پنجشنبه ۰۲ مرداد ۱۴۰۴ - 
رسالت نبوغ:
مراد من از این نوشته کوتاه، بررسی همه جانبه و جانانه دیدگاه مهم، ارزشمند و متفاوت ویتگنشتاین در باب فلسفه و فیلسوف نیست. در این نوشتار تنها نمونه‌هایی از چگونگی نگاه او به فلسفه و فیلسوف بیان شده است. باری، ویتگنشتاین از آبرودهندگان به فلسفه در قرن بیستم است. بسیاری از فقرات نوشته‌های او زبانزد فیلسوفان بزرگ است. ویتگنشتاین فیلسوف امید و نومیدی، شکست و پیروزی و جنگ و صلح است، کوله بار فلسفه‌اش آکنده از میراث تجربه‌های شخصی‌اش است. اوج‌های جاودانه او در فلسفه‌ورزی‌اش برای قرن‌ها مورد بحث و گفتگو میان اهالی فلسفه خواهد بود.
کد خبر: ۳۶۶۶۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
اسدالله رحمان زاده:
سدالله رحمان‌زاده، استاد کالج کانترا کاستای آمریکا معتقد است؛ براساس نص صریح قرآن، مسئله معنای زندگی امری باوری نیست، بلکه وجودی است. همانطور که هایدگر به خوبی نشان می‌دهد در عمق انسان روزمره کوچه و بازار که همه ما با آن بزرگ می‌شویم و راه و رسم و مناسک زندگی را از فرهنگ عمومی می‌آموزیم، یک انسان اصیل و تفردیافته وجود دارد که ناگهان می‌فهمد که این «توانستن» آنتولوژیک است نه صرفاً منطقی.
کد خبر: ۳۶۶۵۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۸
انتشار یک کتاب
کتاب «هشت رساله صفوی» در زمینه ادبیات فلسفی و عرفانی، تالیف سیدسلمان صفوی، فیلسوف نوصدرایی از سوی انتشارات سلمان آزاده در تهران منتشر شد؛ رویکرد فلسفی به چیستی متن و سوژه، وجه مشترک هر هشت رساله است.
کد خبر: ۳۶۶۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۶
حسن سیدعرب:
حسن سیدعرب در بزرگداشت فارابی گفت: تأسیس فلسفه اسلامی و انتساب این عنوان به فارابی، چندان هم به سود فلسفه اسلامی نیست؛ چراکه اگر معتقد باشیم فلسفه اسلامی بخش قابل پیوند با تاریخ عمومی فلسفه است، نمی‌توان از مقطعی قائل به تأسیس آن بود؛ چون تأسیس همواره با ابداع همراه است. اگر به این معنا قائل باشیم که فارابی مؤسس فلسفه اسلامی است، باید دامنه تاریخی فلسفه اسلامی را نیز از تاریخ عمومی فلسفه جدا کنیم که این کار به نظریه وحدت تاریخ فلسفه آسیب وارد می‌کند.
کد خبر: ۳۶۵۸۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۱
مهدی مولائی:
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: اگر بتوانیم زیست خودمان را درست تعریف کنیم، به آینده مطلوبی می‌رسیم وگرنه با اینکه دستور و ابلاغیه بزنیم و نام تمدن را بیاوریم تمدنی نمی‌شویم، بلکه رویکرد تمدنی باید معنای مناسبات انسانی را بهتر تعریف و تأمین کند.
کد خبر: ۳۶۴۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۱
یادداشت؛
نقد آکادمیک در زمانۀ ما نیازمند «اصول علمی» و «آداب اخلاقی» است و سزاوار است از این فراتر، به «منظومة نقد پژوهی» بیندیشیم و در آن منظومۀ متکثّر، به نقشۀ راهی دست یابیم تا بتوان به ترسیم ساختار مطالعات نقدپژوهی اقدام کرد؛ طرح مسائل حوزۀ نقد، تحلیل نسبت نقد با گرایش‌های گوناگون علوم انسانی (ع. ا.)، اولویت بندی و تقسیم بندی آنها، بخشی از کارسترگی است که بردوش اندیشمندان ع. ا. سنگینی می‌کند.
