اگر کسی می خواهد حکومت اسلامی بپا کند باید این موضوع را برای خودش حل کند که نمی شود همه احکام را در قانون آورد و الزامی کرد. مثلا حج واجب است، آیا باید بانک ها به یک مرکزی در نظام خبر دهند که فلانی برای رفتن به حج استطاعت مالی دارد و نظام اسلامی او را وادار به حج کند؟! حکومت اسلامی موظف به ملزم کردن خانم ها به حجاب نیست. بسیاری از احکام در شرع وجود دارند که ضمانت اجرای آنها با خود خداست و حکومت اسلامی نمی تواند اجرای همه واجبات را در قانون بیاورد .آیت الله محقق داماد درباره حجاب نیز به روایتی از پیامبر اکرم (ص) اشاره می کند و می گوید که از پیامبر پرسیدند برخی زنان اعرابی در بازار سر و سینه شان باز است، آیا می توانیم نگاه کنیم؟ چون به هر حال داد و ستد می کنیم. پیامبر فرمودند: اذا نهین لاینتهین یعنی اگر نهی هم شوند، وقعی نمی گذارند، لذا نگاه مشکلی ندارد.

از جمله سوالات تشکیکی مطرح در شرایط حاضر، قیاس مع الفارق کلیسای قرون وسطی با شرایط روحانیون حاضر و قرون وسطی اسلامی نامیدن شرایط کنونی است. سوال این است که آیا این مشابهت پنداری درست است یا غلط؟ دکتر امیرحسین ساکت، استاد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی ، با تحلیل نسبتا قوی، این مشابه پنداری را رد می کند و معتقد است که یک مسلمان در تمام عمر از یک روحانی بی‌نیاز است اما در مسیحیت بدون یک کشیش شما نمی‌توانید مومن باشید.در نظام کلیسا یک سلسله مراتب کشیش ،پتروس، مسیح و خداوند وجود دارد در حالی که در جامعه شیعی با چهارگانه عقل ، اجماع، سنت و کتاب مواجه هستیم و اجتهاد مبتنی بر فقه پویا ، خروج از بن بست ها را رقم می زند و حتی با ریشه دوانی و تثبیت فقه پویا در یک جامعه، احتمال سواستفاده سیاست از دین هم بشدت کاهش یافته و با بحث استقلال و ارتباط نهادی( نهاد دین با نهاد سیاست) مواجه خواهیم بود.

مهدی نصیری با رویکرد نقد حجاب اجباری وارد بحث می شود و با ارایه نظراتش در خصوص آیه شریفه لااکراه فی الدین( سوره بقره) ، اقدام به نقد و تشکیک برداشت های فقه می کند. نصیری شرایط موجود را برآمده از فقه سنتی دانسته و ضرورت نو اندیشی دینی منجر به فقه پویا را مطرح می کند. برخی از منتقدین ، این بیانات را نوعی تشکیک منجر به فروپاشی می دانند و برخی دیگر آن را نوعی روشنگری دینی می پندارند. بنظر می رسد که ورای درست یا غلط بودن نظرات مهدی نصیری ، روشنگری با هدف کاهش تشکیکات و انحرافات ذهنی ، یک الزام باشد. سال هاست در بیانات مقام معظم رهبری تاکیدات خاص بر راه اندازی کرسی های ازاداندیشی شده است.

قانون در جامعه اسلامی بر اساس حقوق افراد و سامان دهی روابط بینافردی و جماعتی تدوین می‌شود و حقوق و روابط بر اساس فقه پویا استخراج شده و توسعه می‌یابند. برهم خوردن این نظام یا تضعیف هر یک از سه رکن مورد اشاره، نوعی بی قاعده گی در جامعه و بین شهروندان را سبب خواهد شد. اخیرا حجت الاسلام سیدعلیرضا ادیانی، رییس عقیدتی سیاسی ناجا برای تقویت ارتباط عاطفی بین زن و مرد در خانواده به سه ویژگی زنان شامل سفره‌آرایی، خانه آرایی و خودآرایی، اشاره داشته که انتقادات زیادی را به همراه داشته است.

این مرجع تقلید شیعیان به مناسبت چهل سالگی انقلاب اسلامی در قم و محل دفترش پذیرای سؤالات ما درباره جایگاه مردم در اندیشه امام خمینی شد. به اعتقاد آیت‌الله صانعی مردم در اندیشه امام اصل است و اساساً مفهوم فقه پویا تطبیق مسائل جدید با خواست مردم است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست « فقه پویا ، روایت حداقلی و حداکثری» گفت: نهضت مشروطه را می توان حرکتی برای رسیدن به فقه پویا دانست.

مهدوی زادگان گفت: ساحت مادی و نظری چهل سال اخیر قطعاً متاثر از حضور فعال فقه پویا در جامعه و سیاست است. روشنفکری علیرغم میل باطنیش مجبور به دویدن و تعقیب فقه پویا است.