«اگر صحت داشته باشد که تجربیات سرنوشت‌ساز و تکان‌دهنده دوران ما عبارتند از جنگ مدرن با تمام پیامدهای ویرانگرانه‌اش، تصرف کشورها توسط ارتش‌های اشغالگر، زندگی در شهرهای بمباران‌شده و اردوگاه‌های کار اجباری - که خود شامل تمام آن دوزخ دانته‌وار اردوگاه‌های کار اجباری، اتاق‌های گاز، نسل‌کشی‌ها، گتوها و ویرانگری‌های سازمان‌یافته است- و علاوه بر این‌ها اگر درست باشد که مبارزه با حکومت استبدادی در تمام شکل‌های آن، چه فاشیستی و چه استالینی، از مهم‌ترین و حساس‌ترین امور سیاسی و ایدئولوژیکی دوران ماست، آن‌گاه به‌ درستی می‌توان لهستان را به‌‌عنوان نقطه کانونی نیمه قرن بیستم تلقی نمود. لهستان تمامی این تجربیات را از سر گذرانده است...

سبلان یک تابلوی نقاشی است؛ تابلویی سبز و مخملی با قله‌ای سفید از برف در بستر آسمانی آبی. اینجا جشنی از چهچهه پرندگان برپاست. میهمان سبلانی هستم که محلی‌ها آن را کوهستانی مقدس می‌دانند و اعتقاد دارند مزار اشو زردشت همین جاست.