کد خبر: ۳۶۱۰۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۷
تمدن اسلامی
ما در بخش «تاریخ در ترازو» هم به معرفت تاریخ به معنای عام نظر داریم و هم به تاریخ به مثابه یک رشته (discipline) دانشگاهی در جهان و به طور خاص در ایران توجه داریم. شما یکی از استادان و متفکرانی هستید که درباره رشته خودتان یعنی فلسفه و معرفت در ایران کنونی و در تاریخ گذشته در جهان اسلام، نگاه انتقادی یا به تعبیر رایج امروز، نگاه آسیب شناختی (pathologist) داشته‌اید و از بحران در فلسفه سخن گفته‌اید و از مقام فلسفه در تمدن اسلامی پرسش کرده‌اید و در ربط با زوال و انحطاط تمدن مسلمانان از نقش زوال فلسفه سخن گفته‌اید و اشاره کرده‌اید که در تمدن ایرانی-اسلامی به جای این که فیلسوفان متفکران قوم باشند، گروه‌های دیگری سررشته دار اندیشه شده‌اند. اکنون خدمت شما رسیدیم تا ملاحظات خودتان را اولا راجع به معرفت تاریخ و ثانیا درباره رشته تاریخ به طور خاص در ایران، بفرمایید. نکته مهم دیگر این که خیلی از مسائلی را که اهل تاریخ با آنها درگیرند، فلاسفه مطرح کرده‌اند. یعنی فلاسفه هستند که خیلی از پرسش‌های معرفت شناختی را پیش روی اهل علم گذاشته‌اند و معمولا خود اهل تاریخ کمتر از نظر روش شناختی و معرفت شناختی به این مباحث پرداخته‌اند. قدیم‌ترین پرسشی که راجع به تاریخ داریم، مربوط به فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو در کتاب «فن شعر» است. از آن زمان تا‌کنون، همواره کفه ترازوی مباحث فلسفی و معرفتی راجع به تاریخ به نفع فلاسفه سنگینی می‌کند و خود اهل تاریخ بیشتر در این مسائل از فلاسفه پیروی کرده‌اند یا به آنها بی‌اعتنایی کرده اند یا حتی صورت مساله را حذف کرده‌اند و گفته‌اند که این مباحث به ما مربوط نیست. اگر ممکن است در مورد این مباحث نیز نظر خود را بفرمایید.
کد خبر: ۳۶۰۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۳۱
ماری کوندو:
خیلی از آمریکایی‌ها معتقدند ماری کوندو استحقاق شهرت و موفقیتِ خیره‌کننده‌اش را ندارد. به چه دلیل یک دخترک ژاپنی باید وارد خانه‌های آنها شود و یادشان بدهد که چطور تیشرت‌هایشان را تا کنند یا قابلمه‌هایشان را به چه ترتیبی در کابینت بچینند؟ آمریکا سرزمین مصرف و حرص و رقابت است، و ماری کوندو احتمالاً نقطۀ مقابل این‌هاست، زنی که گویی بدون آنکه بخواهد در این مارپیچ افتاده است. تافی آکنر از دنیای پیروان و مخالفان کوندو در آمریکا گزارش می‌دهد.
کد خبر: ۳۴۸۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۷
بزرگداشت ۷ تیر؛
اگر حکومتگران بخواهند ایران را نجات دهند باید بدانند که هیچ مجموعه‌ای به انسجام و کارآمدی اندیشه شهید بهشتی در این سرزمین وجود نخواهد داشت. بی‌توجهی به این اندیشه ها سبب شده که گرفتار وضع نامطلوب موجود شویم.
کد خبر: ۳۴۸۴۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۷
هیچ کار نکنید!
وقتی به کاری مشغول می‌شوید، لاجرم باید دست از کار‌های دیگر بکشید. اگر کاری که خودتان را وقف آن کرده‌اید کاری بزرگ و مهم باشد، آن‌وقت شاید لازم باشد همۀ مشغولیت‌هایتان را کنار بگذارید. ممکن است قبض‌ها را نپردازید، نظافت شخصی و نظم و ترتیبِ خانه‌تان را فراموش کنید یا کار‌های اداری‌تان را پشت گوش بیندازید. آن‌وقت دیگران از راه می‌رسند و متهمتان می‌کنند به اهمال‌کاری. ولی اشتباه می‌کنند، همیشه وقت برای خرده‌کاری‌ها هست.
کد خبر: ۳۲۸۳۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۹
آینده در نگاه هایک
هایک از آرمان‌شهرگرایی برحذر است. در اینجا باید گفت برخی اندیشه های آینده‌گرا هم در ظاهر سعی کرده‌اند پایبند به واقعیت بوده و از سر نهادن بر آستان آرمان‌شهر بپرهیزند. از این جمله می‌توان به مارکس اشاره کرد که همچون هایک به تقدم واقعیت اجتماعی بر عقل باور داشت بی آن که منکر تأثیر عقل یا آگاهی بر واقعیت اجتماعی باشد.
کد خبر: ۳۲۶۱۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۷
حقیقت و معرفت
اگر بتوانیم از دین و علم و فلسفه به‌عنوان مدعیانِ دسترسی به حقیقت و معرفت یادکنیم و با اندکی تسامح، برای هر یک استقلال وجودی و معرفتی قایل شویم و مثلثی با سه رأس یادشده فرض گیریم، آن مقطع از تاریخ بشری که در تواریخ فلسفه «قرون وسطی» نام گرفته‌است، مثلّثی ساخته‌است که دوضلعِ دین و فلسفه‌ی آن تقریباً بر هم منطبق‌اند. در قرون وسطی دین و فلسفه چنان درهم تنیده‌اند که گاه نمی‌توان خط مرز مشخصی میان این دو منبع معرفت شناسایی کرد و چنان در هم امتزاج یافته‌اند که گویی فیلسوف همان متکلم و الهی‌دان است و بالعکس. امّا در همین بسترِ مسیحی، به‌گواهِ تاریخ تفکّر، مفاهیمی اساسی در فلسفه و علوم عقلی بنیادگذاری می‌شود که در بافتارِ عصر و عهدِ جدید کاربرد‌هایی غریب می‌یابند و فلسفه را به موطنی نو رهسپار می‌سازند.
