جامعه ایرانی در دو سده اخیر به‌شدت به دنبال انتقال دستاورد‌های متمدنانه جهان مترقی و تزریق آن به فضای سنتی خود بوده است. مردمان این سرزمین چشم‌انداز عدالت‌خواهی را سرلوحه خواسته‌های خود قرار داده‌اند.

محمدرضا کائینی، پژوهشگر تاریخ معاصر: بزرگ‌ترین مصداق نقض استقلال، روی کار آمدن پهلوی به واسطه انگلیس بود محمدرضا کائینی، پژوهشگر تاریخ معاصر مصادیق زیادی از نفی استقلال در دوران پهلوی را ذکر می‌کند و معتقد است این وقایع مجموعه مهمی از عوامل را برای سقوط شاه فراهم آورد. او در گفت‌وگو با ما جزئیاتی از این مصادیق را بیان و تشریح می‌کند که در ادامه از نظر می‌گذرد.

بیش از یک قرن از انقلاب مشروطه ایران، یکی از اولین انقلاب‌های قرن بیستم و مهم‌ترین انقلاب اجتماعی خاورمیانه، می‌گذرد. اغراق نیست اگر وسعت و عمق این انقلاب را در کنار انقلاب‌های روسیه و چین در قرن بیستم دید. از اولین روزهای واقعه مشروطه تا همین امروز، تاریخ‌نگاری مشروطه شروع شده و همچنان ادامه دارد. تنوع تاریخ‌نگاری‌ها به این تصور دامن می‌زند که گویی با تاریخی چندوجهی روبروییم. حتی اگر نتوان صحت و سقم این تصور را به دقت ارزیابی کرد، نمی‌توان از این واقعیت چشم پوشید که انقلاب مشروطه میراثی چندوجهی در تاریخ ایران مدرن از خود به جای گذاشت،

دکتر سمیه توحیدلو عضو هیات علمی گروه توسعه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در پژوهشی تلاش مشروطه خواهان را مورد مطالعه علمی قرار داده است و کوشیده با گونه‌شناسی متفکران مشروطه جایگاه آنان را در تحقق مفهوم عدالت در این جنبش و در ربط با عدالت‌خواهی ایرانیان تا به امروز مورد مطالعه قرار دهد.