن بودیم، به طوری که در برخی از سال‌ها به ۱۰۰ درصد هم رسیده است.
کد خبر: ۳۷۲۶۸۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۳

چرا حاشیه نشینی؟
در طول سال‌های گذشته، دلایلی مانند خشکسالی و بیکاری عده‌ای را وادار کرد تا از شهر و روستای خود مهاجرت کرده و با امید به یافتن شغل و درآمد بهتر در حواشی کلانشهر‌ها ساکن شوند. قیمت پایین اجاره بها و هزینه کمتر زندگی نیز از دیگر دلایل عمده مهاجرت به حاشیه شهر‌ها محسوب می‌شود، اما مشکل اینجاست که حاشیه شهر‌ها غالبا از حداقل امکانات رفاهی نیز برخوردار نیستند و این افراد عملا تنها با حواشی پدیده حاشیه‌نشینی همچون فقر و محرومیت‌ها روبه‌رو می‌شوند. ازآنجا که حاشیه‌های شهر به دلیل نوع بافت خود پتانسیل بالایی از نظر آسیب‌های اجتماعی دارند، میزان جرم هم در چنین مناطقی افزایش می‌یابد و از سوی دیگر به‌تدریج تضاد فرهنگی بین افراد حاشیه‌نشین و شهروندان عادی، خود را نشان می‌دهد و گاه حتی افزایش شکاف عمیق اقتصادی، رفاهی با شهروندان و ایجاد حس دشمنی با جامعه، بستر رفتار‌های ضداجتماعی را نیز فراهم می‌کند.
کد خبر: ۳۶۹۹۸۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۱

حاشیه نشینی در مشهد؛
محسن قدیمی نوشت:امروز حتی نمی‌توان گفت که حاشیه شهر مشهد فقط در یک نقطه متمرکز شده است بلکه شاهد هستیم در ۸ پهنه شهری مشهد دارای سکونتگاه‌های غیررسمی و به اصطلاح عامیانه حاشیه نشینی هستیم.
کد خبر: ۳۶۸۱۵۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۸

وزیر کشور:
وزیر کشور به حاشیه نشینی یک میلیون نفری در استان البرز اشاره کرد و گفت: این میزان حاشیه نشینی عدد قابل توجهی برای یک استان چهار میلیون نفری است که یک چهارم جمعیت آن حاشیه نشین باشند.
کد خبر: ۳۶۵۱۴۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۲

طرح‌های نیمه‌تمام در آذربایجان‌شرقی
اظهارات هفته‌های اخیر رییس جمهوری و مقام‌های استانی درباره تکمیل طرح‌های بر زمین مانده آذربایجان‌شرقی، از عزم دولت سیزدهم برای اتمام یک هزار و ۵۰۰ طرح نیمه‌تمام در این خطه حکایت می‌کند.
کد خبر: ۳۶۴۵۶۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۶

فرشاد مومنی:
فرشاد مومنی، رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با اشاره به نتایج برخی مطالعات انجام شده در زمینه فقر که از سوی موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی انجام شده گفت: کشور در ۱۰ زمینه آسیب پذیر شده که یکی از آنها، حاشیه نشینی است؛ در حال حاضر میزان جمعیت حاشیه نشین از ۲۵ درصد کل جمعیت کشور در حال عبور است،
کد خبر: ۳۶۴۰۹۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۰

سکونت یک خانواده روی سقف ایستگاه اتوبوس؛
نامشحص بودگی سیاست‌ها و ناتوانی در اجرای صحیح برنامه‌های حمایت اجتماعی در کنار اقتصاد در حال ضعیف شدن و با کمال هزاران تاسف، وجود اثبات شده بروکراسی غارت در برخی از حوزه‌ها و مدیران ارشد برخی از دستگاه‌ها، بستر را برای بروز و ظهور بحران‌ها و آسیب‌های اجتماعی عدیده فراهم نموده است. آسیب‌هایی که در صورت عدممدیریت آنها، بشکل تصاعدی عمیق شده و هزینه‌های غیرقابل باوری را بر کشور تحمیل خواهند کرد. آیا روا است که در جمهوری اسلامی ایران شاهد ایستگاه خوابی (هرچند بشکل موردی) باشیم؟
کد خبر: ۳۶۲۴۶۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۲

بررسی حاشیه نشهینی؛
اگر تشکیل کانون‌های جمعیتی در حریم شهر تهران جلوگیری نشود، تا سال ۱۴۰۴ یعنی کمتر از چهار سال دیگر، حدود ۲۰ درصد جمعیت ایران در حریم شهر تهران ساکن خواهند شد. این خبر را مدیر کل حریم شهرداری تهران اعلام کرده است. به گفته وی از آن‌جا که حریم شهر تهران ۰.۴ مساحت کشور را تشکیل می‌دهد، سکونت ۲۰ درصد جمعیت کشور در این مساحت یک «فاجعه بزرگ» است و «مشکلات عدیده‌ای» برای پایتخت به همراه دارد.
کد خبر: ۳۶۱۷۴۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۴

حاشیه نشینی؛
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران گفت: بیش از ۴ میلیون نفر از جمعیت این استان در سکونتگاه‌های غیررسمی، مناطق حاشیه‌ای شهر‌ها و بافت‌های ناکارآمد زندگی می‌کنند.
کد خبر: ۳۶۱۵۶۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۲