کد خبر: ۳۱۳۵۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۴
اندیشه
پروانه ایزدخواست، کاریکاتور «سقوظ آزاد تفکر!» را طراحی کرده است.
کد خبر: ۳۰۰۴۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۶
مرحله بعدی نواندیشی دینی
نسخه‌ای از کتاب «اخلاق دین‌شناسی» دکتر ابوالقاسم فنایی را پیش از انتشار نزد یکی از برجسته‌ترین روشنفکران ایرانی بردم و گفتم به نظرم بهترین کتاب سال‌های اخیر در سنت “نواندیشی دینی” است.
کد خبر: ۲۸۳۸۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۰۵
لابی به جای اندیشه؛
در جوامعی که ساختارهای آن ها نهادینه نیست، به طور طبیعی اندیشه های آن ها هم نهادینه نیست؛ چرا که مهم‌ترین نهاد اندیشه در جوامع خصوصاً در جوامع مدرن، نهاد دانشگاه است. دانشگاه نهادی است که متکی به فرمی خاص از دانش است، فرمی که به آن «دانش آکادمیک» می‌گویند. در این نوع از فرم دانش، «متن» و «تولید متن» اصلی‌ترین فرم تولید دانش است و از آنجا که متن، محور تولید دانش است با ارجاع به متن است که متنی دیگر تولید می‌شود. اما اگر در جامعه‌ای این ساز و کار نباشد، در عرصه اندیشه همچون عرصه‌های دیگر فضایی «شو گونه» رقم می‌خورد. بدین شکل شبکهای از روابط لابی‌گونه شکل می‌گیرد تا متفکر یا اندیشه ای را به موضوع تبلیغ و پروگاندا بدل کنند.
کد خبر: ۱۴۳۹۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۵
سید محمد حسن خامنه ای؛
برادر رهبر انقلاب در گفتگو با سالنامه نوروزی مثلث از روابطش با سه برادر دیگر، زندگی ساده رهبری، نوع ارتباط ایشان با فامیل و ...روایت کرده است.
کد خبر: ۱۱۹۶۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۱۵
نامه جنجالی رضا داوری اردکانی؛
یکی از مناقشه‌های همیشگی فضای اندیشگی در جامعه ما خصوصاً بعد از انقلاب اسلامی، بحث امکان یا امتناع تولید علوم دینی است. این دغدغه در قالب طرح‌های مختلفی همچون اسلامی‌سازی دانشگاه‌ها، وحدت حوزه و دانشگاه، تحول علوم‌انسانی، الگوی ایرانی- اسلامی پیشرفت، انقلاب فرهنگی و... همواره محل تأمل بوده است.متن حاضر به داستان یک دو دستگی در امکان پذیری تولید علم دینی،حول نامه جنجالی رضا داوری اردکانی می پردازد.
کد خبر: ۱۱۵۳۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۰
گفتگو با مبلغ محله هرندی؛
حجت الاسلام اینانلو از مبلغان فعال در منطقه ۱۲ تهران با اشاره به فعالیت های صورت گرفته در این منطقه، خواستار حمایت نهادها از فعالیت های تبلیغی در مناطق محروم شد و گفت: در جریان بازدید مدیر حوزه تهران از محله هرندی، بر حمایت کامل از اقدامات تبلیغی روحانیان این منطقه در عرصه‌های دینی، هنری و ورزشی تاکید کردند.
کد خبر: ۱۱۱۲۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹
پالایش اندیشه؛
ما وجود انسانی خویش را مدیون ارتباط بین فردی هستیم، اما آیا ارتباطات به تنهایی ستودنی و مفید است؟ در این نوشتار به سویه‌های تاریک ارتباطات که مختص عصر حاضر هستند تمرکز می‌کنیم تا نشان دهیم آنچه موجبات هویت انسانی یافتن انسان را فراهم کرده و او را از لحاظ اندیشندگی و ابزارسازی به نوع برتر این کره خاکی بدل کرده است، چگونه خود به دام اندیشه و خلاقیتش گرفتار شده است و «انسان» را به نسخه‌ای مشابه از «انسان‌ها» بدل کرده است.
کد خبر: ۹۵۷۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۱۰
کنکاشی در فرهنگ؛
فرهنگ عمومی که فعالیت های اندیشه ای و عادات اجتماعی، تاریخی، سیاسی و رفتارهای روزمره مردم را شکل می دهد، تأثیر مستقیم و غیرقابل انکاری در حرکت جامعه به سمت اهداف و آرمان های خود دارد.
کد خبر: ۹۱۲۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۷